Sociologie

Het moderne concept van familie is veel omvattender dan in de afgelopen decennia. Wat is volgens u een gezin? (Foto (a) met dank aan Gareth Williams/flickr; foto (b) met dank aan Guillaume Paumier/ Wikimedia Commons)

Huwelijk en gezin zijn in de meeste samenlevingen sleutelstructuren. Hoewel de twee instellingen in de Amerikaanse cultuur van oudsher nauw met elkaar verbonden zijn, wordt hun verband steeds complexer. De relatie tussen huwelijk en gezin is een interessant onderwerp van studie voor sociologen.

Wat is het huwelijk? Verschillende mensen definiëren het op verschillende manieren. Zelfs sociologen zijn het niet eens over één enkele betekenis. Voor ons doel definiëren wij het huwelijk als een wettelijk erkend sociaal contract tussen twee mensen, traditioneel gebaseerd op een sexuele relatie en een permanent karakter van de verbintenis implicerend. Bij het beoefenen van cultureel relativisme moeten we ook rekening houden met variaties, zoals de vraag of een wettelijke verbintenis vereist is (denk aan het “gewoonterechtelijk” huwelijk en zijn equivalenten), of dat er meer dan twee mensen bij betrokken kunnen zijn (denk aan polygamie). Andere variaties op de definitie van het huwelijk kunnen zijn of echtgenoten van verschillend of hetzelfde geslacht zijn en hoe een van de traditionele verwachtingen van het huwelijk (kinderen voortbrengen) tegenwoordig wordt opgevat.

Sociologen zijn geïnteresseerd in de relatie tussen de instelling van het huwelijk en de instelling van het gezin omdat, historisch gezien, huwelijken een gezin creëren, en gezinnen de meest basale sociale eenheid zijn waarop de samenleving is gebouwd. Zowel het huwelijk als het gezin creëren statusrollen die door de samenleving worden gesanctioneerd.

Dus wat is een gezin? Een man, een vrouw en twee kinderen – misschien zelfs een huisdier – hebben het grootste deel van de twintigste eeuw gediend als model voor het traditionele gezin in de V.S. Maar hoe zit het met gezinnen die afwijken van dit model, zoals een eenoudergezin of een homoseksueel paar zonder kinderen? Moeten die ook als gezin worden beschouwd?

De vraag wat een gezin is, is een belangrijk onderwerp van debat in de gezinssociologie, maar ook in de politiek en de godsdienst. Sociaal conservatieven hebben de neiging het gezin te definiëren in termen van structuur, waarbij elk gezinslid een bepaalde rol vervult (zoals vader, moeder of kind). Sociologen, aan de andere kant, hebben de neiging om familie meer te definiëren in termen van de manier waarop leden zich tot elkaar verhouden dan op basis van een strikte configuratie van statusrollen. Hier definiëren we familie als een sociaal erkende groep (gewoonlijk verbonden door bloed, huwelijk, samenwonen of adoptie) die een emotionele band vormt en dient als een economische eenheid van de samenleving. Sociologen onderscheiden verschillende soorten gezinnen op basis van de manier waarop men er deel van uitmaakt. Een oriëntatiefamilie verwijst naar het gezin waarin een persoon wordt geboren. Een voortplantingsgezin beschrijft een gezin dat gevormd wordt door het huwelijk. Dit onderscheid heeft een culturele betekenis in verband met kwesties van afstamming.

Trekkend op twee sociologische paradigma’s, kan het sociologische begrip van wat een gezin is worden verklaard door symbolisch interactionisme en functionalisme. Deze twee theorieën geven aan dat gezinnen groepen zijn waarin de deelnemers zichzelf als gezinsleden zien en daarnaar handelen. Met andere woorden, families zijn groepen waarin mensen samenkomen om een sterke primaire groepsband te vormen en emotionele banden met elkaar te onderhouden gedurende een lange periode van tijd. Dergelijke families kunnen groepen van goede vrienden of teamgenoten omvatten. Bovendien ziet het functionalistische perspectief gezinnen als groepen die vitale functies vervullen voor de samenleving – zowel intern (voor het gezin zelf) als extern (voor de samenleving als geheel). Gezinnen zorgen voor elkaars fysieke, emotionele en sociale welzijn. Ouders zorgen voor kinderen en socialiseren hen. Op latere leeftijd zorgen volwassen kinderen vaak voor bejaarde ouders. Terwijl het interactionisme ons helpt de subjectieve ervaring van het behoren tot een “gezin” te begrijpen, belicht het functionalisme de vele doelen van gezinnen en hun rol in het behoud van een evenwichtige samenleving (Parsons en Bales 1956).

Challenges Families Face

De mensen in de Verenigde Staten als geheel zijn enigszins verdeeld als het gaat om het bepalen van wat wel en wat niet een gezin vormt. In een onderzoek uit 2010, uitgevoerd door professoren van de Universiteit van Indiana, waren bijna alle deelnemers (99,8 procent) het erover eens dat een man, een vrouw en kinderen een gezin vormen. Tweeënnegentig procent verklaarde dat een man en een vrouw zonder kinderen nog steeds een gezin vormen. De cijfers dalen voor minder traditionele structuren: ongetrouwde stellen met kinderen (83 procent), ongetrouwde stellen zonder kinderen (39,6 procent), homoseksuele mannelijke stellen met kinderen (64 procent), en homoseksuele mannelijke stellen zonder kinderen (33 procent) (Powell et al. 2010). Uit dit onderzoek bleek dat kinderen de neiging hebben de belangrijkste indicator te zijn bij het vaststellen van de “familie”-status: het percentage personen dat het ermee eens was dat ongehuwde paren en homoseksuele paren een gezin vormen, verdubbelde bijna wanneer kinderen werden toegevoegd.

Uit het onderzoek bleek ook dat 60 procent van de Amerikaanse respondenten het ermee eens was dat als je jezelf als een gezin beschouwt, je een gezin bent (een concept dat een interactionistisch perspectief versterkt) (Powell 2010). De overheid is echter niet zo flexibel in haar definitie van “gezin”. Het U.S. Census Bureau definieert een gezin als “een groep van twee personen of meer (van wie één de kostwinner is) die door geboorte, huwelijk of adoptie met elkaar verbonden zijn en bij elkaar inwonen” (U.S. Census Bureau 2010). Hoewel deze gestructureerde definitie kan worden gebruikt als een middel om gezinsgerelateerde patronen over verschillende jaren consistent te volgen, sluit zij individuen uit zoals samenwonende ongehuwde heteroseksuele en homoseksuele paren. Afgezien van de juridische aspecten, stellen sociologen dat het algemene concept van het gezin diverser en minder gestructureerd is dan in het verleden. De samenleving heeft meer speelruimte gegeven aan de vormgeving van een gezin en ruimte gemaakt voor wat werkt voor de leden (Jayson 2010).

Familie is inderdaad een subjectief concept, maar het is een vrij objectief feit dat familie (wat iemands concept ervan ook mag zijn) erg belangrijk is voor mensen in de Verenigde Staten. In een onderzoek uit 2010 door het Pew Research Center in Washington DC verklaarde 76 procent van de ondervraagde volwassenen dat familie “het belangrijkste” element in hun leven is – slechts één procent zei dat het “niet belangrijk” was (Pew Research Center 2010). Het is ook zeer belangrijk voor de samenleving. President Ronald Regan verklaarde met name: “Het gezin is altijd de hoeksteen van de Amerikaanse samenleving geweest. Onze gezinnen koesteren, bewaren en geven de waarden die we delen en koesteren door aan elke volgende generatie, waarden die de basis vormen van onze vrijheden” (Lee 2009). Hoewel de vormgeving van het gezin de laatste jaren misschien is veranderd, zijn de fundamenten van emotionele nabijheid en steun nog steeds aanwezig. De meeste respondenten van de Pew-enquête verklaarden dat hun gezin tegenwoordig minstens even hecht (45 procent) of hechter (40 procent) is dan het gezin waarmee ze zijn opgegroeid (Pew Research Center).