Heb je je ooit afgevraagd hoe de details van de Exodus zoals beschreven in de Bijbel kloppen met andere historische verslagen over de farao’s en de bouw van de piramides? Wanneer vond de Exodus eigenlijk plaats? Dit soort vragen wordt vaak gesteld. Er is veel onderzoek gedaan naar de vroeg-Egyptische geschiedenis, dat ons helpt om te zien hoe bijbelse verslagen inderdaad overeenkomen met andere historische bevindingen.
Om je een voorbeeld te geven, geven we je een artikel uit BibleMesh’s The Biblical Story Course over “De Datum van de Exodus.”
Synopsis
Omdat geleerden het niet eens zijn over de datum van de Exodus en de identiteit van de farao, trekken sommigen de betrouwbaarheid van het verhaal in twijfel. Maar de belangrijkste theorieën over de Exodus zijn volkomen verenigbaar met het bijbelse verslag.
Datum van de Exodus
Virtueel alle studiebijbels, bijbelcommentaren, en bijbel-encyclopedieën bespreken de vraag wanneer de Exodus plaatsvond en wie de Farao was ten tijde van de Exodus. Hoewel sommigen een “vroege datum” prefereren, namelijk 1446 v. Chr., suggereren anderen een latere datum, 1290 v. Chr. of 1260 v. Chr. Uiteindelijk is geen van de argumenten aan beide kanten doorslaggevend. Beide theorieën zouden waar kunnen zijn.
Degenen die de voorkeur geven aan de vroege datum beroepen zich op 1 Koningen 6:1 en Rechters 11:26, waarin tijdspannen worden genoemd sinds de gebeurtenissen in de tijd van de Exodus. Deze geleerden wijzen ook op archeologische vondsten in Jericho in Palestina en Amarna en Thebe in Zuid-Egypte.
Degenen die voor de latere datum kiezen denken dat de verwijzing naar de Egyptische steden Pithom en Raamses in Exodus 1:11 van cruciaal belang is. Zij behandelen een sleutelgetal ook symbolisch en beweren dat de vroegere datum de Israëlieten in conflict zou hebben gebracht met Egyptenaren in Kanaän, maar Jozua en Rechters maken daar geen melding van.
Het identificeren van Farao
Omdat Exodus Farao niet bij een andere naam noemt dan zijn officiële titel, berust het identificeren van de heerser van Egypte op dit kritieke moment bijna geheel op de kwestie van de datering. Zij die vasthouden aan de vroegere datum (1446 v. Chr.) pleiten vaak voor Amenhotep II. Hij stond bekend om zijn militaire excursies, waaronder veldtochten naar Kanaän, maar na 1446 v. Chr. hielden zijn militaire activiteiten in het gebied abrupt op, in overeenstemming met de ramp met het Egyptische leger in de Rode Zee. Ook erfde zijn oudste zoon niet de troon zoals gebruikelijk zou zijn geweest; hij zou het slachtoffer zijn geworden van de afschuwelijke tiende plaag.
De latere datum voor de Exodus suggereert Raamses II (Raamses de Grote). Hij regeerde over Egypte van 1279-1213 v. Chr. en verwierf faam met zijn militaire excursies. Maar hij is vooral bekend om zijn grote bouwprojecten, waartoe gemakkelijk het werk kan hebben behoord dat in Exodus 1:11 wordt genoemd. Hoewel sommigen beweren dat de Farao met zijn leger in de Rode Zee moet zijn gestorven, zegt de Bijbel dit niet expliciet, zodat Raamses nog vele jaren langer geleefd kan hebben, overeenkomstig de data die aan zijn regering worden toegeschreven.
Invloed op het Bijbelse verhaal
Hoewel het Exodus-verslag gewag maakt van twee Egyptische steden, gaat het niet in detail in op deze natie en haar heersers. In plaats daarvan staat het werk van God en zijn dienaar Mozes centraal – en niet het werk van Farao. Hetzelfde was waar in Genesis, waar Jozef werd genoemd, maar niet zijn Egyptische heerser.
Niet verrassend is dat er geen duidelijk Egyptisch verslag te vinden is van de onderwerping en de Exodus, want het was een zaak van grote nationale vernedering. In een land waar de heerser een goddelijke status genoot, zou een verhaal waaruit bleek dat hij voeten van klei had waarschijnlijk geen stand houden.
BijbelMesh
Als Schepper en Heer van het universum had God Zijn heilige boek, de Bijbel, een miljoen bladzijden lang kunnen maken, want Hij kende elk detail over alles. Maar Hij was heel selectief. Wat Hij gaf in Exodus, in de Evangeliën – ja, in alle 66 boeken – was niet meer en niet minder dan wat de lezer nodig heeft om te weten. Veel vragen blijven open, maar zij zijn van secundair belang. Alles in Exodus is essentieel; en alles in Exodus is waar. Het is Gods Woord, en als Hij spreekt, misleidt Hij niet.
Voor verdere studie
Ian Shaw, ed., The Oxford History of Ancient Egypt (New York: Oxford University Press, 2000); John D. Currid, Ancient Egypt and the Old Testament (Grand Rapids: Baker, 1997); Eugene H. Merrill, Kingdom of Priests: A History of Old Testament Israel, 2nd ed. (Grand Rapids: Baker, 2008); S.R.K. Glanville, ed, The Legacy of Egypt (Oxford: Clarendon, 1942).
