Przez wiele lat ogrody zoologiczne używały fos wodnych do zamykania szympansów, goryli czy orangutanów. Kiedy małpy zapuszczały się na głęboką wodę, często się topiły. Niektórzy twierdzili, że wskazuje to na definitywną różnicę między ludźmi a małpami: ludzie lubią wodę i są w stanie nauczyć się pływać, podczas gdy małpy wolą pozostać na suchym lądzie.
Okazuje się jednak, że to rozróżnienie nie jest absolutne. Renato Bender, który pracuje nad doktoratem z ewolucji człowieka w School of Anatomical Sciences na Wits University, oraz Nicole Bender, która pracuje jako lekarz ewolucyjny i epidemiolog w Institute of Social and Preventive Medicine na Uniwersytecie w Bernie, badali szympansa i orangutana w USA. Te naczelne były wychowywane i otaczane opieką przez ludzi i nauczyły się pływać i nurkować.
„Byliśmy niezwykle zaskoczeni, gdy szympans Cooper wielokrotnie nurkował w basenie w Missouri i wydawał się czuć bardzo komfortowo” – powiedział Renato Bender.
Aby zapobiec utonięciu szympansa, badacze rozciągnęli dwie liny nad najgłębszą częścią basenu. Cooper natychmiast zainteresował się linami, a po kilku minutach zaczął nurkować do wody o głębokości dwóch metrów, aby podnieść przedmioty znajdujące się na dnie basenu. 'To było bardzo zaskakujące zachowanie dla zwierzęcia, o którym sądzi się, że bardzo boi się wody’ – powiedział Renato Bender. Kilka tygodni później Cooper zaczął pływać na powierzchni wody.
Orangutan Suryia, który został sfilmowany w prywatnym zoo w Południowej Karolinie, również posiada tę rzadką umiejętność pływania i nurkowania. Suryia może pływać swobodnie do dwunastu metrów.
Oba zwierzęta używają ruchu nóg podobnego do ludzkiego breaststroke „żabiego kopnięcia”. Podczas gdy Cooper porusza tylnymi nogami synchronicznie, Suryia porusza nimi naprzemiennie. Naukowcy uważają, że ten styl pływania może wynikać z pradawnej adaptacji do arborealnego życia. Większość ssaków używa tzw. psiego wiosła, sposobu poruszania się, który wykorzystują instynktownie. Z drugiej strony ludzie i małpy muszą nauczyć się pływać. Żyjący na drzewach przodkowie małp człekokształtnych mieli mniej okazji do poruszania się po ziemi. Rozwinęły więc alternatywne strategie przekraczania małych rzek, brodząc w pozycji wyprostowanej lub wykorzystując naturalne mosty. Straciły instynkt pływania. Ludzie, którzy są blisko spokrewnieni z małpami, również nie pływają instynktownie. Ale w przeciwieństwie do małp, ludzi pociąga woda i mogą nauczyć się pływać i nurkować.
„Zachowanie małp człekokształtnych w wodzie zostało w dużej mierze zaniedbane w antropologii. To jeden z powodów, dlaczego pływanie u małp nigdy wcześniej nie zostało naukowo opisane, chociaż zwierzęta te zostały w inny sposób bardzo dokładnie zbadane. Znaleźliśmy inne dobrze udokumentowane przypadki pływających i nurkujących małp, ale Cooper i Suryia są jedynymi, które udało nam się sfilmować. Nadal nie wiemy, kiedy przodkowie ludzi zaczęli regularnie pływać i nurkować” – powiedziała Nicole Bender.
„Ta kwestia coraz bardziej skupia uwagę badaczy. Wciąż jest wiele do zbadania”, powiedział Renato Bender.
.
