Een essay is een tekst, meestal door één auteur geschreven, waarin het standpunt, de meningen of de standpunten van de schrijver over een bepaald onderwerp op een argumentatieve manier worden weergegeven.
Het essay wordt veel gebruikt in academische kringen, hoewel het van de zogenaamde “academische teksten” het genre is dat de auteur de meeste vrijheid geeft, omdat het niet bepaalde formaliteiten eist die andere soorten teksten in academische kringen wel hebben, zoals monografieën of onderzoeksscripties.
In het essay geeft de auteur -zoals gezegd- vrijelijk zijn argumenten die een persoonlijk standpunt over een bepaald onderwerp ondersteunen. Daarom kan het essay al dan niet bibliografische citaten, academische werken, journalistieke artikelen, andere essays, zinsneden of gezegden bevatten, voorbeelden geven, voorstellen blootleggen, planning of te volgen stappen in een project bevatten, anekdotes, ervaringen of belevenissen vertellen, enz.
Het essaygenre kan zowel academisch als literair zijn, dus het is in deze eigenschap waar de essentie van het “vrije genre” het meest opvalt.
Essays vereisen, in tegenstelling tot academische teksten zoals onderzoekstheses of monografieën, geen wetenschappelijke onderzoeksmethode, maar wel een grote uitdrukkingsvaardigheid en argumentatie van de auteur.
In het algemeen bestaat het essay in zijn structuur uit drie delen. Het eerste is de presentatie van het onderwerp, de contextualisering en de uiteenzetting van een hypothese (een veronderstelling van de auteur over een bepaald onderwerp of probleem) of een persoonlijk standpunt over het centrale thema. In het tweede deel, dat ontwikkeling wordt genoemd, presenteert de auteur argumenten aan de hand van verschillende bronnen ter ondersteuning van de hypothese of het persoonlijke standpunt dat in het begin is gepresenteerd. Deze middelen kunnen zijn: vergelijkingen, voorbeelden, gegevens, statistieken, bibliografische citaten, enz.
Ten slotte zal de auteur in zijn conclusie trachten zijn hypothese of standpunt, als vermeld aan het begin van het artikel, te versterken. Zoals we kunnen zien, is de hele structuur van het essay dus gebaseerd op de argumentatie rond een persoonlijk standpunt van de auteur. De sleutel ligt in het vermogen van de auteur om zijn argumenten naar voren te brengen en zo zijn standpunt voortdurend te versterken – of tenminste zolang de lezing duurt – zonder te vervallen in redundantie en herhalingen.
De lengte van essays is onbepaald: men kan een essay schrijven van slechts twee bladzijden, of daarentegen zijn er essays van honderden bladzijden, die aanleiding kunnen geven tot een boek, zoals bijvoorbeeld het beroemde “Het Verzet”, van de Argentijnse schrijver Ernesto Sábato.
.