Bestaande uit een carbonaatmineraal zoals calciet
Een concretie is een compacte massa minerale materie, gewoonlijk bol- of schijfvormig, ingebed in een gastgesteente van een andere samenstelling. Deze harde, ronde massa van sedimentair gesteente wordt door grondwater op zijn plaats gebracht. Concreties, de meest gevarieerd gevormde gesteenten van de sedimentaire wereld, ontstaan wanneer een aanzienlijke hoeveelheid cementerend materiaal plaatselijk neerslaat rond een kern, vaak organisch, zoals een blad, tand, stukje schelp of fossiel.
Concreties variëren in grootte, vorm, hardheid en kleur, van objecten die een vergrootglas vereisen om duidelijk zichtbaar te zijn tot enorme lichamen met een diameter van 10 voet en een gewicht van enkele honderden kilo’s.
Ze zijn gewoonlijk samengesteld uit een carbonaatmineraal zoals calciet, maar soms een ijzeroxide of -hydroxide zoals goethiet of soms een amorfe of microkristallijne vorm van silica rond een kern. Maar ze kunnen ook bestaan uit andere sedimentaire mineralen, waaronder dolomiet, ankeriet, sideriet, pyriet, bariet en gips, om er maar een paar te noemen.
Het woord “concretie” is afgeleid van het Latijnse “con”– wat “samen” betekent — en “cresco” — wat “aaneengroeien” betekent. Deze “aan elkaar gegroeide” gesteenten hebben een uiteenlopende oorsprong die geologen ertoe noopt informatie uit verschillende disciplines te integreren, waaronder biologie, scheikunde, bodemkunde, meteorologie en de geologie zelf. De oorsprong van calcietconcreties is niet noodzakelijk die van bariet- of gipsconcreties.
Ze komen voor in nodulaire vlekken, geconcentreerd langs beddingsplannen, uitpuilend van verweerde rotswanden, willekeurig verspreid over modderheuvels of neergestreken op zachte voetstukken.
Doordat ze steviger gecementeerd zijn dan het omringende zandsteen, verweren concreties zich in talloze vormen, die fantasievol zijn beschreven als kanonskogels, pompoenen, ledematen van dinosauriërs of bric-a-brac.
Beschrijvingen uit de 18e eeuw getuigen van het feit dat concreties lange tijd zijn beschouwd als fascinerende geologische curiosa. Door de verscheidenheid aan ongewone vormen, afmetingen en samenstellingen, zijn concreties op verschillende manieren geïnterpreteerd als dinosauruseieren, dierlijke en plantaardige fossielen (pseudofossielen genoemd), buitenaardse brokstukken of menselijke artefacten. Daarom breken fossielenverzamelaars vaak concreties open in hun zoektocht naar fossiele dier- en plantenspecimens.
Pumpkin Patch Anza Borrego Desert Area
Pumpkin Patch Concretions
Deze natuurlijke cementering van zanddeeltjes tot vreemde bolvormige massa’s komt voor in een gebied van de Colorado Desert in het zuidoosten van Californië. Deze concreties variëren van realistische ronde, afgeplatte of cilindrische vormen tot fantasierijke vormen met imposante namen als botryoïdaal (druiventros), fusiform (als een spindel), en ameboïd (van het microscopische schepsel). Zij kunnen een mozaïek vormen op de kale grond, steviger gecementeerd dan het omringende moedergesteente, dat geheel Diablo zandsteen is van voorouderlijke Colorado rivier delta oorsprong.
Aan Anza-Borrego Desert State Park, zijn plaatselijke ensembles van concreties wijdverspreid in dikke, verharde kanaal zandstenen van de Diablo Formatie. Goede voorbeelden zijn te zien in de bovenloop van Arroyo Tapiado (Spaans woord voor “Concretion Wash”), in de diepten van Arroyo Seco del Diablo, Cannonball Wash en de beroemde Pumpkin Patch.
The Pumpkin Patch, een gebied gelegen binnen de Ocotillo Wells Off-Highway Vehicle Area (video Link), is zo genoemd omdat deze vreemde concreties op pompoenen lijken in vorm, grootte en verspreiding. Dit unieke landschap is het resultaat van zowel neerslag en diagensis om de concreties te vormen, als ook van wind en water die voortdurend de oppervlaktebodem eroderen om de zandstenen bollen bloot te leggen. Op de nabijgelegen bergkammen blijven nieuwe concreties ter grootte van een pompoen groeien en blootgelegd worden.
Theodore Roosevelt NP Concretions
De reusachtige, rode concreties die in Theodore Roosevelt National Park, in North Dakota, voorkomen, hebben een doorsnede van bijna 2 meter! Het cement in deze concreties is een combinatie van carbonaat en silica. Ze zijn rood van kleur door ijzerhoudende mineralen, waaronder hematiet en goethiet, die ook aanwezig zijn in het omringende sediment, een fijnkorrelige zandsteen die bij deze ontsluiting is weggeërodeerd om de concreties bloot te leggen.
Kettle Point Concretions
Een andere grote concretie-ontsluiting komt voor langs 500 voet van het Huron-meer bij Kettle Point in Zuid-Ontario. Deze concreties, bestaande uit calciet, worden “ketels” genoemd vanwege hun gelijkenis met de bodem van een grote kookpot. Deze concreties zijn meestal bollen tot afgeplatte sferoïden, variërend in grootte van 1 tot 5 meter in diameter. De buitenste oppervlakken van deze concreties kunnen ook bedekt zijn met ondiepe inkepingen, vergelijkbaar met het oppervlak van een golfbal.
— Bob Katz
Meer…
Mineralen & Geologie Index Page
Ocotillo Wells California Vehicular Recreation Area
Outdoor Recreation: Rockhounding
The Pumpkin Patch
Related Books & Gifts – Trading Post
Gerelateerde DesertUSA Pagina’s
- Hoe maak je van je smartphone een overlevingsmiddel
- 26 tips om in de woestijn te overleven
- Dood door GPS
- 7 smartphone-apps om uw kampeerervaring te verbeteren
- Kaarten, parken en meer
- Overlevingsvaardigheden in de woestijn
- Hoe houd je ijs koud in de woestijn
- Woestijngesteenten, Mineralen & Geologie-index
- Een overlevingspakket voor noodgevallen samenstellen
- De beste hotel- en motelprijzen
