St. Pius V, Paus

Paus van 1566-1572 en een van de belangrijkste leiders van de katholieke Reformatie. Hij werd geboren als Antonio Ghislieri in Bosco, Italië, in een arm gezin. Tot zijn veertiende werkte hij als schaapherder en daarna trad hij in dienst bij de Dominicanen, waar hij in 1528 tot priester werd gewijd. Hij werd broeder Michele genoemd, studeerde in Bologna en Genua, gaf zestien jaar les in theologie en filosofie en bekleedde daarna de post van novicenmeester en prior in verschillende Dominicaanse huizen. Hij werd benoemd tot inquisiteur van Como en Bergamo en was zo bekwaam in de vervulling van zijn ambt dat hij in 1551, op aandringen van de machtige kardinaal Carafa, door paus Julius III werd benoemd tot commissaris-generaal van de inquisitie. In 1555 werd Carafa gekozen tot Paus Paulus IV en was verantwoordelijk voor Ghislieri’s snelle opkomst als bisschop van Nepi en Sutri in 1556, kardinaal in 1557, en grootinquisiteur in 1558. Hoewel Ghislieri een tijdlang uit de gratie was bij Paus Pius IV, die een hekel had aan zijn reputatie van buitensporige ijver, werd hij op 7 januari 1566 unaniem tot paus verkozen in opvolging van Pius. Als paus zag Pius de voortzetting van het omvangrijke hervormingsprogramma voor de Kerk, met name de volledige uitvoering van de decreten van het Concilie van Trente, als zijn voornaamste doelstelling. Hij publiceerde de Romeinse Catechismus, het herziene Romeinse Brevier en het Romeinse Missaal; hij verklaarde ook Thomas van Aquino tot Doctor van de Kerk, gaf opdracht tot een nieuwe uitgave van de werken van Thomas van Aquino, en stelde een commissie in om de Vulgaat te herzien. De decreten van Trente werden gepubliceerd in alle katholieke landen, waaronder Europa, Azië, Afrika en de Nieuwe Wereld, en de paus drong aan op de strikte naleving ervan. In 1571 creëerde Pius de Congregatie van de Index om kracht bij te zetten aan het verzet van de Kerk tegen protestantse en ketterse geschriften, en hij gebruikte de Inquisitie om te voorkomen dat protestantse ideeën voet aan de grond kregen in Italië. Om het hoofd te bieden aan de dreiging van de Ottomaanse Turken, die gestaag oprukten over de Middellandse Zee, organiseerde Pius een formidabele alliantie tussen Venetië en Spanje, die haar hoogtepunt bereikte in de Slag bij Lepanto, die een complete en vernietigende triomf op de Turken was. De dag van de overwinning werd uitgeroepen tot het Feest van Onze-Lieve-Vrouw van de Overwinning als erkenning van de voorspraak van Onze-Lieve-Vrouw in antwoord op het bidden van de rozenkrans in heel katholiek Europa. Pius stimuleerde de hervormingen van de Kerk ook door het goede voorbeeld te geven. Hij stond erop zijn grove Dominicaanse gewaden te dragen, zelfs onder de prachtige gewaden die de pausen droegen, en was van ganser harte toegewijd aan het religieuze leven. Zijn heerschappij werd alleen aangetast door de voortdurende onderdrukking van de inquisitie; de vaak wrede behandeling van de Joden in Rome; en het onverstandige besluit om koningin Elizabeth I van Engeland in februari 1570 te excommuniceren, een daad die haar ook tot afgezette koningin verklaarde en die de situatie van de Engelse katholieken alleen maar verslechterde. Deze werden in de ogen van latere generaties overschaduwd door zijn bijdragen aan de katholieke reformatie. Paus Clemens zalig verklaarde hem op 1 mei 1672, en paus Clemens XI verklaarde hem heilig op 22 mei 1712.