Ze vertellen meestal dat ze zich bij de organisatie of leider aansloten toen ze op een overgangspunt in hun leven waren. Ontevreden met hun gewone bezigheden en relaties en hongerig naar een zinvol leven dat hun spirituele verlangens zou bevredigen, ontmoetten zij een aantrekkelijke, glimlachende jonge man of vrouw die enthousiast het geluk beschreef dat te vinden was in zijn of haar toegewijde, liefdevolle groep en haar prachtige, verlichte leider. Zij werden uitgenodigd om de groep te bezoeken en deden dat ook. Bij die eerste ontmoeting waren zij onder de indruk, zo niet overweldigd, door de warme aandacht die zij kregen. Bovendien werden zij misschien emotioneel geraakt door het zingen, meditatie of andere activiteiten en kwamen zij misschien zelfs in een veranderde staat van bewustzijn onder invloed van de leider van de groep. Dergelijke indrukwekkende ervaringen werden geïnterpreteerd als bewijs van zowel de vergevorderde spirituele staat van de leider als de bereidheid van de nieuwkomer om de inwijding te ontvangen. Na nog een of twee bijeenkomsten besloten zij zich aan te sluiten.
Na te zijn toegetreden, werd het leven van de nieuwe bekeerling onmiddellijk gevuld met werkvergaderingen en oefeningen die weinig tijd of energie overlieten voor het leven dat hij of zij achterliet. Zelfs als de bekeerling gehuwd was en een gezin had, werden de partner en de kinderen als minder belangrijk beschouwd dan de verklaarde missie van de groep om de hele mensheid ten goede te komen en de wereld te redden. Het conflict tussen de eisen van de groep en de verplichtingen van buitenaf werd steeds scherper totdat de bekeerling alle relaties met mensen buiten de groep opgaf of het gezin uiteenviel omdat de echtgenoot de grens van tolerantie bereikte. De bondgenoot was nu volledig afhankelijk van de groep en de leider voor emotionele en financiële steun.
De groep die aanvankelijk warm en liefdevol was, onthulde zijn koude, bestraffende kant telkens wanneer een bekeerling de overtuigingen van de groep in twijfel trok of kritiek uitte op het gedrag van de leider. Zo’n afwijkende mening werd bestempeld als “egoïstisch” of “slecht”, de goedkeuring van de groep werd ingetrokken en de afwijkende mening werd geïsoleerd. De leden werd dus geleerd dat wat de groep had gegeven, de groep ook weer kon afnemen. Uit angst voor een dergelijke bestraffing door de groep en voor vernedering en afkeuring door de leider, gingen bekeerlingen over tot intimidatie en dwang van medebekeerlingen, misleiding en verleiding van nieuwe rekruten, en andere gedragingen die in strijd waren met de ethische normen die men aanhield voordat men tot de sekte toetrad. Dergelijke handelingen werden gerationaliseerd door te verwijzen naar het allesoverheersende belang van het doel van de groep en naar de superieure wijsheid van de leider.
Uiteindelijk werd de druk van het zich schikken naar de eisen van de groep te groot, vooral als er kinderen bij betrokken waren. De bekeerde demonstrant weigerde te voldoen aan de laatste eisen en werd streng aangepakt. Tenslotte verliet hij (of zij) uit wanhoop de sekte. Onmiddellijk brandmerkte de leider hem als verdoemd, bezeten door Satan, en zijn ziel verloren hebbend. Op zijn minst had hij gefaald voor het beste en zijn kans op verlichting verloren. Net zo pijnlijk was het dat mensen met wie hij zijn intiemste geheimen had gedeeld en die de grootste acceptatie en liefde hadden gevoeld, hem nu de rug toekeerden en weigerden te communiceren. Het ex-cultlid voelt zich helemaal alleen en ervaart een wirwar van gevoelens: woede over het verraad, angst voor vergelding, afschuw over de mogelijkheid van eeuwige verdoemenis, verdriet over het verlies van groepssteun en genegenheid, en schaamte over het feit dat hij bedrogen werd. Op dit punt kan hij zich tot een therapeut wenden voor hulp.
De angst en depressie die dergelijke patiënten voelen is gewoonlijk secundair aan een groter probleem: een verlies van vertrouwen in anderen en vooral een verlies van vertrouwen in hun eigen oordeel en spirituele percepties. Bovendien kunnen zij zich schuldig voelen over onethische handelingen die zij hebben verricht om de groep te behagen en wanhopen over het verlies van tijd, geld en relaties. Om van het trauma van hun sekte-ervaring te herstellen, moeten deze patiënten begrijpen wat er gebeurd is en waarom, en dat geldt ook voor de psychotherapeut die hen behandelt.
MOTIVATIES VOOR DE JOINING
Mensen die zich bij dergelijke leiders en organisaties aansluiten, doen dat om twee belangrijke redenen: (1) zij willen een zinvol, geestelijk leven leiden en (2) zij willen zich beschermd, verzorgd en geleid voelen door iemand die weet wat te doen in. een verwarrende wereld. Het eerste motief is bewust en prijzenswaardig; het tweede is onbewust of wordt niet herkend voor wat het is. Daar ligt het probleem: de wens om een perfecte ouder en een liefhebbende, ondersteunende groep te hebben ligt verborgen in de psyche van zelfs de meest uiterlijke onafhankelijke persoon. Wanneer de gelegenheid zich voordoet om die wens te bevredigen, beïnvloedt zij op krachtige wijze het oordeel en de waarneming en maakt de weg vrij voor uitbuiting door een sekte.
Er is een goede reden waarom sekten hoofdzakelijk worden geassocieerd met religieus-spirituele organisaties. Godsdiensten zijn gebaseerd op het geloof in een transcendente; oppermachtige macht die gewoonlijk langs ouderlijke lijnen wordt gekarakteriseerd: God is almachtig en alwetend, en deelt beloningen en straffen uit naar gelang van hoe goed iemand de geboden heeft uitgevoerd die Hij heeft uitgevaardigd. De doctrines variëren, maar zelfs in niet-monotheïstische oosterse tradities worden hemel en hel in een of andere vorm aangeduid als de gevolgen van goed en slecht gedrag.
Hoewel mystici unaniem zijn in het definiëren van God als onbegrijpelijk en niet van deze wereld, vereisen menselijke afhankelijkheidsbehoeften iets dat meer benaderbaar en persoonlijk is: Zelfs in het boeddhisme, waarvan de stichter verklaarde dat begrippen als goden en hemel een illusie waren, buigen veel volgelingen voor een boeddha-afgodsbeeld om de bescherming en zegen van Boeddha in te roepen. Maar nog meer bevredigend voor de wens naar een Superouder is een echt mens met goddelijke, verlichte, of messiaanse status. De krachtige wens om geleid en beschermd te worden door een superieur wezen kan een zoeker in de armen drijven van een leider die door zijn of haar volgelingen die status wordt gegeven. Een dergelijke overgave aan de fantasie van de perfecte ouder kan gepaard gaan met een gevoel van grote vreugde bij het “thuiskomen”.”
Deze analyse impliceert niet dat de indrukken van een grotere werkelijkheid en een groter doel, door mensen duizenden jaren lang aangevoeld, slechts een fantasie zijn: Het probleem is dat de spirituele dimensie en de afhankelijkheid wensen ernstig verward kunnen raken. De patiënt moet de perceptie van een spirituele dimensie ontwarren van minder-dan-goddelijke verlangens die zijn geïnfiltreerd, overgenomen en vervormd wat geldig is. Het is belangrijk dat de psychiater die een ex-cultlid behandelt, dit onderscheid in gedachten houdt.
Eén manier om de verwarring op te helderen is de patiënte te helpen de problemen duidelijk te zien waarvan zij had gehoopt dat “verlichting” en lidmaatschap van de groep ze zouden oplossen: Tot deze problemen kunnen behoren eenzaamheid, een laag gevoel van eigenwaarde, de wens naar de bewondering van anderen, angst voor intimiteit, angst voor de dood, en de wens naar onkwetsbaarheid. Het lidmaatschap van de groep kan inderdaad de eenzaamheid verzachten en de steun en nabijheid verschaffen die de patiënt voorheen niet had ervaren Herinneringen aan dergelijke goede ervaringen kunnen bij het ex-cultlid acute gevoelens van verlies veroorzaken en aanleiding geven tot twijfels over de vraag of uittreding al dan niet de beste beslissing was.
Om objectief en kritisch naar de sekte-ervaring te kijken, moet het ex-lid zich bevrijden van de “superieure leidersval”. Zoals eerder aangegeven, wordt deze val gesprongen als er kritiek is of vraagtekens worden geplaatst bij de acties en richtlijnen van de leider. In principe, neemt het de volgende vorm aan: De Leider opereert op een hoger niveau dan jij of ik. Daardoor zijn wij niet in staat te oordelen over de juistheid of onjuistheid van zijn of haar daden. Gewone, conventionele maatstaven zijn hier niet van toepassing.
Hoewel deze conclusie redelijk mag klinken, kan de leider in feite worden beoordeeld aan de hand van criteria die in de mystieke literatuur zijn opgesteld. Er is een opvallende consensus in deze geschriften over de aard van het spirituele pad en de plichten van een echte leraar. De consensus maakt het mogelijk om te beoordelen of de handelingen van de leraar de spirituele ontwikkeling bevorderen of belemmeren.
Het is belangrijk om te beseffen dat de basisactiviteit van de spirituele tradities is om spirituele studenten te helpen “het zelf te vergeten”. Het zelf waarnaar verwezen wordt is wat gewoonlijk het ego genoemd wordt, maar wat beter begrepen kan worden als zijnde de psychologische processen die gewijd zijn aan biologisch overleven. Dat primitieve doel komt tot uiting in hebzucht, angst, lust, haat en jaloezie: de traditionele ondeugden. Deze ondeugden zijn functioneel voor de intentie tot overleven. De wijze van bewustzijn die men ervaart is ook functioneel, en het is aangepast aan iemands intenties. Bijvoorbeeld, het bouwen van een boekenkast roept een bepaalde vorm van bewustzijn op – het instrumentele – met een nadruk op de objectkenmerken van de wereld, een vertrouwen op abstracte begrippen, en een gerichtheid op verleden en toekomst en op verschillen en grenzen. Deze vorm van bewustzijn is nodig om de intentie van het maken van een bruikbaar object te vervullen. Wanneer men echter iets van zijn omgeving wil ontvangen, zoals bij het ontspannen in een bad met stomend heet water of bij een massage, heeft men een andere modus van bewustzijn nodig – het receptieve – met een nadruk op zinnelijke ervaring, een vervaging van grenzen, een gerichtheid op het nu; en een gevoel van verbondenheid met de omgeving.
Gewone overlevingsdoelen roepen daarom instrumenteel bewustzijn op: Maar als het gewenst is om de wereld in zijn heelheid, eenheid en onderlinge verbondenheid te ervaren – de essentie van spiritueel bewustzijn – moet een andere intentie werkzaam zijn, samen met een vermindering van de controle door het overlevingszelf . 2
Met deze functionele relatie van motivatie en zelf tot bewustzijn in gedachten, kan men zien dat de spirituele tradities een verscheidenheid aan middelen gebruiken om de aanvankelijke motivaties van de zoeker, die zwaar wegen in de richting van hebzucht, afhankelijkheid en macht, te transformeren in motivaties van dienstbaarheid en contemplatie. Meditatie, onderwijsverhalen, dienstbaarheid en het voorbeeld van de leraar kunnen worden begrepen als middelen om een diepe verschuiving in de basisintentie tot stand te brengen, die toegang geeft tot spiritueel bewustzijn.
Dit kader biedt een middel om een voorlopig oordeel te vellen over mensen die verklaren spiritueel leraar te zijn. Het enige wat men hoeft te doen is hun gedrag te observeren en de intenties en het type zelf op te merken dat wordt versterkt. Als er veel nadruk wordt gelegd op wat de bekeerling zal winnen door de leraar te volgen, zoals “gelukzaligheid”, paranormale gaven of de vreugde van verlichting, dan zullen deze beloften hebzucht en verwervingsstrategieën opwekken. Immers, het verlangen naar gelukzaligheid is niet fundamenteel verschillend van het verlangen naar geld. Als de leraar waarschuwt dat het verwerpen van de leer zal resulteren in verdoemenis, verlies van iemands ziel, en verlies van alle hoop op spirituele vooruitgang, wordt angst opgewekt en wordt het overlevingszelf geactiveerd. Evenzo, als de leider gebruik maakt van vleierij door het geven van aandacht of lof, kan dit ijdelheid opwekken bij de bekeerling en competitie bij de groepsleden. In al deze gevallen intensiveert de leraar de werking van het overlevingszelf en de vorm van bewustzijn die het voortbrengt. Deze activiteiten zijn antispiritueel, en leiders die ze aanwenden zijn geen echte spirituele leraren; zij hebben geen recht op enige speciale eerbied of vertrouwen. 3
Natuurlijk kan uitbuiting van volgelingen voor seksueel genot of financieel gewin op geen enkele manier gerechtvaardigd worden en getuigt van de onverlichte, egocentrische staat van de leraar. Dergelijke uitbuiting is niet te vinden in het leven van de grote mystici. Zij hanteerden zelfs nog strengere normen dan die welke door de conventionele maatschappij worden opgelegd. Dit wil niet zeggen dat mystici voorbeelden zijn van volmaakte menselijke wezens. Perfectie maakt voor niemand of niets deel uit van het aardse bestaan. Maar financiële of seksuele uitbuiting vertegenwoordigt een drastisch tekortschieten in verantwoordelijkheid dat een leraar diskwalificeert voor elke speciale overweging. Psychotherapeuten zijn zich er terdege van bewust hoe schadelijk dergelijke schendingen van vertrouwen kunnen zijn.
Het gedrag van de meeste sekteleiders wijkt sterk af van het pad dat in de mystieke literatuur is uitgestippeld en kan als schadelijk voor de spirituele ontwikkeling worden gezien. Door dit functionele kader te gebruiken, kunnen sekteleden voor zichzelf de veronderstelde heiligheid van de leider beoordelen en, de gepastheid van het gedrag van de leider.
CULT BEHAVIOR IN NORMAL SOCIETY
Net zoals het belangrijk is om een middel te hebben om een spirituele leraar te beoordelen, is het ook belangrijk voor het ex-cultlid en de therapeut om de meer algemene vraag te kunnen beantwoorden: “Is deze groep een sekte?” Patiënten moeten die vraag kunnen beantwoorden om te voorkomen dat zij dezelfde fout opnieuw maken, en therapeuten zullen die vraag waarschijnlijk ook gesteld krijgen door een bezorgde ouder of echtgenoot. Meestal heeft de groep in kwestie duidelijke sektetrekjes, maar de maatschappij is vol van groepen en organisaties die normaal lijken, maar het potentieel hebben voor sekteachtig gedrag: grote bedrijven, politieke groeperingen, beroepsorganisaties, overheidsorganen, en gevestigde religies. Men denkt zelden dat deze sectoren van de normale samenleving kenmerken gemeen hebben met de Tempel van het Volk of de minder dramatische groepen zoals de Moonies en de Krishna-gelovigen die op vliegvelden geld inzamelen. Zorgvuldige bestudering van sektes brengt echter vier basisgedragingen van sektes aan het licht die in verschillende mate in bijna alle groepen voorkomen, ook in groepen die er niet vreemd uitzien of zich niet bizar gedragen. 4 Door deze basisgedragingen te identificeren kan men de vraag “Is deze groep een sekte?” vervangen door de meer praktische vraag: “In welke mate is er sprake van sektegedrag?” De laatste vraag is nuttiger omdat er op het gebied van het transpersoonlijke, net als elders, een continuüm van groepen bestaat, variërend van de meest goedaardige en minst sekteachtige tot de meest kwaadaardige en destructieve.
DE VIER BASISGEDRAGEN VAN CULT
Gezoen met de Groep
Iedereen is bezorgd over hoe hij of zij wordt gezien door de mensen wier mening belangrijk voor ons is: onze “referentiegroep”. Hoe onafhankelijk en non-conformistisch we naar buiten toe ook mogen zijn, er is gewoonlijk een groep mensen die onze waarden deelt en wiens goedkeuring we willen. Lidmaatschap van deze groep wordt gesignaleerd door conformiteit in kleding, gedrag en spraak. Mensen buiten sektes kunnen afwijkende gedachten ook onderdrukken, hoewel minder duidelijk, als zij geloven dat het uiten daarvan zou kunnen leiden tot verlies van status bij de mensen die belangrijk voor hen zijn.
De kracht van groepen is opgemerkt door psychologen, te beginnen met Gustav Le Bon en Sigmund Freud, en in detail geanalyseerd door Wilfred Bion, die voorstelde dat leden van groepen de neiging hebben om een van de drie primitieve emotionele toestanden aan te nemen: afhankelijkheid, koppeling, of vecht-vlucht. Zijn beschrijving van de afhankelijkheidstoestand is een treffende beschrijving van culten, maar hij zag, dat het proces in alle groepen in verschillende mate plaatsvindt:
Het wezenlijke doel … is om veiligheid te bereiken door en de leden te laten beschermen door één individu. Het gaat ervan uit dat dit de reden is waarom de groep bijeen is gekomen. De leden gedragen zich alsof zij niets weten, alsof zij ontoereikende en onrijpe wezens zijn. Hun gedrag impliceert dat de leider, daarentegen, almachtig en alwetend is. 5
Het is aannemelijk dat natuurlijke selectie de voorkeur gaf aan individuen die goed waren in het onderscheiden wat de groep wilde, omdat het behoud van hun lidmaatschap van de groep hun de beste kans op overleven gaf. Als gevolg daarvan is het waarschijnlijk dat de mens geëvolueerd is om uiterst gevoelig te zijn voor wat de groep wil. “Politieke correctheid” heeft waarschijnlijk een lange geschiedenis.”
Afhankelijkheid van een Leider
Leiders putten een kracht uit de wens van hun volgelingen naar een ideale ouder, een wens die latent aanwezig is bij alle volwassenen, ongeacht wat voor ouder zij hadden. Hoewel sekteleiders charismatisch kunnen zijn, hoeven zij dat niet te zijn zolang zij door de groepsleden worden geloofd dat zij superieure krachten en geheimen bezitten. Sekteleiders zijn autoritair, moedigen afhankelijkheid aan en ontmoedigen autonomie. Gehoorzaamheid en loyaliteit worden beloond, en kritisch denken wordt bestraft. Bovendien wordt, om de afhankelijkheid van de leider te vergroten, het vormen van paren ontmoedigd. De leider moet op de eerste plaats komen; familie en geliefden komen op de laatste plaats. De verstoring van intieme relaties wordt op verschillende manieren bereikt: gedwongen kuisheid, scheiding van ouders en kinderen, gearrangeerde huwelijken, lange scheidingen, promiscuïteit, of seksuele relaties met de leider. Al deze aspecten zijn in strijd met gezond leiderschap, dat groei, onafhankelijkheid en volwassen relaties bevordert en als doel heeft dat de volgelingen uiteindelijk een relatie op ooghoogte met de leider zullen bereiken.
Dissent
Dissent bedreigt de groepsfantasie dat de leden worden beschermd en beloond door een perfecte, verlichte leider die niets verkeerd kan doen. De veiligheid die die fantasie biedt is de fundamentele aantrekkingskracht die de leden in de sekte houdt, ondanks zeer twijfelachtige daden van de leider. Het in twijfel trekken van de fantasie bedreigt die veiligheid, en om die reden wordt actieve afwijkendheid zelden aangemoedigd. Integendeel, andersdenkenden worden vaak verklaard in de greep van Satan te zijn. Soms worden zij tot zondebok gemaakt, en wordt verborgen, onbewuste woede jegens de leider losgelaten op de andersdenkende. Bijna alle groepen ontlenen zekerheid aan hun gedeelde overtuigingen en beschouwen andersdenkenden gemakkelijk als irritaties, waar men vanaf moet. Niettemin is het kenmerk van een gezonde groep een tolerantie voor afwijkende meningen en een erkenning van de vitale rol ervan om de groep gezond te houden. Paranoia ontwikkelt zich en grandioosheid bloeit op wanneer afwijkende meningen worden geëlimineerd en een groep zichzelf isoleert van invloeden van buitenaf. Zoals recente sekte-rampen ons hebben laten zien, richten grandioze en paranoïde sekteleiders zichzelf vaak ten gronde, hun groep met zich meenemend.
De waardering van de buitenstaander
Wat voor nut heeft het om in een groep te zitten als het lidmaatschap niet een speciaal voordeel oplevert? In spirituele groepen zullen de leden waarschijnlijk geloven dat zij de binnenbocht hebben naar verlichting, naar “gered worden”, of naar het vinden van God, vanwege de speciale heiligheid en spirituele kracht van de leider. Hieruit volgt dat zij superieur moeten zijn aan mensen buiten de groep: Zij zijn het, de bekeerlingen, die de zegen en goedkeuring van de leider hebben. De devaluatie kan worden ontdekt in het medelijden of “medelijden” dat zij kunnen voelen voor degenen buiten de groep. Deze devaluatie komt het duidelijkst tot uiting in het geval van iemand die ervoor kiest de groep te verlaten en daardoor als “verloren”, zo niet verdoemd wordt beschouwd. Hoe meer een dergelijke devaluatie plaatsvindt, en hoe meer de groep zich afscheidt van de buitenwereld, des te groter is het gevaar van cultus pathologie.
De devaluatie van de buitenstaander maakt deel uit van het dagelijks leven. Afhankelijk van welke groep we als buitenstaander aanwijzen, kan onze minachting gericht zijn tegen “liberalen”, “republikeinen”, “zwarten”, “joden”, “yuppies” of “uitkeringstrekkers”: hoe de buitenstaander ook wordt aangeduid. Een dergelijke desidentificatie kan onethisch, gemeen en destructief gedrag tegen de buitenstaander toestaan, gedrag dat anders schuldgevoelens zou oproepen wegens het overtreden van ethische normen. De devaluatie van de buitenstaander is tribaal gedrag en zo universeel dat het een “basiswet van groepen” suggereert: Wees een van ons en we zullen van je houden; verlaat ons en we zullen je vermoorden.
De devaluatie van de buitenstaander stelt de insider gerust dat hij of zij goed, speciaal en verdienstelijk is, in tegenstelling tot de buitenstaander. Een dergelijke overtuiging is een verdraaiing van de werkelijkheid; als men de verschillende omstandigheden van ieders ontwikkeling en levenscontext in aanmerking neemt, kan men moeilijk oordelen dat een ander intrinsiek inferieur is aan zichzelf. Zeker, daden kunnen beoordeeld worden, maar mensen zijn één soort, op ooghoogte met elkaar.
CULT BEHAVIOR IN THE PSYCHOTHERAPIST
De psychotherapeut die een ex-cultlid behandelt kan in de verleiding komen de patiënt te devalueren omdat hij gedupeerd en uitgebuit is en omdat hij in vreemde doctrines gelooft. Vooral in de rol van expert in de menselijke psychologie, willen wij therapeuten gerustgesteld worden dat zoiets ons niet zou overkomen, omdat wij te kritisch, te volwassen en te verfijnd zijn. In feite zijn wij niet immuun op grond van ons beroep; psychotherapeuten met de beste geloofsbrieven hebben rechtstreeks deelgenomen aan sekten. Er zijn zelfs psychotherapeutische culten geweest, geleid door volledig opgeleide en geaccrediteerde psychoanalytici, 6 en bekende psychoanalytici hebben commentaar geleverd op de cultus aspecten van psychoanalytische opleidingsinstituten. 7, 8
Bovendien is sektegedrag duidelijk binnen de psychiatrische beroepsgroep als geheel. Het doornemen van de psychiatrische literatuur wijst op een opmerkelijke afwezigheid van protest tegen het huidige enthousiasme voor de biologische psychiatrie, een enthousiasme dat niet anders is dan de overijverige belangstelling voor omgevingsinvloeden die de jaren vijftig, zestig en zeventig kenmerkte. Sterker nog, onderzoek dat het biologische perspectief in twijfel trekt wordt genegeerd. 4 De biologisch-medische consensus wordt versterkt door economische factoren; degenen die in een academische omgeving werken ervaren druk om hun onderzoeksfocus en -strategie zo vorm te geven dat ze gefinancierd zullen worden. De toekenning van een onderzoeksbeurs hangt gewoonlijk af van de goedkeuring van de “vooraanstaande deskundigen” op het gebied, precies de personen die het heersende theoretische perspectief hebben vastgesteld en zich daaraan hebben gecommitteerd. Bovendien worden dezelfde autoriteiten gevraagd om artikelen te beoordelen die worden ingediend voor publicatie in psychiatrische tijdschriften. Het vermijden van afwijkende meningen en de devaluatie van de buitenstaander kunnen dus ongemerkt plaatsvinden door het afwijzen van ingezonden artikelen en het weigeren van onderzoeksgelden. Hieraan kan informele devaluatie worden toegevoegd door ongefundeerde denigrerende opmerkingen die worden gemaakt: op professionele bijeenkomsten.
De WAARDE VAN BEWUSTZIJN
Het is belangrijk dat zowel de therapeut als het ex-cultlid in staat zijn in te zien dat sektegedrag endemisch is in onze samenleving. Een dergelijk bewustzijn kan de therapeut beschermen tegen de invloed van dergelijk gedrag en kan ex-cultleden in staat stellen zich te realiseren dat zij geen freaks, zwakke en afhankelijke personen, of dwazen zijn. Integendeel, zij werden op een dwaalspoor gebracht door onbewuste wensen die zij met alle mensen delen. Deze wensen werden gestimuleerd op een moment dat zij N bijzonder kwetsbaar waren en onder omstandigheden die ieder mens moeilijk te bestrijden zou hebben gevonden.
CONCLUSIE
Sektegedrag weerspiegelt de wens naar een liefhebbende, accepterende broeder- en zustergroep die beschermd en gekoesterd wordt door een machtige, almachtige ouder. Het probleem met zo’n wens en de bijbehorende fantasie is dat geen mens de rol van de superouder kan vervullen, en dat volwassenen nooit meer kind kunnen zijn. Om de fantasie in stand te houden moet de werkelijkheid worden vervormd, want door deze vervorming leidt het gedrag van de sekte tot een verlies van realiteitszin. In de meer extreme gevallen kunnen de gevolgen drastisch zijn. Verminderd realisme is echter in elke situatie een probleem, en daarom is sektegedrag kostbaar, waar het zich ook afspeelt: het beïnvloedt zakelijke beslissingen, beraadslagingen van de overheid, dagelijkse relaties in de gemeenschap, of de praktijk van psychotherapie. Gelukkig biedt het bewustzijn van deze sektegedragingen bescherming tegen hun invloed. Psychotherapeuten kunnen dat bewustzijn bevorderen, wat goed is voor patiënten, henzelf en de maatschappij.
OM SHANTHI SHANTHI
LikeLike
