Artillerie was een van de belangrijkste elementen in WO I. De vernietigende bombardementen die voorafgingen aan de infanterie-aanvallen leidden ertoe dat de manschappen zich steeds dieper ingroeven in loopgraven en bunkers, waardoor de statische oorlogsvoering ontstond die het grootste deel van het vier jaar durende conflict in het westen duurde.
Zware artillerie die van achter de linies vuurde was belangrijk, maar een lichtere, meer gelokaliseerde vorm speelde ook een grote rol: veldartillerie.
Veldartillerie
Vooruitgang in de wapentechnologie had de artillerie op twee verschillende maar verwante paden gebracht in de jaren voorafgaand aan de oorlog.
Aan de ene kant waren er de zware artilleriebatterijen. Zij waren georganiseerd op niveaus boven de divisie. Ze slingerden granaten kilometers ver over het platteland, waardoor artilleristen hun vijand konden treffen terwijl ze veilig buiten gevaar waren van hun doelen. In zijn extreme vorm leidde het tot wapens zoals de Duitse Big Bertha kanonnen en de Oostenrijks-Hongaarse Skoda houwitsers die Belgische forten verpletterden in de eerste gevechten van de oorlog.
Aan de andere kant waren er de veldartillerie stukken. Ze zagen er ouderwets uit met stukken die klein genoeg waren om door paarden getrokken en dicht bij de frontlinies gebracht te worden, maar ze waren steviger, krachtiger, en soms lichter dan hun voorgangers. Ze werden toegewezen op het niveau van divisies. Ze begeleidden infanterie- en cavalerieformaties op mars en in hun posities aan het front.
Oplossen terugslag
De belangrijkste vooruitgang in de artillerie van de voorbije decennia was de oplossing van het terugslagprobleem.
Voorheen was er geen manier geweest om terugslag te vermijden wanneer een kanon vuurde. Vaste stukken konden op hun plaats worden gehouden, maar veldgeschut rolde altijd terug wanneer het werd afgevuurd.
In de jaren 1890, creëerde een gepensioneerde Franse officier genaamd de Port, voortbouwend op Duitse ontwikkelingen, de eerste effectieve oplossing. Een systeem van olie, lucht en zuigers absorbeerde de terugslag van de loop en bracht deze vervolgens terug naar zijn positie.
Hiermee werd de veldartillerie veel effectiever. Het kon worden gebruikt met beschermende schermen voor de bemanning, omdat het op zijn plaats zou blijven. Het kon ook snel worden voorbereid en afgevuurd. Omdat het niet naar achteren rolde, was het niet nodig om het na het afvuren naar zijn positie terug te brengen.
In WO I hadden steeds meer wapens anti-terugslagsystemen.
De wapens
Er waren twee hoofdtypen veldgeschut – kanonnen en houwitsers.
De kanonnen stonden dichter bij de kanonnen uit de vroegere oorlogsvoering. Hun lange, bijna horizontale lopen vuurden kogels af met een hoge snelheid en een relatief vlakke baan. Ze schoten rechtstreeks op vijandelijke stellingen en formaties die in het zicht lagen.
Howitzers waren mortierachtige wapens. Ze waren te herkennen aan hun steiler naar boven gerichte kortere lopen. Hun kogels werden niet met zo’n hoge snelheid afgevuurd. In plaats daarvan werden ze in een boog voortgedreven, waarbij ze van bovenaf op de vijand neerkwamen. Op die manier konden ze indirect vuren, om dekking heen, wat bijzonder belangrijk was omdat zo schoten in vijandelijke loopgraven konden worden afgevuurd.
De granaten
Twee kenmerken bepaalden de granaten die met deze wapens werden afgevuurd: hun grootte en het soort munitie dat ze bevatten.
Vele landen maten de grootte van granaten aan de hand van de diameter van de boring van het kanon waaruit ze moesten worden afgevuurd. Een typisch Frans veldkanon van 1914, het Model 1897, vuurde een 75mm granaat af.
De Britten, daarentegen, definieerden de grootte van artillerie door het gewicht van de granaat. Hun toonaangevende veldgeschut van de vroege oorlog was de Mark I 18-ponder.
De twee soorten munitie die door veldkanonnen werden gebruikt, waren granaatscherven en hoog-explosieve.
Hoog-explosieve kogels waren verpakt met zoveel mogelijk explosief en voorzien van een inslaglont. Wanneer ze een hard doelwit, zoals een gebouw of vaste grond, raakten, ontploften ze met ongelooflijke kracht. Ze waren beter voor het vernietigen van levenloze voorwerpen. Zowel de kracht van de ontploffing als de splinters uit hun omhulsel waren dodelijk voor de troepen. Hun grootste probleem was het raken van zachte, modderige grond waardoor de detonator niet afging – een veel voorkomend probleem op het omgewoelde terrein.
Shrapnel kogels waren ontworpen om infanterie te doden. Hun getimede lonten werden ontworpen om af te gaan tijdens de vlucht vlak boven vijandelijke formaties. In plaats van vol explosieven, hadden ze een kleinere lading omgeven door metalen kogels. De explosie joeg ze door het vlees.
Vuursnelheid
De vuursnelheid van de veldartillerie, hoewel superieur aan vorige tijdperken, varieerde nog steeds enorm van wapen tot wapen.
Het Franse 75 kanon, gebouwd rond het fenomenale terugslag-dempende systeem van de Port, had een ongelooflijke vuursnelheid. Een goed getrainde bemanning kon er 25 kogels per minuut mee afvuren – bijna elke twee seconden één.
De Britse 18-ponder was oppervlakkig gezien vergelijkbaar met de 75, maar zijn prestaties waren minder. Het vuurde slechts een derde zo snel als het Franse kanon, met maximaal acht kogels per minuut.
Het was nog steeds een hoop vuurkracht. Door elke acht seconden een granaat met scherven af te vuren, kon een Brits geschut een bloedbad aanrichten in een Duitse formatie.
Veldartillerie in het veld
Veldartillerie was ontworpen voor mobiele oorlogsvoering. Het statische karakter van het Westelijk Front maakte het minder nuttig dan de voorstanders verwachtten. Soldaten werden beschermd tegen granaatscherven door hun loopgraven. Kogels met hoge explosieven bleken niet geschikt om diep ingegraven betonnen bunkers te doorboren.
Er werden verbeteringen aangebracht, zoals lonten om de granaten te helpen prikkeldraad te vernietigen. Veldartillerie werd nog steeds intensief gebruikt tijdens de oorlog. Van de 1.600 Britse artilleriestukken die de Slag aan de Somme in 1916 openden, waren er 1.200 een veld- of middenkanon. De Duitsers gebruikten 3.965 veldartilleriestukken bij de lancering van Operatie Michael twee jaar later.
Veldartillerie had problemen, maar het was een vitaal onderdeel van de oorlog.
