Hoeveel bloeden we tijdens onze menstruatie? Mijn absurde reis door de wereld van het menstruatie-onderzoek

Vele bronnen beweren dat mensen met een menstruatie gemiddeld tussen de 30 en 40 ml (3-5 theelepels) bloeden tijdens hun menstruatie. 60 ml wordt beschouwd als een zware vloeiing en als je +80 ml hebt, wordt je geadviseerd naar de dokter te gaan. Ik ging naar een dokter, omdat ik me eerlijk gezegd zorgen begon te maken: Ik leeg minstens vier volle Ruby Cups tijdens mijn menstruatie! Een Ruby Cup Medium kan 24 ml bevatten en dat is 4x zoveel als wat een tampon kan bevatten. Dus mijn vloed is rond de 100 ml. Ik ben naar mijn dokter gegaan om mijn hevige vloei te controleren, omdat ik eigenlijk het gevoel had dat alles in orde was, en gelukkig bevestigde zij dat ik geen cysten, geen baarmoederfibromen, geen endometriose en geen schildklierproblemen heb.

Een beetje nieuwsgierig, vroeg ik mijn vriendinnen naar hun ervaringen en wat ze me vertelden was vergelijkbaar: degenen die menstruatiecups gebruiken, vermeldden dat ze minstens 3 volle cups hadden tijdens de eerste dagen. Dus nogmaals, een minimum van 80 tot 120 ml bloedverlies tijdens hun menstruatie was de meest voorkomende hoeveelheid. Hoe komt het dan dat we, volgens sommige onderzoeken, naar de dokter moeten vanwege overvloedig vloeien? Dit leek mij vreemd. Zware menstruatie kan natuurlijk een emotionele last zijn voor sommigen en als je zware menstruatie ingrijpt in je dagelijks leven, is dat zeker een teken om naar de dokter te gaan. Je zou er niet onder hoeven te lijden en er zijn oplossingen. Maar dat is het punt: niemand van ons leek last te hebben van onze schijnbaar “overmatige menstruatie”. En dus begon ik mijn onderzoek.

Duiken in het menstruatie-onderzoek

Eerst onderzocht ik de cijfers. Websites als Wikipedia melden hetzelfde als wetenschappelijke publicaties over het onderwerp (1, 2, 3). Ze zijn het er allemaal over eens dat 30 tot 50 ml bloedverlies tijdens een menstruatie de norm is. Slechts één artikel uit 1998 (4) heeft een iets andere mening, en stelt dat “te zware menstruaties” beginnen bij +120ml (en niet +80ml). Dus wat is hier aan de hand? Hoe komt het dat het verschil zo groot is tussen de perceptie van mijn vrienden en de mijne en de wetenschappelijke bronnen over menstrueel bloedverlies? Ik zette mijn detectivehoed op en dook nog dieper in het bloederige onderwerp.

Ik ontdekte dat er een vergelijking is die menstrueel bloedverlies berekent

Ik deed een ongelooflijke ontdekking: Ik vond een vergelijking (5). Een statistische vergelijking om menstrueel bloedverlies te berekenen, kun je je dat voorstellen!? Ik heb statistiek gestudeerd en ik weet hoe opwindend het is om een goede vergelijking te vinden met precieze schattingen, maar een vergelijking voor menstruatiebloedverlies? Is dit niet een heel ingewikkelde manier om iets te beoordelen dat heel gemakkelijk meetbaar is met een menstruatiecup? De vergelijking is gebaseerd op vrouwen die een dagboek bijhouden en richt zich op de volgende factoren:

• Het aantal dagen waarop “zwaar”, “normaal” en “licht” bloedverlies wordt ervaren
• Spotting
• de hemoglobine- en serumferritinewaarden
• alsook de leeftijd.

De hands-on methode waarbij gebruikte tampons en maandverbanden worden gebruikt

Later ontdekte ik dat dit model was berekend om een andere methode te vergemakkelijken, de Alkaline-Haematine-Methode, die de meest gebruikte methode is om menstrueel bloedverlies te schatten. Ik dacht: Als de eerste vergelijking bedoeld was om de Alkaline-Haematine-Methode te vergemakkelijken, hoe ingewikkeld kan deze methode dan zijn?

Lees verder, het bleek ingewikkeld en zeer oud te zijn. De Alkaline-Haematine-Methode is vastgesteld in 1964 (6) maar wordt nog steeds aangeduid als “de huidige standaard voor kwantificering van menstrueel bloedverlies” (5). Het is uit de jaren ’60, stel je voor – alsof we allemaal nog telefoons met snoeren gebruiken en ongeduldig wachten tot het volgende album van de Beatles op vinyl uitkomt. Stel je voor dat we evenveel moeite zouden doen om de menstruatie in al haar facetten te begrijpen.

Hoewel ik ook dacht, als het vandaag de dag nog steeds gebruikt wordt, dan moet er toch wel iets van waar zijn? Ik ben geen chemicus, maar voor zover ik begrepen heb, is de Alkaline-Haematine-Methode als volgt ontwikkeld: Om tot het geschatte bloedverlies te komen, verzamelde men gebruikte wegwerp maandverbanden en tampons van menstruerende vrouwen. De ingezamelde producten werden vervolgens naar een laboratorium gebracht, waar ze werden gewassen met een chemische vloeistof die reageert met het oude, opgedroogde bloed. Het resultaat van de chemische reactie is een stof die alkalische hematine wordt genoemd (vandaar de naam van de methode).

Mind you, we are currently at the stage of self-driving cars… just imagine if we invested the same amount of effort into understand menstruation in all its facets

Maar…hoe zit het met menstruatiecups?

Methodes en gegevens over hoe alkalisch hematine de hoeveelheid bloed oplevert, bestaan al in de wetenschappelijke gemeenschap. Dus, dat is hoe onderzoekers tot de resultaten kwamen. Ik was echt verbaasd. Als menstruatiecupgebruiker dacht ik: Hoe komt het dat er sindsdien geen nieuwe methode is ontstaan in plaats van deze schijnbaar ingewikkelde methode? (Ik voel de drang om nog eens te vermelden dat we nu zelfrijdende auto’s hebben, maar dat we gebruikte tampons moeten verzamelen om het menstruatiebloedverlies te berekenen…)

Het gebruik van menstruatiecups lijkt me gewoon veel eenvoudiger dan al die wiskundige vergelijkingen en chemische reacties.Ik probeerde informatie te vinden over het gebruik van menstruatiecups als methode, maar ik vond alleen vage bronnen, waar een menstruatiecup of iets dat erop lijkt (de Gynaeseal genoemd) “ongeschikt werd geacht als diagnostisch hulpmiddel voor de kwantificering van menstrueel bloedverlies” (3).

De motiveringen waren dat deze apparaten niet geschikt waren voor zware bloedingen en een algemeen lage acceptatiegraad hebben binnen de samenleving op basis van artikelen uit de jaren ’90 (7, 8). Maar met een duidelijke toename van gelukkige menstruatiecupgebruikers over de hele wereld, evenals de beschikbaarheid van cups met een hogere capaciteit dan de Gynaeseal (een Ruby Cup medium kan tot 3x meer bevatten dan een super tampon), is dit argument achterhaald.

Dus – wat nu? Op dit punt was ik vooral gewoon in de war. Er bleven vreemde beelden in mijn hoofd hangen van onderzoeksassistenten die wegwerpmenstruatieproducten wasten terwijl ze ingewikkelde vergelijkingen op een bord schreven. Ik was nog niet verder gekomen met het vinden van een antwoord op mijn oorspronkelijke vraag: Hoe komt het dat er zo’n groot verschil is tussen mijn persoonlijke menstruatie-ervaring en de bronnen die een bloedverlies van 80 – 120 ml claimen als “riskant”, “abnormaal”, en “ga naar de dokter”-achtig?

Het antwoord ligt in de details: menstruatiebloed vs menstruatievocht

Ik kon de 30 tot 50 ml bloedverlies gemiddeld, vergelijkingen en het wassen van tampons als middelen om tot dit resultaat te komen, niet uit mijn hoofd krijgen. Ik moest de Alkaline-Haematine-Methode er nog eens op naslaan en ontdekte dat ik een cruciaal detail over het hoofd had gezien: Wat als de methode alleen kijkt naar de hoeveelheid menstruatiebloed en niet naar al het menstruatievocht?

Diegenen die menstrueren hebben zich misschien gerealiseerd dat wat menstruatiecups, maandverband of eigenlijk elk menstruatieproduct verzamelt niet alleen bloed is. In sommige gevallen maakt bloed slechts 36% uit van de menstruatiestroom.(9) Hoewel sommige publicaties dit rond de 50-60% noemen, toont het nog steeds aan dat de menstruatiestroom niet zo eenvoudig is als een bloedneus.

Dus natuurlijk bestaat de menstruatiestroom uit bloed en andere stoffen (3), de andere stoffen zijn baarmoederslijmvlies en ander weefsel, geen wonder dat een menstruatiecup sneller vol zit en mijn ervaring ver van de 30-50 ml norm ligt. Stel je een klein borrelglaasje water voor en je voegt er kiezelsteentjes aan toe. Het is natuurkunde!

Vanuit deze theorie heb ik een heel eenvoudige berekening gemaakt met het NHS-getal van 40 ml gemiddeld bloedverlies tijdens een menstruatie en kwam op een resultaat van 111 ml totaal menstruatievochtverlies tijdens een menstruatie. Zo heb ik dat berekend:

In eerste instantie was ik opgelucht. Dit kwam perfect overeen met mijn eigen metingen, dus alles leek in orde en ik had mogelijk een antwoord gevonden op mijn oorspronkelijke vraag. Maar deze ontdekkingsreis zette me ook aan het denken: Waarom zijn de wetenschappelijke bronnen niet specifieker over deze cruciale informatie, want ik ben er bijna zeker van dat ik niet de enige ben die in de war is over deze hele bloed versus flow kwestie. Gewoon een notitie zo simpel als: “de gemiddelde hoeveelheid menstruatiebloedverlies tijdens een menstruatie is 30-50 ml, maar als je de hele menstruatiestroom in aanmerking neemt, is het gemiddelde bereik 100-120 ml. Flow bestaat uit XYZ andere stoffen dan bloed.” No biggie.

Ik werd echt ongerust door deze ontbrekende verduidelijking en ik denk niet dat ik de enige ben die ongerust wordt als wetenschappelijke bronnen je vertellen dat het meten van ‘3 tot 5 theelepels’ bloed tijdens je menstruatie de norm is. Voor alle duidelijkheid: ik ben me bewust van het risico van menorragie (hevig menstrueel bloedverlies) en het is van cruciaal belang dat menstrueerders die hiermee te maken krijgen, hulp krijgen en oplossingen vinden om hiermee om te gaan. Maar misschien is het tijd om de beschikbare informatie over zware menstruaties bij te werken en te nuanceren.

Het kwantificeren ervan op een niveau van +80 ml menstrueel bloedverlies betekent mogelijk dat veel menstruatoren zich onnodig zorgen maken of bang worden. Hallberg en zijn team kwamen er zelfs achter dat 40 % van de vrouwen met een bloedverlies van +80 ml hun menstruatie als “matig” of “klein” beschouwden (2) – dus waarom zouden we dit spoor niet volgen?

Waarom moeten we & meer menstruatie-onderzoek eisen

Nu, heeft mijn onderzoek mij tot de juiste conclusie geleid? Daar kan ik niet zeker van zijn, maar aan de hand van het gepubliceerde onderzoek dat ik gevonden heb, zal ik hier enkele verdere gedachten en vragen uit mijn avontuur trekken: Houdt de aangegeven norm van bloedverlies (3-5 eetlepels) door b.v. NHS rekening met al het menstruatievocht of heeft het alleen betrekking op de hoeveelheid bloed?

Als technisch gesproken de norm van 30-50ml de norm is voor een probleemloze menstruatie, dan is het probleem niet de hoeveelheid maar het feit dat de gebruikte termen misleidend zijn: het is niet 30-50ml menstruatievocht, het is 30-50ml menstruatiebloed. Zoals je in mijn berekeningen hierboven kon zien, komt 40 ml menstruatiebloed overeen met ongeveer 111 ml menstruatiestroom (bloedklonters, baarmoederhalsweefsel, baarmoederhalsslijm, enz. – het hele pakket).

Dit betekent dat we absoluut nauwkeuriger moeten zijn over de woorden die we gebruiken – het is heel belangrijk dat zware bloedingen die gezondheidsrisico’s lopen, hulp krijgen – dat moet voorop worden gesteld.

Maar het is ook belangrijk om mensen niet onnodig bang te maken – hoe kunnen we de informatie zo verbeteren dat ze behulpzamer is, alle soorten menstruatie-ervaringen omvat en zo genuanceerd mogelijk is? De menstruatie is in onze samenleving al zo lang gestigmatiseerd en gemystificeerd – denk maar aan de decennia waarin reclame de menstruatie tot een blauwe, steriele, homogene vloeistof zonder bloedstolsels maakte.

De mystificatie en het taboe rond de menstruatie hebben zeker niet bijgedragen aan inclusiviteit en genuanceerde informatie over het menstruatievocht en de menstruatie in het algemeen – we hebben veel meer onderzoek en duidelijkheid nodig.

De mystificatie van en het taboe rond de menstruatie hebben zeker niet bijgedragen aan inclusiviteit en genuanceerde informatie over het menstruatievocht en de menstruatie in het algemeen – er is veel meer onderzoek en duidelijkheid nodig.

De menstruatie verschilt van persoon tot persoon en soms ook van cyclus tot cyclus. Ze verschillen qua kleur en consistentie – van lichtrood tot donkerbruin, van dun tot dik of zelfs klodderachtig. Dat is ook de reden waarom we voorzichtig moeten zijn met het gebruik van de woorden “riskant” of “abnormaal” voor het meten van de menstruatie – wat “normaal” is voor de ene persoon, hoeft niet normaal te zijn voor de andere.

En wat als onze voeding en levensstijl zijn tol hebben geëist op de “menstruatienorm” gedurende de afgelopen decennia? Een zware menstruatie in de jaren 60 is niet noodzakelijkerwijs hetzelfde vandaag? Dus, tijd voor een update! Update van de beschikbare kennis over menstruatie, niet in het minst van de medische professionals, zodat ze dienovereenkomstig kunnen adviseren – en om dat te doen, moeten we eerst in staat zijn om menstruatievloed te bespreken zonder enig oordeel.

En ik hoop dat het updaten ook de wetenschap zal omvatten. Het feit dat de gegevens over menstrueel bloedverlies gebaseerd zijn op methoden uit de jaren ’60 benadrukt echt de behoefte aan recentere methodologieën en gegevens. Misschien wordt het tijd voor een nieuwe techniek om menstrueel bloed/stroomverlies op te vangen met een – knipoog- menstruatiecup.

Bronnen

1. Dasharathy S., Mumford S., Pollack A., Perkins N. ,Mattison D., Wactawski-Wende J., Schisterman E. Menstrual Bleeding Patterns Among Regularly Menstruating Women. American Journal of Epidemiology. 2012;175(6):536-545.
2. Hallberg L., Hôgdahl A., Nilsson L., Rybo G. Menstrual Blood Loss-A Population Study: Variatie op verschillende leeftijden en pogingen om normaliteit te definiëren. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica. 1966; 45(3): 320-351.
3. The Menorrhagia Research Group, Warrilow G., Kirkham C., Ismail K., Wyatt K. , Dimmock P. and O’Brien S. Quantification of menstrual blood loss. De Obstetricus & Gynaecoloog. 2004; 6: 88-92.
4. Janssen C., Scholten P., Heintz A. Reconsidering menorrhagia in gynaecological practice. Is een 30 jaar oude definitie nog geldig? European Journal of Obstetrics, Gynecology, and Reproductive Biology. 1998; 78(1): 69-72.
5. Schumacher U., Schumacher J., Mellinger U., Gerlinger C. , Wienke A., Endrikat J. Estimation of menstrual blood loss volume based on menstrual diary and laboratory data. BMC Women’s Health. 2012; 12(24).
6. Hallberg L., Nilsson L. Bepaling van menstrueel bloedverlies. Scand J Clin Lab Invest. 1964; 16(2): 244-248.
7. Cheng M., Kung R., Hannah M., Wilansky D., Shime J. Menses cup evaluation study. Fertil Steril. 1995; 64(3): 661-663.
8. Gleeson N., Devitt M., Buggy F., Bonnar J. Menstrual Blood Loss Measurement with Gynaeseal. Aust N Z J Obstet Gynaecol. 1993; 33: 79-80.
9. Fraser I., MaCarron G., Markham R., Resta T. Blood and total fluid content of menstrual discharge. Obstet Gynecol. 1985; 65: 194-198.

Sarah Gorenflos (25) studeerde sociologie en statistiek in Konstanz en Wenen. Tijdens haar studie werkte zij als onderzoeksassistent op de leerstoel empirisch sociaal onderzoek met als zwaartepunt survey-onderzoek. Ze liep in 2017-2018 8 maanden stage bij het Ruby Cup-kantoor in Barcelona.