12 Feiten over Shakespeare in Love

Shakespeare in Love zal waarschijnlijk nooit in de prijzen vallen vanwege de historische nauwkeurigheid, maar dat weerhoudt hem er niet van om een van de meest romantische films aller tijden te zijn. De film uit 1998, die het jaar daarop de Academy Awards won, vertelt het verhaal van de door een writer’s-block geplaagde William “Will” Shakespeare (Joseph Fiennes), en hoe hij zijn beroemdste liefdesverhaal componeerde, Romeo en Julia.

Wile Shakespeare in Love’s versie van hoe Romeo en Julia tot stand kwamen is een verzonnen versie – in de plot van de film valt de berooide Will voor de fictieve Viola de Lesseps (Gwyneth Paltrow), een rijke koopmansdochter die vervolgens zijn muze wordt – veel van de personages in de film bestonden in het echte leven. Maar, zoals het oude gezegde luidt: “Laat de feiten een goed verhaal nooit in de weg staan”, wat het argument van co-scenarist Tom Stoppard verklaart dat het niet erg is dat de film ver van de werkelijkheid afstaat.

“Deze film is vermaak,” vertelde Stoppard in 1998 aan The New York Times, “waarvoor het niet nodig is om het te rechtvaardigen in het licht van historische theorie.”

Dat gezegd hebbende, zijn er een aantal eerlijke feiten die kunnen worden geplukt uit Shakespeare in Love, die meer dan $ 300 miljoen aan de wereldwijde kassa’s opleverde. Dus lees verder voor 12 dingen die je misschien niet wist over deze uitbundige, Elizabethaanse rom-com, die zijn 20e verjaardag viert.

Het veroorzaakte een grote Oscar upset.

In wat nog steeds wordt beschouwd als een van de grootste upsets in de Oscargeschiedenis, won Shakespeare in Love de trofee voor Beste Film in 1999 boven Steven Spielberg’s WO II meesterwerk, Saving Private Ryan. Terwijl Saving Private Ryan een overwinning oogstte voor Beste Regisseur voor Spielberg, en de avond eindigde met vijf prijzen in totaal, bleef Shakespeare in Love aan de top met zeven Oscars. Deze omvatten Gwyneth Paltrow’s Beste Actrice voor haar vertolking van Viola de Lesseps, Judi Dench’s Oscar voor Beste Bijrol voor haar rol als Koningin Elizabeth I, en Marc Norman en Tom Stoppard’s prijs voor Beste Originele Scenario.

Judi Dench had minder dan 10 minuten schermtijd, maar sleepte toch een Oscar in de wacht.

Koningin Elizabeth I komt in totaal drie keer voor in Shakespeare in Love, maar dat weerhield een krachtpatser als Dame Judi Dench er niet van om elke scène te stelen van de rest van haar collega-acteurs. Toch, toen ze de Oscar voor Beste Bijrol won voor haar rol (zie video hierboven), erkende Dench onmiddellijk dat het ongemakkelijk was om geëerd te worden voor een optreden van acht minuten. Meer dan tien jaar na Dame Judi’s overwinning wordt nog steeds beweerd dat de Oscar voor Shakespeare in Love een troostprijs was voor Dench die het jaar daarvoor niet de trofee voor Beste Actrice kreeg voor haar vertolking van een andere Engelse monarch, koningin Victoria, in Mrs. Brown.

De twee actrices die Dench’s hofdames speelden in Shakespeare in Love, speelden ook haar bedienden in Mrs. Brown.

Ik denk dat het moeilijk is om goede hulp te vinden in elke tijdsperiode, of het nu de jaren 1500 of 1800 is: Bridget McConnell en Georgie Glen speelden Judi Dench’s hovelingen in zowel Shakespeare in Love als Mrs. Brown. Terwijl ze Dench’s Koningin Elizabeth I dienden in Shakespeare in Love, kregen ze de anonieme “wachtende dames” rekening. Echter, als bedienden van Dame Judi’s Koningin Victoria in Mrs. Brown, verscheen McConnell als “Lady Ely” en Glen als “Lady Churchill”. Deze herhalende casting is nauwelijks een toeval aangezien zowel Shakespeare in Love als Mrs. Brown geregisseerd werden door John Madden.

Jim Carter, die butler Carson speelde in Downton Abbey, speelde ook een bediende in Shakespeare in Love.

De man die voor altijd bekend zal staan als de trouwe butler Carson van de familie Crawley in Downton Abbey speelde de (fictieve) acteur Ralph Bashford in Shakespeare in Love. Zoals in die tijd gebruikelijk was, was het vrouwen verboden in het theater op te treden, dus moesten acteurs als Ralph de vrouwelijke rollen op zich nemen. Carter’s personage speelde de verpleegster van Julia in de laatste productie van Romeo and Juliet, en liet zijn hoge stem horen toen hij merkte dat Viola van Paltrow illegaal in de rol van Julia was gestapt.

Een ander leuk feit over Carter’s rol van Ralph/verpleegster? De echtgenote van de acteur, Imelda Staunton, speelde Viola’s verpleegster, die de inspiratie vormde voor de rol van Romeo en Julia in de film. Zowel Carter’s als Staunton’s prestaties zijn te zien in de bovenstaande clip.

Vele van de personages in de film zijn echte historische figuren.

Het verhaal van Shakespeare in Love mag dan fictief zijn, maar naast William Shakespeare, zijn rivaal Christopher Marlowe (Rupert Everett) en, zoals eerder vermeld, koningin Elizabeth I, hebben veel van de andere personages die in de film voorkomen wel degelijk bestaan in de tijd van de Bard. De acteurs Richard Burbage (Martin Clunes) en Ned Alleyn (Ben Affleck) uit het Elizabethaanse tijdperk waren inderdaad de tegenhangers van de moderne Hollywood-supersterren – Alleyn werd door Affleck zelfs “de Tom Cruise van zijn tijd” genoemd.

Geoffrey Rush’s hansworstige, altijd in de schulden zittende theatermanager Philip Henslowe lijkt misschien iemand die rechtstreeks uit het creatieve brein van Tom Stoppard komt (die ons, laten we dat niet vergeten, Rosencrantz and Guildenstern Are Dead gaf), maar ook hij was een echt persoon; zijn dagboeken verdedigen het idee dat hij net zo’n idioot was als de film suggereert.

6. Toen prins Edward in 1999 trouwde, zou zijn moeder, koningin Elizabeth II, hem de hertog van Cambridge maken (de titel die uiteindelijk aan prins William werd gegeven toen hij in 2011 met Kate Middleton trouwde). Volgens een artikel in The Telegraph uit 2010 vroeg Edward echter om in plaats daarvan Graaf van Wessex te worden genoemd, nadat hij Shakespeare in Love had gezien en had gemerkt dat Colin Firth’s fictieve personage “Lord Wessex” heette. Blijkbaar vond de prins “Wessex” gewoon goed klinken (er is geen bewijs dat hij een fan was van Firth’s snobistische en hebzuchtige edelman). Prins Edward en zijn vrouw, Sophie, staan nu bekend als de Graaf en Gravin van Wessex.

Lord Wessex nam zijn nieuwe vrouw mee naar een kolonie die niet bestond.

Spoiler alert voor degenen die de film niet hebben gezien: Will en Viola eindigen niet samen. In plaats daarvan eert Paltrow’s personage haar plicht door te trouwen met de afschuwelijke Lord Wessex en hem te vergezellen naar zijn tabaksplantage in Virginia. Er is een klein probleempje met dat plan: Shakespeare in Love speelt zich af in 1593, en de eerste Amerikaanse kolonie zou pas over 14 jaar gesticht worden. Aan de andere kant zou het logisch zijn dat iemand zo idioot als Lord Wessex regelingen zou treffen om halverwege de wereld te verhuizen naar een plaats die alleen in zijn hoofd bestond.

De cast van de film nam deel aan een videosupplement over Shakespeare in de klas.

Diegenen onder ons die eind jaren negentig op school zaten en een leraar hadden die cool genoeg was om deze educatieve video in te schakelen, kregen de kans om alles te leren over William Shakespeare van experts als Gwyneth Paltrow, Joseph Fiennes, Dame Judi Dench, Ben Affleck en Geoffrey Rush. “Shakespeare in the Classroom” gebruikte Shakespeare in Love als een visueel en historisch hulpmiddel om studenten te onderwijzen over het leven in de tijd van de Bard.

De film is doorspekt met verwijzingen naar meerdere werken van Shakespeare.

Voordat Will zelfs begint met het schrijven van Romeo en Julia, hoort hij een dominee tieren over “een plaag op jullie beider huizen!” (wat uiteindelijk een van Mercutio’s beroemdste zinnen in het stuk zou worden). Andere opmerkelijke werken van de Bard waarnaar verwezen wordt in Shakespeare in Love zijn Hamlet (Will gooit een verfrommeld papier naar een schedel), Twelfth Night (Paltrow’s personage Viola, met zowel haar naam als haar neiging zich te verkleden, zou de inspiratiebron zijn geweest voor de toekomstige komedie van Shakespeare) en “Sonnet 18” (Will vergelijkt Viola met “een zomerdag”).

10. PALTROW ZEGT DAT HAAR BREUK MET BRAD PITT HAAR BIJNA DE OSCARWINNENDE ROL VAN VIOLA DE LESSEPS KOSTTE.

Tijdens een interview met Howard Stern in januari 2015, opende Paltrow over hoe ze aanvankelijk de rol van Viola de Lesseps afwees, onder verwijzing naar emotionele nood na haar breuk met Brad Pitt. Paltrow vertelde Stern dat ze “erg verdrietig” was en zei: “‘Ik ga niet werken’ en al die onzin” (luister hierboven op ongeveer 31:20). Uiteindelijk werd ze door Miramax-producer Paul Webster overgehaald om toch voor de rol te gaan, en de rest is Oscargeschiedenis.

De jongen die Viola’s bedrog ontmaskert is de toekomstige toneelschrijver John Webster.

In Shakespeare in Love doet Viola de Lesseps zich stiekem voor als de mannelijke acteur Thomas Kent om de wetten te omzeilen die vrouwen verbieden op het toneel op te treden. Haar oplichterij wordt echter ontdekt door een bemoeizuchtige, rattenliefhebbende straatjongen, die toevallig John Webster heet. Webster zou later naam maken als schrijver van gruwelijke toneelstukken als The Duchess of Malfi en The White Devil.

In het begin van de film wordt in de dialoog een tipje van de sluier opgelicht over Websters voorliefde voor gore, wanneer Will de tiener-zwoeger vraagt naar zijn mening over Titus Andronicus: “Ik vind het leuk als ze de hoofden afhakken,” antwoordt de jonge Webster. “En de dochter verminkt met messen… Veel bloed. Dat is het enige wat er geschreven wordt.”

De film is een fictief onderzoek naar wat de Bard deed aan het eind van zijn zogenaamde “Verloren Jaar.”

Een van de redenen waarom co-scenaristen Marc Norman en Tom Stoppard zoveel vrijheden konden nemen met het script, was dat er niet veel bekend is over Shakespeare’s leven tussen de jaren 1585 en 1592. (De eerder genoemde educatieve video met de cast van Shakespeare in Love zinspeelt ook op dit feit; behalve een paar data met betrekking tot zijn huwelijk, doop en dood, was er niet veel concreet bewijs beschikbaar over het leven van de toneelschrijver.)

“Wat glorieus is, is dat er zo weinig bekend is over deze periode dat je niet gevangen zit in een of andere historische omstandigheid,” vertelde regisseur John Madden in 1998 aan The New York Times.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk in 2016.