Savage tijdens haar herstel. Foto met dank aan Stephanie Savage
Twee jaar geleden was Stephanie Savage op vakantie in Sicilië toen ze een hardnekkige hoest kreeg. Op dat moment was bij haar dermatomyositis vastgesteld, een zeldzame spierziekte met symptomen als lage koorts en ontstoken longen. Maar het medicijn dat ze had voorgeschreven gekregen om de dermatomyositis te behandelen, had ook haar immuunsysteem onderdrukt, en ze raakte besmet met de veteranenziekte, een ernstige vorm van longontsteking.
Toen ze terugkeerde van vakantie, leed Savage aan sepsis, meerdere beroertes, en raakte uiteindelijk in een coma die zes weken zou duren. Tijdens haar coma, zegt ze dat ze een reeks dromen ervoer die deels de werkelijkheid weerspiegelden, deels verzonnen scenario’s betroffen, en deels werden gecontroleerd door haar eigen geest.
Nu, twee jaar later, ondergaat Savage nog steeds fysiotherapie (ze vertoont geen tekenen van cognitieve stoornissen). Ze schrijft ook over haar bijna-doodervaring, zowel op haar blog als in het meest recente nummer van Skeptical Inquirer. Savage’s observaties bieden een fascinerende kijk op zowel bewustzijn als bijna-dood ervaringen, dus nam ik contact met haar op om meer te weten te komen over wat er met haar is gebeurd.
VICE: Uw coma duurde zes weken. Wat herinner je je uit die tijd? Stephanie Savage: Mijn eerste herinnering kwam van mijn MRI. Het kwam binnen als een stem zonder lichaam – die ik herkende omdat ik in het verleden een MRI heb gehad – die zei: “Hou je adem in, adem uit.” Ik herkende die stem, het was erg kenmerkend. Ik vroeg me af of het een seriemoordenaar was, want het klonk als iets uit een film. Ik herinner me de exacte woorden niet, alleen de stem.
Later, hoorde ik een andere mannelijke stem zonder lichaam. Ik vroeg me af of hij een soort chip in mijn hersenen had gestopt zodat ik het kon horen. Ik begreep niet wat er aan de hand was. Uiteindelijk veranderde die stem in mijn “nieuwe vriendje.” Hij vertelde me zijn plannen voor waar we op vakantie zouden gaan, hij noemde een mogelijke Alaska cruise, omdat we graag over Groenland vlogen en naar de gletsjers keken. Ik dacht dat het niet echt mijn vriendje Keith was – ook al leek hij precies op hem – omdat hij een volle baard had. Keith had alleen een sikje. Maar ik vroeg me af waarom zijn brilmontuur dezelfde reparatie had als die van Keith. Ik vond dat vreemd, want natuurlijk was het Keith. Het was een soort droomlogica.
Op Moederbord: How Lucid Dreaming Lets Dreamers Rehears for Real Life
Hoe was comadromen anders dan gewoon dromen?
Ik ervoer lucide dromen. Mijn “droomwerkelijkheid” hield in dat ik plotseling mijn lucide droom becommentarieer en bewerk als een schrijver. Op een gegeven moment is het werkelijkheid, en ik ben het aan het bewerken en veranderen omdat het een droom is, en dan is het terug naar mijn droomwerkelijkheid.
Wat ik ontdekte in mijn onderzoek is de REM-intrusietheorie(noot van de redacteur: REM-intrusie is de ervaring van REM-slaap tijdens normaal waakbewustzijn, resulterend in hallucinaties of lucide dromen. Een studie door Kevin Nelson concludeerde dat REM intrusie verantwoordelijk is voor een deel van het subjectieve gevoel van een bijna-dood ervaring, wat suggereert dat er een neurofysiologische basis is voor bijna-dood ervaringen). Er zijn andere vormen van REM intrusie, maar degene die ik ervoer was lucide dromen.
Wat voor soort dingen droomde je?
In plaats van engelen of demonen of dode familieleden te zien, zag ik als lang scepticus dingen die mijn mentale landschap beïnvloedden, zoals science fiction films. Ik denk dat dat episodes in mijn comadroom inspireerde.
Andere dingen die ik in veel van mijn dromen zag waren serieel, zoals zaterdagochtendsegmenten van tekenfilms die zouden rouleren. Vaak zag ik hetzelfde scenario, maar met verschillende dialogen. Een van de seriematige was waar ik reed op een combinatie van een Big Wheel fiets en een van die kleine ijskarretjes. Het was een beetje zoals dat, maar het karnde ijs. Soms was ik een mens als ik dit deed, en soms was ik een ijsbeer welp. En soms, terwijl ik helder droomde, dacht ik: Ik hoor geen ijsbeerwelp te zijn! En dan veranderde ik weer in een mens.
Waren er andere factoren die uw comadromen beïnvloedden?
Mijn ziekenhuiskamer was erg koud, en ik was nauwelijks bedekt. Ook pakten ze me soms in met ijs vanwege mijn hoge koorts door de legionellabesmetting. Ze dachten dat ik de kou niet voelde, dus deden ze geen moeite om me te bedekken. Ik denk dat de kou invloed had op de aard van mijn dromen. Maar ik hou ook van ijs.
Veel elementen die belangrijk voor me waren uit mijn kindertijd waren aanwezig in mijn comadroom en ik denk niet dat dat toeval is. Ik denk dat het een soort “levensoverzicht” is van sommige mensen met bijna-doodervaringen. Ik had geen “life review”, maar in plaats daarvan veel dingen uit mijn kindertijd.
“Ik heb veel meer sciencefictionfilms gezien dan dat ik over engelen heb nagedacht. Ik denk dat dat van invloed is geweest op mijn bijna-dood ervaring.” – Stephanie Savage
Heeft u dezelfde soort “post-dood”-situaties ervaren waar mensen over praten?
Het horen van stemmen van artsen en dierbaren zijn, denk ik, wat veel mensen als “engelenstemmen” zouden kunnen opvatten. Omdat mijn hersenen dingen automatisch interpreteren als natuurlijke fenomenen, zag ik geen engelen. Ik ben agnostisch opgevoed. Het ligt niet in mijn intellectuele landschap om engelen te zien.
De beelden die gelovigen zien in hun bijna-dood ervaringen worden beïnvloed door hun overtuigingen. Hindoes zeggen dat ze Vishnu zagen; Christenen zien Jezus. Hoeveel Joden zien Jezus? Waarschijnlijk niet veel. Ik heb geen van die dingen gezien. Ik heb sciencefictionfilms gezien.
“Ik ben een beetje minder bang na mijn ervaring, want ik heb het ergste meegemaakt en ik ben er goed uitgekomen.” – Stephanie Savage
Je schreef in je artikel voor Skeptical Inquirer dat je door verpleegkundigen werd opgetild om te voorkomen dat je doorligwonden zou krijgen, waardoor je hebt ervaren wat veel anderen hebben beschreven als een “buitenlichamelijke ervaring.”
Ja. Ik denk dat mensen die geneigd zijn om dat soort dingen te zien, zullen denken dat het een uittredingservaring was. Maar het is gebruikelijk in dromen om het gevoel te hebben dat je buiten jezelf bent en naar jezelf terugkijkt. Zo voelde het. Het voelde niet als een uittredingservaring. In mijn onderzoek ontdekte ik dat je een uittredingservaring in de hersenen kunt stimuleren – dat is ook een gedocumenteerd neurologisch fenomeen. Er zijn veel andere dingen die dat kunnen veroorzaken, zoals epilepsie en migraine, maar ik denk niet dat dat bij mij het geval was.
Nieuwsgierig naar sterven? Je kunt $4.000 betalen om te voelen hoe het is om dood te gaan.
Voor degenen die geen bijna-doodervaring hebben gehad, is er iets anders waarmee je het zou kunnen vergelijken?
Ik heb geen drugs gebruikt, maar ik las The God Impulse en veel mensen hebben bijna-doodervaringen gehad terwijl ze psychotrope drugs zoals paddo’s gebruikten. Zij ervoeren een aantal van dezelfde dingen. Ik ben echter niet het type dat drugs neemt, dus ik zou het niet weten.
Heeft deze ervaring je mening over doodgaan veranderd?
Ik kan niet zeggen dat ik bang ben voor de dood, want ik denk niet dat er iets gebeurt na mijn dood. Ik ben bang om niet te bestaan. Ik wil zo lang mogelijk blijven bestaan. Ik ben een beetje minder bang na mijn ervaring, omdat ik het ergste heb meegemaakt en er goed ben uitgekomen. Ik denk dat ik veel positieve dingen uit mijn ervaring heb gehaald. Het was de spreekwoordelijke wake up call. Ik realiseerde me dat ik mijn leven leefde alsof ik geloofde dat er leven was na de dood – ook al is dat niet zo. Ik werd te vaak afgeleid door dingen die wel leuk maar niet belangrijk waren. Ik gedroeg me als mensen die denken dat ze nog een leven krijgen als ze sterven. Ik geloofde dat dit mijn enige leven is, maar ik gedroeg me er niet naar. Nu neem ik de leiding over dingen waar ik eerder geen leiding over nam. Ik weet niet zeker of ik terug zou gaan en de coma zou stoppen, zelfs als ik dat kon.
Dit interview is bewerkt voor lengte en duidelijkheid.
Volg Simon Davis op Twitter.
