Vraag: “Wat is de Cursillobeweging?”
Antwoord: De Cursillobeweging is een op katholieke leest geschoeid vormingsprogramma dat in de jaren veertig van de vorige eeuw in Mallorca, Spanje, is begonnen. Een groep mannen stelde een trainingsweek samen voor katholieken die zich voorbereidden op een pelgrimstocht naar het heiligdom van Sint Jacob in Compostela. Later werd de training ingekort tot drie dagen en aangepast om veranderingen in het gemeenschapsleven te bewerkstelligen in plaats van voorbereidingen te treffen voor een bedevaart. De volledige titel van het evenement was Cursillos de Christiandad, wat betekent “kleine cursussen in het christendom” of “korte cursus van het christendom”. De Cursillo-beweging verspreidde zich van Spanje naar Mexico en Zuid-Amerika, vervolgens naar Franstalig Canada, en vervolgens over de hele wereld. Vandaag de dag worden Cursillo weekends in meer dan 60 landen gehouden.
In de loop van drie dagen (donderdagavond tot zondag) luisteren de deelnemers (die “cursillistas” worden genoemd) naar vijftien verschillende geestelijke lezingen over het christelijke leven. Leiders van Cursillo benadrukken het niet-academische karakter van de cursus: de lezingen gaan over echte ervaringen uit het leven, die de basis vormen voor discussies in kleine groepen. Naast de getuigenissen is er tijd voor muziek, gebed, christelijke dienstbaarheid en contemplatie.
Na een Cursillo evenement worden de deelnemers aangemoedigd om wat ze dat weekend geleerd hebben, toe te passen in hun dagelijks leven. Het leven na het Cursillo weekend wordt de “vierde dag” genoemd. Deelnemers worden dan uitgenodigd voor groepsreünies en grotere bijeenkomsten genaamd Ultreya (“om verder te gaan”).
Van bij het begin heeft Cursillo getracht oecumenisch te zijn, en het programma is aangepast voor gebruik in verschillende andere kerken. Enkele uitlopers van de Cursillo beweging zijn Tres Dias, Walk to Emmaus (Cursillo voor Methodisten), Journey to Damascus, Great Banquet, Diaspora, Jubilee Journey, Discipleship Walk, Faith Walk, Journey Through Faith, DeColores Ministries, Awakening, Chrysalis (voor tieners), en Kairos (een gevangenis ministry). Al deze variaties van Cursillo vallen onder de paraplu van de “driedaagse beweging”. De beweging wordt gepromoot door het Wereldlichaam van Cursillo’s in het Christendom.
Er zijn een paar aspecten van de Cursillo beweging en zijn uitlopers die gelovigen op hun hoede zouden moeten doen zijn. Allereerst is er de oorsprong van de beweging in het rooms-katholicisme. Cursillo zelf is onbeschaamd katholiek, hoewel het ook openstaat voor niet-katholieken. Websites voor Cursillo citeren graag Paus Johannes Paulus II. Ten tweede promoot de Cursillo beweging oecumene, wat voor veel bijbelgelovigen problematisch kan zijn. Ten derde zijn deelnemers aan Cursillo op zoek naar subjectieve, mystieke ervaringen. Ze kunnen al dan niet God ontmoeten, maar de subjectiviteit is zo groot dat een grote Cursillo website weigert volledig te beschrijven waar het allemaal om gaat: “De Cursillo ervaring is fundamenteel mysterieus omdat het gaat over het meest fundamentele van alle mysteries, dat is God” (http://cursillos.ca/en/faq/f02-description.htm, 5 mei 2016).
Finitief, zoals in de meeste oecumenische bewegingen, loopt het evangelie het gevaar verwaterd te worden in Cursillo gerelateerde programma’s. Opnieuw van een Cursillo website: “De Cursillo Beweging (CM) heeft als doel om met de gemeenschap de essentie van het christendom en de christelijke waarden te delen en op deze manier de gemeenschap geleidelijk van binnenuit te transformeren” (http://cursillos.ca/en/faq/f01-but.htm, 5 mei 2016). Merk op dat er hier geen sprake is van het evangelie – de “essentie van het christendom” zou het evangelie kunnen zijn, maar dat is niet duidelijk – waardoor alleen “christelijke waarden” overblijven om een gemeenschap te transformeren. Ook op dezelfde site: “De CM nodigt christenen uit om een wereld te bouwen, gegrondvest op de rots van liefde en vriendschap. Maar evangelisatie moet van binnenuit komen, gebaseerd op de kracht en energie van persoonlijke bekering.” De Bijbel spreekt over Christus die zijn kerk bouwt en over de Geest die gelovigen de kracht geeft om te evangeliseren. De Cursillo beweging spreekt over andere dingen.
In de protestantse aanpassingen van Cursillo, vindt waarschijnlijk veel goeds plaats. Christenen die samenkomen om te bidden, gemeenschap te hebben en elkaar uit te dagen tot een diepere geestelijke wandel is bijbels (2 Korintiërs 13:11; 1 Tessalonicenzen 5:11; Hebreeën 3:13). Veel hangt af van de organisatoren van de individuele evenementen en de aanwezige leiders. Gelovigen die worden uitgenodigd om een evenement bij te wonen dat op Cursillo is gebaseerd, moeten onderscheidingsvermogen aan de dag leggen en de groep en de leiders van tevoren zorgvuldig onderzoeken.
