6 Disfunctionele gezinsrollen en hun kenmerken

Gezinnen zijn altijd op zoek naar homeostase of evenwicht. Als een of meer gezinsleden moeite hebben om zichzelf op de juiste manier te reguleren, ongeacht de reden, kunnen andere gezinsleden onbewust in deze disfunctionele gezinsrollen stappen in een poging om het evenwicht in het gezin te herstellen en te voorkomen dat ze zelf nadenken over hun eigen pijnlijke of stressvolle ervaringen en emoties. Weet dat geen enkel gezin perfect is, en dat er altijd ruimte is om te werken aan een gezondere gezinsdynamiek.

Disfunctionele gezinsrollen

Disfunctionele gezinsrollen kunnen flexibel zijn, wat betekent dat een persoon overwegend een rol kan innemen, maar gemakkelijk een andere kan vervullen als er een verschuiving plaatsvindt en een andere rol vrijkomt. Zelfs als ouders het goed bedoelen, is het ongelooflijk moeilijk om de ervaringen die ze binnen hun gezin van herkomst hebben meegemaakt niet te bestendigen en diezelfde ongezonde patronen en rollen over te dragen aan hun echtelijke of kerngezin.

De zondebok

Binnen een disfunctioneel gezin wordt de zondebok aan de kant geschoven en de schuld gegeven van problemen waar ze heel goed niets mee te maken kunnen hebben. Kinderen die de zondebok zijn, zijn zich vaak zeer bewust van hun rol in het gezin en kunnen zich afgewezen, niet geliefd en geïsoleerd voelen. In gezinnen met een ouder of ouders met narcistische trekken, worden het kind dat de zondebok is en het gouden kind vaak tegen elkaar opgezet. Dit staat bekend als splitsen; het is weer een andere manier om af te leiden van de primaire problemen van het gezin. Voorbeelden van de rol van zondebok:

• Een kind dat vaak ziek is, als zwak wordt gezien, of een chronische aandoening heeft
• Een uitdagend kind dat is geconditioneerd om te begrijpen dat negatieve aandacht beter is dan geen aandacht van hun ouder(s) of verzorger
• Mag in de problemen komen op school,
• Mag meer en/of harder mishandeld worden dan andere broers en zussen of gezinsleden

In therapie is de zondebok meestal de enige binnen het gezin die eerlijk kan zijn over de problemen binnen het gezin die de andere gezinsleden ontkennen of niet kunnen zien. Ze kunnen ook worden bestempeld als de geïdentificeerde patiënt en naar individuele therapie worden gestuurd, ondanks dat het kernprobleem zich concentreert op het gezin en niet op het individu. Mensen in deze rol hebben vaak moeite om op een oprecht niveau contact te maken met anderen en kunnen zichzelf saboteren.

De verzorger

De verzorger, ook wel bekend als de enabler of martelaar, probeert iedereen binnen het gezin gelukkig te houden, zelfs als dat betekent dat de echte problemen worden ontkend. Zowel kinderen als volwassenen kunnen deze rol spelen, die uiteindelijk de ervaring van het omgaan met het centrale probleem ontkent, omdat de verzorger de stukken blijft oprapen om een ineenstorting, instorting, of rock bottom ervaring te voorkomen. Terwijl dit het gezin op een ongezonde manier “in evenwicht” houdt, verhindert het eigenlijk dat het gezin geneest en op een gezonde manier verder gaat. Voorbeelden van de verzorger:

• Een opvoedend kind dat instapt wanneer een of beide ouders dat niet kunnen vanwege verslaving, psychische stoornissen, en/of chronische gezondheidsaandoeningen
• Een volwassene die zich op een coafhankelijke manier gedraagt en probeert het probleem van het gezin meteen te beheersen zonder iemand anders met de negatieve gevolgen te laten omgaan, zelfs wanneer hij of zij schuld heeft

Kinderen die opgroeien in de rol van verzorger kunnen onbewust worden aangetrokken tot partners die problemen hebben met verslaving, chronische aandoeningen, en psychische stoornissen. Ze kunnen worstelen met hun gevoel van eigenwaarde, angst en depressie als ze de problemen van de mensen om hen heen op zich blijven nemen. Houd in gedachten dat de verzorger handelt uit angst dat het gezin uit elkaar zal vallen en zij vervolgens onveilig, alleen, niet geliefd, afgewezen, enz. zullen zijn. Door te handelen om het gezin bij elkaar te houden, ontzeggen ze het gezin, evenals zichzelf, de ervaring van het omgaan met deze kernproblemen.

De held

De held lijkt een goed functionerend, evenwichtig individu te zijn op wie het gezin kan wijzen als een solide voorbeeld dat de façade van het gezin van het goed doen ondersteunt. De held laat de familie doorgaan met het bestendigen van de notie dat alles in orde is, ondanks het feit dat er een aantal ernstige problemen gaande zijn binnen individuen, evenals het hele familiesysteem. De held:

• Als kind kan hij worden opgevoed en de rol van echtgenoot op zich nemen wanneer een van zijn ouders fysiek of emotioneel niet beschikbaar is
• Kan een immense druk voelen om de schijn van succes en prestatie van het gezin op te houden
• Kan zichzelf inzetten om familiale problemen te helpen oplossen

Als volwassene kan de held zich aangetrokken voelen tot relaties waarin zijn partner emotioneel niet beschikbaar is. Ze kunnen zich ook op het werk storten en moeite hebben met echte intimiteit.

De mascotte

In het gezin gebruikt de mascotte humor en goofiness om af te leiden van ernstige problemen. Hij kan een enorme druk voelen om in te grijpen als situaties gespannen en onstabiel worden. Wanneer ze de situatie met succes oplossen, versterkt dit de druk op hen om de familie te blijven afleiden van hun problemen. De mascotte:

• Onderbreekt vluchtige situaties met humor
• Handelt vanuit een plaats van angst en trauma
• Kan vlagen van depressie ervaren

Als volwassene kan de mascotte zich aangetrokken voelen tot intense en disfunctionele partnerschappen waar ze in staat zijn om in hun rol te stappen om conflicten te helpen oplossen. Ze zetten vaak hun rol van mede-afhankelijke voort en staan er meestal om bekend dat ze zich naar achteren buigen voor anderen.

De verslaafde of IP

De verslaafde, ook bekend als de geïdentificeerde patiënt, vertegenwoordigt het hoogtepunt van de problemen van de familie. Naarmate de verslaving intenser wordt, ontstaan er nieuwe conflicten in het gezin die vooral gericht zijn op de persoon met de verslaving. Dit dient als een afleiding van de andere kernproblemen van het gezin. De geïdentificeerde patiënt, die in therapie is, wordt de nieuwe focus van het gezin. Gezinsleden kunnen zich haasten om hulp te zoeken voor deze ene persoon en kunnen het gevoel hebben dat ze niets te maken hebben met de verslaving, ondanks dat deze zich ontwikkelt binnen de disfunctionele gezinsomgeving. De geïdentificeerde patiënt of verslaafde:

• Mag zich resistent voelen tegen het zoeken naar behandeling, omdat hun verslaving de familie en henzelf beschermt tegen het omgaan met diepere, kernproblemen en kan ook een familie samenbrengen die ooit meer losgekoppeld was
• Mag zich gefrustreerd of boos voelen dat zij de enigen zijn die hulp “nodig hebben” binnen de familie

Degenen die zich voornamelijk identificeren met de verslaafde familierol, kunnen merken dat ze blijven hervallen als eerdere problemen niet zijn opgelost, of willen gebruiken in tijden van nood, vooral als ze in een ongezonde romantische relatie zitten die triggerend aanvoelt.

Het verloren kind

Het verloren kind probeert zoveel mogelijk op te gaan in de achtergrond om zichzelf veilig te houden en om te voorkomen dat de (zinkende) boot wankelt. Ze kunnen zich genegeerd en verwaarloosd voelen, en bang zijn om de aandacht op zich te vestigen, vooral in mishandelende gezinnen. Ouders kunnen hen, net als de heldenrol, gebruiken om aan te tonen hoe goed het gezin het doet, omdat zij geen problemen veroorzaken. Het verloren kind:

• Mag worden beschreven als een eenling
• Mag moeite hebben met het ontwikkelen van sociale vaardigheden en gevoel van eigenwaarde

Als volwassene kan het verloren kind worstelen met vriendschappen en romantische relaties. Ze kunnen de voorkeur geven om alleen te zijn, omdat dit gebonden kan voelen aan hun emotionele en / of fysieke veiligheid. In een therapiesessie is het verloren kind vaak stil, spreekt niet tenzij daarom wordt gevraagd, en kan zich bang of nerveus voelen om hun observaties te delen.

Wat is het gouden kind syndroom?

Het gouden kind syndroom wordt vaak gezien binnen gezinnen die een ouder of ouders hebben met een narcistische persoonlijkheidsstoornis. De ouder of verzorger met narcistische trekken heeft vaak een voorkeur voor het gouden kind, dat alles vertegenwoordigt wat de ouder in zichzelf liefheeft. Omdat degenen met NPD een ongelooflijk onstabiel beeld van zichzelf hebben, kan hun relatie met het gouden kind vaak onstabiel zijn met de overdracht van ouder op kind liefde op een voorwaardelijk (versus onvoorwaardelijk) niveau. Ondanks het feit dat ze de “favoriet” zijn, het gouden kind:

• Heeft moeite om zich te onderscheiden en zijn eigen ik te worden
• Mag deelnemen aan het misbruik van anderen binnen het huishouden om zichzelf te beschermen tegen hun ouder(s)
• Mag misbruik ervaren door de ouder geframed als “liefde”
• Mag ongehoorzaam zijn als kind of volwassene in een poging om zich te individualiseren van hun ouder(s)

Hoeveel disfunctionele familierollen zijn er?

In het algemeen zijn er zes hoofdrollen in het gezin, hoewel het gouden kind syndroom door sommigen als een zevende rol kan worden beschouwd. Eén persoon kan meer dan één rol op zich nemen, en rollen kunnen worden verwisseld en ingevuld door anderen als er een verschuiving optreedt in de familiale homeostase.

Wat zijn de kenmerken van een disfunctioneel gezin?

In het algemeen hebben disfunctionele gezinnen moeite met gezonde communicatie, hebben lage niveaus van empathie, hebben hoge niveaus van kritiek, kunnen mishandelend/verwaarlozend zijn, en hebben de neiging om een doordringende geschiedenis van ongezonde familiedynamiek te hebben.

Hoe overleef je een disfunctioneel gezin?

Terwijl je nog steeds leeft met disfunctionele familieleden, kan het heel moeilijk voelen om je niet overweldigd te voelen door de omstandigheden. Weet dat begrijpen dat je situatie disfunctioneel is, een grote eerste stap is in het kunnen cultiveren van een gezondere relatie met jezelf en anderen buiten je familie. Zorg goed voor uzelf, beperk uw tijd met uw gezin indien mogelijk, en waarschuw een crisislijn of de politie als u vreest voor het fysieke en/of emotionele welzijn van uzelf of anderen in het huishouden.

Disfunctionele familierollen in de volwassenheid

Afhankelijk van welke rol een individu het meest prominent heeft ervaren tijdens de kindertijd, kunnen ze zich ook onbewust aangetrokken voelen tot volwassen relaties waarin ze deze rol opnieuw kunnen spelen. Deze vertrouwdheid kan, ondanks dat het ongezond is, gemakkelijk zijn om in terug te glijden.

Schema van disfunctionele familierollen

Voorbeelden van mogelijk intern en extern gedrag kunnen onder meer zijn:

Wat zijn de rollen in een gezin?

Familierollen kunnen een enorme invloed hebben op de bewuste en onbewuste keuzes die kinderen binnen disfunctionele gezinnen opgroeien. Hoewel het een uitdaging kan zijn om je los te maken van een bepaalde familierol, is het mogelijk om te werken aan een gezondere relatie met jezelf en anderen.