4 psychologische technieken die sektes gebruiken om leden te werven

• De overtuigingen van sektes en andere extreme ideologieën zijn overduidelijk bizar voor elke buitenstaander-waarnemer.
• Ondanks hoe vreemd hun overtuigingen zijn en het stereotype, zijn de meeste mensen die in sektes worden gezogen in het begin relatief normaal en gezond.
• Waarnemen van deze vier manipulatieve tactieken kan u helpen te voorkomen dat u wordt misleid door sektes, zwendel en andere extreme organisaties.

Scientologen geloven dat de mens een vat is voor de geesten van gehersenspoelde buitenaardse wezens. Heaven’s Gate geloofde dat het plegen van massale zelfmoord hen in staat zou stellen een ruimteschip te betreden dat in het kielzog van de komeet Hale-Bopp vloog. De leider van de Branch Davidians zei dat hij de messias was en dat alle vrouwen zijn “spirituele vrouwen” waren. Met zulke krankzinnige opvattingen is het alleen nog maar krankzinniger dat mensen überhaupt in sektes schijnen te geloven.

Wel, het blijkt dat mensen – onder de juiste omstandigheden – buitengewoon goedgelovig zijn. Sekteleden richten zich op waarschijnlijke kandidaten en gebruiken beproefde technieken om nieuwe leden voor de sekte te werven. Ook al kunnen sektes zeer verschillende overtuigingen hebben, de manier waarop zij nieuwe leden rekruteren en behouden lijkt een algemeen patroon te volgen. Hier volgen de vier stappen om in een sekte te worden gezogen.

Kies het juiste doelwit

(EMMANUEL DUNAND/AFP/Getty Images)

Scientologen richten zich vaak op beroemdheden om te rekruteren vanwege hun invloed en rijkdom.

Zo blijkt dat de meeste mensen onder de juiste omstandigheden vatbaar kunnen zijn voor sekte-invloeden. Onderzoek heeft aangetoond dat de mensen die het meest vatbaar zijn voor rekrutering gestresseerd zijn, emotioneel kwetsbaar, ijle of geen familiebanden hebben, of in ongunstige sociaal-economische omstandigheden leven. Nieuwe universiteitsstudenten zijn een uitstekend voorbeeld van een goed doelwit voor sekteleden, aangezien zij hun identiteit nog aan het vormen zijn en onlangs van hun familie zijn gescheiden. Bovendien kunnen mensen die als kind verwaarloosd of misbruikt werden gemakkelijk gerekruteerd worden omdat ze hunkeren naar de bevestiging die hen in hun kindertijd ontzegd werd.

Er heerst een beetje een vals geloof dat sekterekruteerders meestal geestesziek zijn, maar dit is meestal niet het geval. Sekten willen geen volledig onvoorspelbare mensen om lid te worden; eerder willen ze relatief stabiele mensen die kunnen werken om het doel van de sekte te bevorderen en geld te doneren. Relatief gezonde mensen die een stressvolle periode doormaken, zijn daarom hun voornaamste doelwitten.

Love-bombing

Oorspronkelijk bedacht door de Moonies, spreekt love-bombing min of meer voor zich. Als sektes een emotioneel kwetsbaar doelwit hebben gevonden dat onder druk staat, overspoelen ze die persoon met genegenheid, vleierij en bevestiging. Ronald N. Loomis, een voorlichter over sektes, beschreef deze praktijk op universiteitscampussen als “een rekruteerder die de student benadert en er alles aan doet om de student zich speciaal en uniek te laten voelen. Ze proberen al snel de boodschap over te brengen dat ik je nieuwe beste vriend ben. En ze zullen wederzijdse interesses veinzen om de indruk te wekken dat ze veel dingen gemeen hebben.” Hij beschreef ook hoe één sekte haar leden trainde om buiten counselingcentra te wachten om verontruste studenten te lokken en hen de troost te bieden die ze anders van een getrainde professional zouden krijgen.

Isolation

(BOB STRONG/AFP/Getty Images)

De Waco-compound van de Branch Davidians, waar ze een arsenaal aan vuurwapens hadden opgeborgen. In 1993 raakten federale agenten verwikkeld in een maandenlange gewapende impasse tegen de sekte, die uiteindelijk eindigde met het in vlammen opgaan van de compound.

Als ze een rekruut eenmaal hebben gelokt met goedkeuring of de belofte van een bevredigend begrip van het universum, werken sekteleden vervolgens aan het isoleren van de rekruut. Vaak gebeurt dit in de vorm van een weekendretraite, waarbij de rekruut in de loop van enkele dagen wordt ondergedompeld in de ideologie van de sekte. Niet alleen worden rekruten fysiek geïsoleerd van vrienden en familieleden die anders een realiteitscheck zouden kunnen geven, maar sekten isoleren rekruten vaak van informatie van buitenaf. Kranten, boeken, TV en internet worden allemaal geweerd, zodat de enige realiteit die de sektekandidaat ervaart, de realiteit van de sekte is.

Het behouden van de controle

Nadat ze je ervan hebben overtuigd dat ze de beste vrienden zijn die je ooit hebt gehad en je met de ideologie van de sekte hebben bestookt, is het de taak van de sektekandidaten om ervoor te zorgen dat ze je in hun greep houden. Er is een verscheidenheid van technieken die ze kunnen gebruiken om dit te bereiken, maar deze omvatten meestal het herhaaldelijk onderwerpen van de sekte rekruut aan terreur en liefde.

In een interview met Aeon, legde sociaal psycholoog Alexandra Stein uit dat “wanneer we bang zijn, we niet gewoon wegrennen van de angst, maar rennen naar een veilige haven, ‘naar iemand…’-en die iemand is meestal een persoon aan wie we ons gehecht voelen. Maar wanneer de veronderstelde veilige haven ook de bron van de angst is, dan is het vluchten naar die persoon een falende strategie, waardoor de angstige persoon bevriest, gevangen tussen benadering en vermijding.”

Door op deze manier sekteleden totaal uit balans te houden, vergroten sektes de afhankelijkheid van hun leden van de leider, waardoor zij de controle behouden. De uitputtende, bevroren toestand van “terreur en vermijding” overweldigt sekteleden en hun vermogen om kritisch na te denken over de ideologie waaraan zij zich plotseling hebben gecommitteerd.

Om uit deze situatie te geraken is meestal een andere bondgenoot nodig – een ander sektelid dat het systeem beu is geworden of een andere invloed van buitenaf. Over het algemeen behouden sektes de controle over hun leden door het verhaal te beheersen. Afwijkende stemmen bieden sekteleden een oriëntatiepunt dat zij kunnen gebruiken om zichzelf te situeren en hun weg terug te vinden naar de objectieve werkelijkheid.