In The Number Ones bespreek ik elke #1 single in de geschiedenis van de Billboard Hot 100, beginnend bij het begin van de hitparade, in 1958, en werk zo naar boven toe naar het heden.
“Leaving On A Jet Plane” was geen liedje over de Vietnam oorlog. John Denver, een relatief onbekende muzikant in de Los Angeles folk scene, had het lied geschreven op een vliegveld in 1966, en het is vrij duidelijk uit de tekst dat het allemaal gaat over een ontrouwe reizende muzikant: “There’s so many times I’ve let you down / So many times I’ve played around / I tell you now, they don’t mean a thing.”
Maar in popmuziek doet de bedoeling van de auteur er niet echt toe. Wat telt is wat de liedjes doen wanneer ze de wereld ingaan – de betekenis die deze liedjes krijgen wanneer ze het leven binnendringen van miljoenen en miljoenen vreemden. Peter, Paul & Mary namen “Leaving On A Jet Plane” op in 1967, en ze namen het op in Album 1700, de LP die ze dat jaar uitbrachten. Maar het werd pas een single in 1969, toen de oorlog in Vietnam op zijn hoogtepunt was, zowel als een gewapend conflict en als een bepalende gebeurtenis voor een hele generatie. En zo werd “Leaving On A Jet Plane” een Vietnam-oorlogslied.
Peter, Paul & Mary bestond al sinds 1961, toen de manager Albert Grossman audities deed en drie kinderen uit de Greenwich Village folkscene bijeenbracht en ze samenbracht als een vocale groep. We denken misschien aan Peter, Paul & Mary als idealistische kinderen met sterallures, en misschien waren ze dat ook wel, maar ze waren ook Grossman’s poging om in te spelen op een muzikaal moment. (Een jaar nadat hij Peter, Paul & Mary had gemaakt, tekende Grossman als Bob Dylan’s manager. Dus als je het vanuit een bepaalde hoek bekijkt, was Peter, Paul & Mary’s hit cover van “Blowin’ In The Wind,” de versie die Dylans muziek bij de massa bracht, een slim uitgevoerd stukje kruis-promotie).
Al bijna vanaf het moment dat ze opdoken, waren Peter, Paul & Mary een massaal succesvolle onderneming. Dus het is een beetje een schok dat “Leaving On A Jet Plane” de enige #1 single van het trio was, hoewel ze er vaak dicht bij in de buurt kwamen. Peter, Paul And Mary landden zes top-10 singles in de jaren ’60, evenals twee #1 albums. Ze haalden het tot twee keer toe tot #2. Eén keer was hun zaligmakende 1963 versie van “Blowin’ In The Wind,” wat misschien al een generatie touchpoint was voordat ze het zongen tijdens de Matin Luther King, Jr.’s March On Washington. (Ik zou het een 9 geven.) En ze deden het ook eerder datzelfde jaar met “Puff (The Magic Dragon),” een origineel nummer dat groepslid Peter Yarrow had meegeschreven. (Ik heb geen idee wat voor cijfer ik “Puff (The Magic Dragon)” zou geven. Dat zou hetzelfde zijn als het beoordelen van verjaardagstaart, of de reclame voor Mr Ray’s Hair Weave, of de smaak van mijn eigen snottebellen. Sommige dingen zitten te diep verankerd voor mij om er afstand van te nemen).
“Leaving On A Jet Plane” is, op zijn eigen manier, het meest effectieve soort protest lied: Het soort dat zichzelf nooit aankondigt als een protest lied. Het is een eenvoudig en gracieus huiselijk moment, een geval van geopolitieke gebeurtenissen die mensen uit elkaar scheuren en onberekenbare, onherstelbare schade aanrichten in de levens van mensen. Zelfs dat stukje over de vele keren dat de zanger heeft rondgespeeld werkt binnen de culturele context. Een dreigende uitzending kan er immers toe leiden dat een jongeman plotseling wanhopig probeert zijn prioriteiten op een rijtje te krijgen, in de hoop de fouten te corrigeren die hij in zijn te korte leven al heeft gemaakt. Zingen vanuit wat ik me voorstel is het perspectief van deze jonge man, Mary Travers zingt, “Als ik thuis kom, zal ik draag je trouwring,” heel goed wetende dat de verteller misschien niet terug te maken.
Politieke resonantie opzij, “Leaving On A Jet Plane” is ook een stuk muziek zo ronduit prachtig dat het zou kunnen draaien je hoofd rond. Peter, Paul & Mary zongen al jaren weelderige, mooie harmonieën vóór “Leaving On A Jet Plane”, en je kunt in het arrangement van het nummer horen dat ze precies wisten hoe ze om elkaar heen moesten zingen, om elkaar te steunen. Ik hou van de manier waarop de mannen lichtjes Travers’ woorden echoën aan het eind van sommige lijnen, of de manier waarop ze woordeloos rustige tegenmelodieën neuriën onder haar centrale melodie. En als ze allemaal meedoen aan het refrein, worden ze een razende storm van emotie. Het lied is een mijmering van spijt, maar het is ook dynamisch. Het verandert de manier waarop gevoelens kunnen veranderen – de manier waarop een pijnlijk gevoel kan uitbreiden en inkrimpen, opnieuw en opnieuw, terwijl je daar zit en je best doet om het te begrijpen.
“Leaving On A Jet Plane” zou de laatste grote hit zijn voor Peter, Paul & Mary. Zoals zoveel iconische jaren ’60 groepen, gingen ze uit elkaar in 1970, hoewel ze weer bij elkaar kwamen in 1978 en de volgende 31 jaar tourden. Ook in 1970, werd Peter Yarrow veroordeeld voor het maken van ongepaste avances naar een 14-jarig meisje. Hij zat een paar maanden in de gevangenis, en Jimmy Carter verleende hem gratie in 1981. Dat is de man die zong en meeschreef aan “Puff (The Magic Dragon).” Sorry als dat jouw dag verpest net zoals het de mijne verpestte. We zullen tenminste altijd de smaak van onze eigen snotjes hebben.
GRADE: 9/10
BONUS BEATS: In 1989, klaagde John Denver New Order aan over hun knaller van een single “Run 2,” beweerde, met enige rechtvaardiging, dat de gitaarlijn van “Leaving On A Jet Plane” had afgekeken. Ze schikten buiten de rechtbank om, en een deel van de overeenkomst was dat New Order “Run 2” nooit meer zou uitbrengen in zijn originele vorm. Hier is de originele vorm:
BONUS BONUS BEATS: The Firm – de kortstondige New Yorkse rap supergroep van Nas, Foxy Brown, AZ, en Nature – interpoleerde “Leaving On A Jet Plane” in hun 1997 Noreaga collab “I’m Leaving.” Hier is dat:
BONUS BONUS BONUS BEATS: Pop-punk novelty-cover instelling Me First And The Gimme Gimmes, een band die waarschijnlijk nog vaak in deze column zal verschijnen, coverde “Leaving On A Jet Plane” op hun album Have A Ball uit 1997. Here’s that:
