De koning had een koningin met de naam Vashti, maar toen een dronken Ahasveros haar ontbood om zijn ministers te ontvangen, weigerde zij botweg en werd verbannen. Deze hovelingen besloten toen dat in het hele rijk een nieuwe wetgeving nodig was, zodat “alle vrouwen hun echtgenoten met respect zullen behandelen, zowel hoog als laag.” De dominantie moest in elk huishouden hersteld worden. Mannelijke onzekerheid wordt hier volop tentoongespreid.
In The Woman’s Bible, een baanbrekende suffragette tekst, beschouwden Elizabeth Cady Stanton en Lucinda B. Chandler Vashti als een iconoclast, een vrouw die niet bang was om mannelijke uitbuiting te confronteren: “Vashti had heldhaftige moed getoond door op te komen voor de waardigheid van de vrouw en voor het inherente recht van de mens om te kiezen of hij de koning wilde behagen en gehoorzamen, dat nooit door het koningschap werd erkend. Het enige probleem met het gebruik van Vashti als heldin is dat zij waarschijnlijk werd gedood omdat zij zich verzette tegen de mannelijke macht. Zij veranderde de hofcultuur niet; zij was het slachtoffer ervan.
Esther won de wedstrijd en verborg haar Joodse identiteit. Haar overwinning was echter geen reden tot feestvieren. De slechte minister van de koning, Haman, haalde hem over om het rijk van zijn Joden te ontdoen, gebruik makend van wat misschien wel een van de oudste canards van het antisemitisme is: De Joden zijn anders, en moeten daarom niet getolereerd worden. Esther kwam als jood en vrouw uit twee machteloze bevolkingsgroepen, maar in een noodlottig moment haalde Mordechai, Esthers oom en beschermer, de nieuwe koningin over om naar voren te komen, zich bekend te maken en haar volk te redden. In de tijd van één hoofdstuk veranderde Esther van object in subject, van een mooi gezicht in een bevoegd, moedig leider. En dat was duizenden jaren geleden.
Het verhaal vertoont een opvallende gelijkenis met de raamvertelling van de verzamelde sprookjes uit het Midden-Oosten die “Duizend-en-één-nacht” worden genoemd. Koning Shahryar vernam dat zijn vrouw hem ontrouw was geweest en executeerde haar. Daarna trouwde hij met de ene maagd na de andere, sliep met ze, en vermoordde ze ’s morgens voordat ze hem konden verraden. Zijn koninkrijk had geen maagden meer, behalve de dochter van de vizier die deze vrouwen voor de koning verzamelde. Scheherazade, de slimme dochter van de vizier, wist elke nacht zulke intrigerende verhalen te verzinnen dat de koning haar niet kon doden voordat het verhaal ten einde was. De koning stelde haar executie duizend en één nachten uit.
Lees: De humanistische boodschap verborgen te midden van het geweld van ‘Duizend-en-een-nacht’
Zowel Esther als Scheherazade begrepen hoe ze controlerende mannen konden manipuleren. Scheherazade echter, bespeelde de koning om zichzelf te redden. Esther, daarentegen, was bereid haar leven op te offeren voor een hoger doel. Esther begreep dat het niet ging om haar persoonlijke waardigheid of om haar overleving, maar om het lot van een hele kwetsbare, machteloze bevolking. Esther gaf een stem aan de stemlozen, en in tegenstelling tot Vashti’s publieke afwijzing van het gezag van de koning en Scheherazade’s literaire verleiding, slaagde zij daarin door zich sterk te maken voor gerechtigheid.
Esther ontpopte zich als een gezaghebbende en invloedrijke wegbereider. Tegen de achtergrond van een nieuwscyclus waarin vrouwen er voortdurend aan herinnerd worden hoe klein we zijn gemaakt, inspireert Esther ons om onze stem te laten horen en het toekomstverhaal voor meisjes en vrouwen te veranderen. Vorig jaar, stond de Olympische turnster Aly Raisman tegenover Larry Nassar in een rechtszaal en had haar Esther moment. “Ik heb zowel macht en stem,” zei ze, “en ik ben nog maar net begonnen om ze te gebruiken.”
