Korte geschiedenis van kruiswoordraadsels

This is a puzzling world
George Eliot Van kruiswoordraadsels wordt gezegd dat ze het meest populaire en wijdverspreide woordspel ter wereld zijn, maar toch hebben ze een korte geschiedenis. De eerste kruiswoordraadsels verschenen in Engeland in de 19e eeuw. Zij waren van een elementaire soort, blijkbaar afgeleid van het woord vierkant, een groep woorden zo gerangschikt dat de letters verticaal en horizontaal gelijk zijn, en gedrukt in kinderpuzzelboeken en verschillende tijdschriften. In de Verenigde Staten ontwikkelde de puzzel zich echter tot een serieus tijdverdrijf voor volwassenen.

De eerste bekende gepubliceerde kruiswoordpuzzel werd gemaakt door een journalist genaamd Arthur Wynne uit Liverpool, en hij wordt gewoonlijk gecrediteerd als de uitvinder van het populaire woordspel. 21 december 1913 was de datum en het verscheen in een zondagskrant, de New York World. Wynne’s puzzel (zie onder) verschilde van de hedendaagse kruiswoordraadsels, omdat het ruitvormig was en geen interne zwarte vierkanten bevatte. In het begin van de jaren 1920 pikten andere kranten het nieuw ontdekte tijdverdrijf op en binnen een decennium waren kruiswoordpuzzels te vinden in bijna alle Amerikaanse kranten. Het was in deze periode dat kruiswoordraadsels hun vertrouwde vorm begonnen aan te nemen. Tien jaar na de wedergeboorte in de States stak het de Atlantische Oceaan over en heroverde Europa.

De eerste verschijning van een kruiswoordpuzzel in een Britse publicatie was in Pearson’s Magazine in februari 1922, en de eerste Times kruiswoordpuzzel verscheen op 1 februari 1930. De Britse puzzels ontwikkelden snel hun eigen stijl en waren aanzienlijk moeilijker dan de Amerikaanse variant. Vooral het cryptische kruiswoordraadsel raakte ingeburgerd en won snel aan populariteit. De algemeen beschouwde regels voor cryptische puzzels werden vastgesteld door A. F. Ritchie en D. S. Macnutt.

Deze mensen, begaafd met het vermogen om woorden in elkaar te puzzelen in gegeven geometrische patronen en in staat om woorden te verdraaien en te veranderen in woordspelingen die dansen op het verstand van de menselijke geest, hebben sindsdien miljoenen puzzels met de hand gemaakt en elk van deze puzzelaars heeft een persoonlijke stijl ontwikkeld die bekend en geliefd is bij zijn fans. Deze mensen hebben de standaard gezet van wat te verwachten van een kwaliteit kruiswoordpuzzel.

Door Arthur Wynne, 21 december 1913
uit The New York World
(Oplossing hier)

2-3.	Wat koopjesjagers leuk vinden.	6-22.	Wat we allemaal zouden moeten zijn.
4-5.	Een schriftelijke erkenning.	4-26.	Een dagdroom.
6-7.	Zo en niets meer.	2-11.	Een talon.
10-11.	Een vogel.	19-28.	Een duif.
14-15.	Op minder.	F-7.	Deel van je hoofd.
18-19.	Wat deze puzzel is.	23-30.	Een rivier in Rusland.
22-23.	Een prooidier.	1-32.	Om te regeren.
26-27.	De afsluiting van een dag.	33-34.	Een aromatische plant.
28-29.	Om te ontkomen.	N-8.	Een vuist.
30-31.	Het meervoud van is.	24-31.	Om het eens te zijn met.
8-9.	Om te cultiveren.	3-12.	Deel van een schip.
12-13.	Een balk van hout of ijzer.	20-29.	Een.
16-17.	Wat kunstenaars leren doen.	5-27.	Wisselen.
20-21.	Vastgezet.	9-25.	In de modder wegzakken.
24-25.	Vondst aan de kust.	13-21.	Een jongen.
10-18.	De vezel van de gomuti palm.

Deze inleiding tot kruiswoordpuzzels wordt geleverd met vriendelijke toestemming van Sik Cambon Jensen, en is een uittreksel van zijn proefschrift, “Ontwerp en implementatie van kruiswoord compilatie programma’s met behulp van seriële benaderingen. Gebruik van Kunstmatige Intelligentie zal worden overwogen om ‘mensachtige’ puzzels te maken” .