Methylering is de afgelopen tien jaar een veelbesproken onderwerp geweest in de functionele geneeskunde, omdat onderzoek heeft uitgewezen dat efficiënte methyleringsroutes van vitaal belang zijn en dat een duizelingwekkend aantal mensen niet efficiënt methyleert als gevolg van specifieke polymorfismen. In reactie hierop zijn artsen meer patiënten gaan testen op deze veel voorkomende genetische polymorfismen en hebben ze gemethyleerde vormen van foliumzuur en vitamine B12 aanbevolen om deze inefficiënties aan te pakken. De ontdekking van ondermethylering is levensveranderend gebleken voor veel mensen die wanhopig op zoek waren naar antwoorden op hun ongrijpbare symptomen. De vraag rijst nu echter of artsen niet klakkeloos methyleringsprocessen ondersteunen bij mensen bij wie deze processen al efficiënt verlopen, en misschien onbedoeld bijdragen aan het fenomeen van overmethylering.
Een overzicht van methylering
Methylering is het proces waarbij een methylgroep (via de universele methyldonor, SAMe) aan een molecuul wordt toegevoegd, die vervolgens een specifieke activiteit van dat molecuul activeert. Methylering kan de stressrespons, ontgifting, hormoonregulering, genexpressie, antioxidantactiviteit, productie van neurotransmitters, ontsteking, energieproductie, vetmetabolisme, voortplanting en immuunreacties moduleren. Een tekort aan methyldonors kan leiden tot een trage activiteit van een van deze vitale processen. Het systeem dat SAMe produceert heeft 5-MTHF (methylfolaat) nodig als cofactor, maar polymorfismen van de MTHFR (methylenetetrahydrofolaat reductase) en COMT (catechol-O-methyltransferase) genen verminderen de capaciteit van het lichaam om methylfolaat te produceren, wat leidt tot een tekort aan essentiële SAMe. Symptomen van ondermethylering ontwikkelen zich snel. Andere vitamines die cruciaal zijn voor methylering zijn methylcobalamine (geactiveerd B12) en pyridoxaal 5′-fosfaat (geactiveerd B6).
Overmethylering
Overmethylering is een even zorgwekkend probleem bij een andere groep mensen. Degenen die overmethylators zijn, kunnen de volgende symptomen vertonen:
- angst
- slechte concentratie
- paniekstoornissen
- lage motivatie
- gemakkelijk gefrustreerd
- Insomnia
- Paranoia
- Hyperactiviteit
- Voedsel/chemische overgevoeligheden
- Hoge pijngrens
- Tinnitus
- Depressie (kan ook een symptoom zijn van ondermethylering)
- Hoge energie
- Hoge creativiteit (vooral in muzikaal vermogen)
- Histamine-intolerantie
Diegenen die overmethyleren hebben overvloedige hoeveelheden SAMe en assimileren gemakkelijk geactiveerde vormen van foliumzuur en vitamine B6 en B12. Overmethylators lijken ook hoge energieniveaus te ervaren wanneer ze een veganistisch of plantaardig dieet consumeren, dat een grote hoeveelheid foliumzuur levert. Daarnaast kan een overvloed aan methionine-rijk voedsel, zoals rood vlees, eieren en zuivel, de symptomen bij overmethylators verergeren, omdat dit aminozuur ook deel uitmaakt van het proces om SAMe aan te maken. Overmethylatoren moeten alle supplementen vermijden die SAMe en methionine bevatten.
Verder hebben overmethylatoren een hoge koper:zink verhouding, dus kopersupplementen kunnen de symptomen verergeren, terwijl zinksuppletie juist nuttig kan zijn. Hoog vrij koper bij overmethylators wordt geassocieerd met verstoringen in de schildklierfunctie, bijnierhormoonproductie, en lagere histamine niveaus. Omdat koper de glutathionsynthese remt, hebben overmethylatoren een hogere mate van oxidatieve stress en daarmee samenhangende gezondheidsrisico’s.
Terwijl mensen die ondermethyleren de neiging hebben om lage niveaus van neurotransmitters te hebben, wat trage, depressieve symptomen veroorzaakt, produceren overmethylatoren hoge hoeveelheden neurotransmitters (met name dopamine, noradrenaline en serotonine), wat resulteert in angstgevoelens. Overmethylatoren kunnen ook vatbaar zijn voor verhoogde niveaus van ontstekingsbevorderende cytokinen, wat verder bijdraagt aan angst en psychische stoornissen.
Net als ondermethylering kan overmethylering ook het gevolg zijn van MTHFR-polymorfismen, dus genetische testen alleen kunnen geen onderscheid maken tussen ondermethylatoren en overmethylatoren. Interpretatie van testen moet gepaard gaan met een systeembeoordeling en symptomologie.
Methylering is van cruciaal belang voor het functioneren van verschillende biochemische routes en een optimale gezondheid. Ondermethylering is de meest voorkomende aandoening van mensen met methyleringspolymorfismen en heeft terecht veel erkenning gekregen; overmethylering is echter een even zorgwekkende aandoening die niet zo goed wordt herkend. Voordat methyleringsondersteuning wordt gepromoot (door middel van suppletie met methylfolaat en geactiveerde vormen van B6 en B12 vitamines), kan het verstandig zijn om de mogelijkheid en risico’s van overmethylering te overwegen.
Door Nicole Spear, MS, CNS
