Door Emily,
Als je ooit gewone frisdrank hebt gedronken, weet je dat een slokje niet hetzelfde is zonder een paar bruisende bubbels. We kunnen ze horen knetteren en voelen hoe ze op onze tong uiteenspatten.
Ik vroeg me af of er een geheim ingrediënt was dat frisdrank sprankelend maakt. Mijn vriend Kenny McMahon, die onderzoek doet op het gebied van voedingswetenschappen aan de Washington State University, en ik besloten op onderzoek uit te gaan.
We pakten een ballon, een fles soda en zout. We vulden de ballon met ongeveer een theelepel zout. Toen draaiden we de dop van de fles en spanden de ballon over de top. Toen de ballon goed vast zat, gooiden we het zout erin.
Voor onze ogen begon de ballon op te blazen. Ik was geneigd om hem te laten knappen met mijn klauwen, maar ik weerstond.
Het zout zorgde ervoor dat de soda koolzuurgas produceerde. Dit was geen verrassing voor McMahon. Zijn onderzoek draait om de bubbels en het geknetter van koolzuurgas.
Je kent dit gas misschien ook wel. Het is het gas dat we allemaal uitademen en planten gebruiken om voedsel te maken. Het is ook wat de bubbels in soda maakt – en ons doet boeren als we het drinken.
In frisdrankbottelarijen wordt kooldioxide uit tanks in de vloeistof gepompt, waar het oplost en later bubbels vormt.
Vloeistoffen zoals soda kunnen veranderen onder verschillende temperaturen en drukken. Vloeistof bij een hogere temperatuur kan bijvoorbeeld meer suiker in een oplossing vasthouden. En vloeistof met een hogere druk kan meer gas in een oplossing vasthouden.
Een heleboel gas wordt in een vrij kleine ruimte gepropt en creëert een heleboel druk in een blikje frisdrank.
Er zijn waarschijnlijk niet veel bellen in het blikje, omdat het gas in evenwicht is – een evenwicht tussen het gas dat in de vloeistof is opgelost en het gas in de ruimte bovenin het blikje.
Maar als je het blikje opent, wordt de druk lager en ontsnapt het gas. Je kunt dit daadwerkelijk horen gebeuren als de frisdrank bruist. Er vormen zich snel belletjes in de vloeistof, die naar de oppervlakte stijgen, en knallen om kooldioxide in de lucht vrij te laten.
De kooldioxide kan in allerlei richtingen ontsnappen. En natuurlijk komt een deel ervan terecht op de smaakreceptoren van je tong als je aan je frisdrank nipt. Je hersenen vertalen dit in “bruisen” en het kan gewoon je gezicht doen trillen.
Soda is echter niet de enige plaats waar we koolzuur vinden. We kunnen het ook in de natuur vinden.
Tijdens het onderzoek naar je vraag, stuitte ik op een groep koolzuurhoudende bronnen in Idaho. Ze heten toepasselijk Soda Springs. Net als in een blikje frisdrank, is er veel druk in de grond onder de bronnen. De koolzuur ontstaat door natuurlijke reacties diep in de aarde.
Wetenschap is overal om ons heen. McMahon heeft een paar dingen voor u om in gedachten te houden als u verder op onderzoek uitgaat.
“Blijf oplettend,” zei hij. “Blijf vragen stellen en laat niemand je zeepbel doorprikken.”
Met vriendelijke groet,
Dr. Universe
