De Nationale Conventie was de derde poging van het revolutionaire Frankrijk om een nationale wetgevende macht in te stellen. De Conventie werd opgericht in september 1792, na de inval in de Tuilerieën op 10 augustus, en werd verkozen met een breder kiesrecht dan de Wetgevende Vergadering. De drie jaren onder de Nationale Conventie zouden bewogen, verdeeld en gewelddadig blijken. Ze werden geteisterd door oorlog en burgeroorlog, toenemend radicalisme in Parijs, factiestrijd tussen de Girondins en de Montagnards en de voortdurende mislukking van het economisch beleid en de economische omstandigheden.
De Conventie gevormd
De vorming van de Nationale Conventie volgde op de opstand van 10 augustus en de aanval op de Tuilerieën en de schorsing van de monarchie.
Na de schorsing van de koning te hebben goedgekeurd, zat de Wetgevende Vergadering zonder uitvoerende macht of staatshoofd. De rest van augustus was een groot deel van Parijs gericht op de Revolutionaire Oorlog, toen Pruisische en Oostenrijkse regimenten de grens overstaken en oprukten in de richting van de Franse hoofdstad.
De Wetgevende Vergadering probeerde ondertussen haar bestaan te rechtvaardigen door te beweren dat de omverwerping van de koning haar eigen initiatief was, waarbij ze de rol van de Commune, de Fédérés en de sans culottes volkomen negeerde. De Assemblee wist de steun van het publiek te winnen door de ministers van de koning te vervangen door populaire personen, waaronder Georges Danton als minister van Justitie. Op 25 augustus schafte de Assemblée alle feodale rechten af, zonder uitzondering en zonder compensatie.
De tot mislukken gedoemde Wetgevende Vergadering
Toch deze hervormingen was de Wetgevende Vergadering een tot mislukken gedoemd orgaan. De afgevaardigden waren hopeloos verdeeld en veel conservatieve leden lieten de onrust en de gevaren van Parijs voor wat ze waren en keerden terug naar hun provincies.
Het belangrijkste agendapunt van de Vergadering in augustus was de voorbereiding van haar eigen ondergang en het plannen van verkiezingen voor een nieuwe wetgevende macht. Over de vraag wie dit nieuwe orgaan zou moeten kiezen, werd heftig gedebatteerd. Op 12 augustus stelde de Assemblee voor dat “de verdeling van het Franse volk in actieve en passieve burgers wordt opgeheven”.
Desondanks aarzelden de afgevaardigden om volledig algemeen kiesrecht toe te kennen. Om aan de nationale verkiezingen te mogen deelnemen, zo concludeerde de Assemblee uiteindelijk, moet men “een Fransman zijn, 21 jaar oud, een jaar in Frankrijk woonachtig, in het levensonderhoud voorziend van een inkomen of van de opbrengst van een dienstbetrekking, en niet in dienstbaarheid”. Het kiesrecht werd met andere woorden ontzegd aan vrouwen, dienstbodes en personen die afhankelijk waren van liefdadigheid.
Verkiezingen en samenstelling
De verkiezingen voor de nieuwe Nationale Conventie werden inderhaast georganiseerd en in de eerste week van september 1792 gehouden. De opkomst was laag: slechts ongeveer een miljoen mannen brachten hun stem uit, ondanks de aanzienlijke verhoging van het kiesrecht. De stemming viel samen met het bloedbad van meer dan 1100 gevangenen in Parijs, een gebeurtenis die de verkiezingen mogelijk heeft verstoord.
In totaal werden 749 afgevaardigden in de Conventie gekozen. Hun politieke kleur is nauwkeurig bestudeerd. De meeste nieuwe afgevaardigden behoorden tot de Vlakte of de Marais, de onaangepaste massa van gematigden die de vloer en de lagere regionen van de vergaderzaal bevolkten. Ongeveer een kwart (200 of zo) van de nieuwe afgevaardigden waren Jacobijnen en nog eens een vijfde (160) groepeerden zich rond Jacques Brissot.
De meeste gekozen afgevaardigden hadden enige ervaring in de politiek of het openbare leven. Bijna de helft van de 749 afgevaardigden waren jurist, 55 waren geestelijke, acht waren van adel en één (Philippe Égalité, de vroegere hertog van Orléans) was een minderjarige vorst.
Er waren in totaal 83 afgevaardigden, onder wie Robespierre, die zitting hadden gehad in de Nationale Grondwetgevende Vergadering. Maar de nieuwe Conventie bevatte ook een radicaal element dat ontbrak in de voorgaande wetgevende vergaderingen. Louis Legendre was een Parijse slager die de Bastille had bestormd; Jean-Baptiste Armonville was een vuilspuitende wolkaarder; François Montegut was een doodgraver uit Zuid-Frankrijk.
Een uitbarsting van optimisme
De eerste zitting van de Nationale Conventie werd gehouden in een zaal in de Tuilerieën. Net als de twee voorgaande vergaderingen begon de Conventie optimistisch en beloofde politieke en persoonlijke verschillen opzij te zetten om de natie te leiden. Op de tweede dag namen de afgevaardigden van de Conventie hun eerste belangrijke akte aan, waarbij de monarchie werd afgeschaft en Frankrijk werd omgevormd tot een republiek.
De toon van de gebeurtenissen werd beschreven door Henri Grégoire:
“Niemand van ons zou ooit voorstellen om in Frankrijk het fatale koningsras te behouden. We weten allemaal maar al te goed dat dynastieën nooit anders zijn geweest dan roofzuchtige stammen, die van niets dan mensenvlees leven. Het is absoluut noodzakelijk om de vrienden van de vrijheid gerust te stellen. We moeten deze talisman vernietigen, waarvan de magische kracht nog steeds veel mensen bedwelmt. Ik stel daarom voor dat u bij plechtige wet de afschaffing van het koningschap goedkeurt.”
Factionalisme
Zoals zo vaak in de politiek, vonden de afgevaardigden van de Nationale Conventie het gemakkelijker om te kibbelen en verdeeld te raken dan zich te verenigen en weer op te bouwen. De eerste maanden van de Conventie werden gekenmerkt door verdeeldheid en conflicten tussen de partijen.
De afgevaardigden van de Conventie groepeerden zich in drie verschillende facties. De Montagnards waren de radicale democraten die de bovenste banken van de zaal bezetten, links van de stoel van de voorzitter. Daar tegenover zaten de Girondins, de gematigde Republikeinen, provincialen en vrijhandelaars die zich schaarden rond de leider Jacques Brissot. In het midden zaten de afgevaardigden van de Vlakte, die in aantal groter waren dan de andere twee fracties samen, maar geen vast ideologisch standpunt innamen.
In de eerste maanden van de Conventie werd het grootste deel van haar werkzaamheden gedomineerd door Brissot en de Girondins. De Girondins beschikten over betere redenaars en meer ervaren wetgevers; zij vertegenwoordigden de bredere natie in plaats van de beperkte belangen van de Parijse secties; ook was hun beleid over het algemeen rationeel en gematigd. Als gevolg daarvan konden de Girondins de steun van de vlakte winnen.
Problemen en uitdagingen
Tussen september 1792 en de verdrijving van de Girondins in juni 1793 worstelde de Conventie met vier belangrijke kwesties: de revolutionaire oorlog, de erbarmelijke toestand van de economie, het lot van de afgezette koning en de destabiliserende invloed van de Parijse radicalen. Alle vier de kwesties zouden bijdragen aan de ondergang van de Girondins.
Het besluit van de Conventie om de koning te executeren (januari 1793) bracht kritieke verschillen aan het licht tussen de Montagnards, die zijn executie steunden, en de Girondins, die van mening waren dat een dergelijke straf de goedkeuring van het volk moest hebben. Niet alleen verloren de Girondins deze stemming in de Conventie, maar de radicalen van Parijs veroordeelden hen als royalistische sympathisanten, zacht voor koningen en tirannen.
In de lente van 1793 verklaarden de Girondins de oorlog aan de Parijse radicalen door een onderzoek naar de Parijse Commune en de arrestatie van Jean-Paul Marat te organiseren. Het was een oorlog die ze zouden verliezen.
In april en mei werden de Girondins belegerd door de Commune, de afdelingen, radicale Jacobijnen en de gootpers. Binnen de Conventie probeerden de Montagnards de steun van de sans-culottes te winnen door prijscontroles in te voeren. Na een maand van conflicten werden de Girondijnse afgevaardigden op 2 juni 1793 uit de Nationale Conventie gezet, waardoor de radicalen van de hogere banken de Conventie in handen kregen.
De mening van een historicus:
“De meeste studies over de Conventie richten zich op kwesties van politiek en sociaal beleid, in plaats van op de problemen die de Republiek teisterden. Het latere politieke rechts heeft de Conventie ervan beschuldigd te zijn samengesteld uit linkse ideologen die probeerden abstracte politieke ideeën op te leggen aan de werkelijkheid. Marxisten beweerden meestal dat de Conventie een arm van de bourgeoisie was die de aspiraties van de lagere klassen de kop wilde indrukken. Enkelen hebben betoogd dat buitengewone omstandigheden de afgevaardigden ertoe hebben aangezet buitengewone maatregelen te nemen om problemen aan te pakken die, als ze niet werden opgelost, tot de ineenstorting van de Republiek hadden kunnen leiden.”
Steven T. Ross
1. De Nationale Conventie was de revolutionaire regering van Frankrijk tussen de afschaffing van de monarchie in september 1792 en de oprichting van het Repertorium in november 1795.
2. De Conventie werd gekozen met een breder kiesrecht dan de Wetgevende Vergadering: alle mannen boven de 21, die werk hadden of een inkomen ontvingen, werden geacht stemgerechtigd te zijn.
3. De 749 afgevaardigden van de Conventie bestonden uit radicale jakobijnen, girondijnen en gematigden die in de vlakte zaten. Deze groeperingen verhardden en verdeelden zich verder in de eerste maanden van de Conventie.
4. In de eerste maanden creëerde de Conventie de Franse Republiek, leidde zij de revolutionaire oorlog, berechtte en executeerde zij de koning en worstelde zij met het Parijse radicalisme en de economische politiek.
5. De executie van de koning veroorzaakte een fatale verdeeldheid tussen de Girondins en de Montagnard afgevaardigden. In het voorjaar van 1793 gingen deze facties kibbelen, complotten smeden en conflicten uitvechten, met als hoogtepunt de verdrijving van de Girondins uit de Conventie begin juni.
Citation information
Title: “De Nationale Conventie”
Auteurs: Jennifer Llewellyn, Steve Thompson
Uitgever: Alpha History
URL: https://alphahistory.com/frenchrevolution/national-convention/
Datum gepubliceerd: 11 augustus 2020
Date accessed: March 24, 2021
Copyright: De inhoud van deze pagina mag niet worden herpubliceerd zonder onze uitdrukkelijke toestemming. Voor meer informatie over het gebruik verwijzen wij u naar onze Gebruiksvoorwaarden.
