Zuid-Korea dringt bij Iran aan op vrijlating van in beslag genomen olietanker

De inbeslagname van de tanker valt samen met toenemende internationale spanningen tussen Iran en Amerikaanse bondgenoten over de mogelijke banden van de natie met verstoringen van de commerciële scheepvaart, vooruitgang in de richting van een mogelijk kernwapen en vermeende cyberaanvallen.

Teheran zei dat het schip de milieuvoorschriften overtrad, maar Seoul betwist de claim. De meest recente inspectie van de tanker tijdens een havenbezoek in 2019 in China toonde geen milieuovertredingen en slechts kleine veiligheidsovertredingen, volgens de scheepvaartdatabase van de Europese Unie, Equasis.

Iraanse woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken Saeed Khatibzadeh zei dat gesprekken waarschijnlijk niet zullen beginnen voordat de Zuid-Koreaanse viceminister van Buitenlandse Zaken arriveert, en noemde de aanhouding een technische kwestie die “wordt verwerkt binnen zijn professionele en gerechtelijke kader.”

Iran heeft de tanker in beslag genomen tijdens een beladen hoofdstuk van de banden tussen de twee landen. Teheran heeft herhaaldelijk geëist dat Seoel $ 7 miljard aan contanten uit de Iraanse olieverkoop vrijgeeft die Zuid-Koreaanse banken sinds 2019 hebben ingehouden als gevolg van sancties die banktransacties met Iran beperken.

In de weken voorafgaand aan de inbeslagname boekten de twee landen vooruitgang in de richting van het opzetten van een potentieel humanitair kanaal voor transacties ter waarde van $ 500.000, een fractie van het geblokkeerde bedrag. De besprekingen omvatten het gebruik van een deel van de geblokkeerde fondsen van Seoel om coronavirusvaccins en andere medische benodigdheden voor Teheran te kopen, zeiden ambtenaren van Seoel en een Iraanse zakenman die betrokken was bij de besprekingen.

Het Amerikaanse ministerie van Financiën verleende speciale goedkeuring voor die deal, zeiden een Zuid-Koreaanse en een Amerikaanse ambtenaar. Een woordvoerder van het ministerie van Financiën in Washington weigerde commentaar te geven.

Teheran heeft ontkend dat de inbeslagneming van het Zuid-Koreaanse schip verband hield met de weigering van Seoel om de fondsen vrij te geven. “Wij zijn geen gijzelnemers,” zei de Iraanse regeringswoordvoerder, Ali Rabiee, de dag nadat de tanker in beslag was genomen. “Als iemand een gijzelnemer is, is het de Zuid-Koreaanse regering,” die de activa van Iran onder “ijdele voorwendselen” heeft vastgehouden, zei hij.

Olieboten en -faciliteiten zijn het doelwit geweest van een reeks recente aanvallen in de regio. Vorige maand trof een boot geladen met explosieven een olietanker die aangemeerd lag in een Saoedische Rode Zee haven. Europese functionarissen vermoeden dat de door Iran georiënteerde Houthi-rebellen uit Jemen de aanslag hebben gepleegd. Eerdere aanvallen op de strategische waterweg zijn toegeschreven aan of opgeëist door de Houthi’s.

De Saoedische olie-infrastructuur is herhaaldelijk aangevallen, met name drone-aanvallen op een verwerkingsfabriek en een olieveld en de sabotage van twee van de tankers van het koninkrijk in 2019, waarvan Washington en Riyad Iran de schuld gaven. Teheran ontkende betrokkenheid bij die aanvallen.

“Het regime blijft de scheepvaartrechten en vrijheden in de Perzische Golf bedreigen als onderdeel van een duidelijke poging om de internationale gemeenschap af te persen om de druk van de sancties te verlichten,” zei een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Op maandag, dezelfde dag dat Iran de Zuid-Koreaanse tanker in beslag nam, zei Teheran dat het was begonnen met het verrijken van uranium tot 20% zuiverheid, een niveau dat de tijd die nodig is om atoombommen te maken zou verkorten en veel verder gaat dan de limiet die is vastgesteld in de nucleaire overeenkomst van 2015.

De spanningen van Iran met Amerikaanse bondgenoten zullen naar verwachting de inspanningen van de komende regering van de verkozen president Joe Biden bemoeilijken om de deal, waaruit zijn voorganger zich twee jaar geleden terugtrok, nieuw leven in te blazen.

Afzonderlijk hebben Iraanse hackers beweerd achter recente cyberaanvallen op Israël te zitten, een andere bondgenoot van de VS.

Terwijl het een diplomatieke oplossing zoekt voor de impasse over de Zuid-Koreaanse tanker, heeft Seoel een destroyer naar de Straat van Hormuz gezonden om zijn andere schepen te beschermen. Tot de bemanning van het oorlogsschip behoort een Zuid-Koreaans team van speciale strijdkrachten, dat getraind is om gijzelaars te redden. Ongeveer 20 Zuid-Koreaanse schepen passeren dagelijks de zeestraat, zei een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken. De nationale veiligheidsraad van Seoel herhaalde donderdag zijn bezorgdheid over de inbeslagname van de tanker.

Iran heeft een record van het in beslag nemen van schepen op gevoelige momenten met het Westen.

In 2019 hield de Islamitische Revolutionaire Garde, een tak van de Iraanse strijdkrachten, de onder Britse vlag varende tanker Stena Impero maandenlang vast nadat het V.K. een Iraans schip in beslag had genomen dat op weg was naar Syrië. Iran zei dat het schip de milieuregels had overtreden, maar liet het vrij toen zijn eigen schip werd bevrijd. In 2016 organiseerden de VS een luchtbrug van $ 400 miljoen aan contant geld naar Iran die samenviel met de vrijlating van vier Amerikanen die door de Revolutionaire Garde werden vastgehouden.

Het laatste incident is geen bemoedigend teken van een op handen zijnde verbetering in de banden tussen Iran en de VS, zei Jang Ji-hyang, het hoofd van het Midden-Oosten en Noord-Afrika Center aan het Asan Policy Institute, een denktank in Seoul. De inbeslagname “lijkt de manier van Iran om de regering Biden te vertellen dat hernieuwde onderhandelingen allesbehalve soepel zullen verlopen,” zei ze.

-Aresu Eqbali in Teheran droeg bij aan dit artikel.

Schrijven naar Benoit Faucon op [email protected] en Andrew Jeong op [email protected]