Czy nietoperze w Wielkiej Brytanii przenoszą koronawirusy?
Nie są znane żadne zoonotyczne (szkodliwe dla ludzi) koronawirusy występujące u nietoperzy w Wielkiej Brytanii.
Koronawirusy (lub Coronoviridae) są dużą rodziną wirusów i chociaż obejmują niewielką liczbę bardzo poważnych wirusów oddechowych, o których dużo mówi się w mediach, obejmują również ogromną liczbę innych wirusów, które wcale nie są szkodliwe. Ludzkie specyficzne koronawirusy obejmują jedną z przyczyn zwykłego przeziębienia. W rzeczywistości ludzie, podobnie jak wiele zwierząt takich jak nietoperze, są związani z całą gamą wirusów, które wcale nie są szkodliwe.
COVID-19 jest zoonozą, ludzką chorobą pochodzenia zwierzęcego. Jednak zwierzęce źródło SARS-CoV-2, wirusa, który wywołał pandemię COVID-19, nie zostało jeszcze potwierdzone. Prawdopodobnie jego przodkiem jest gatunek nietoperza, ale może on dotrzeć do ludzi poprzez gatunek pośredni lub zmutować w organizmie człowieka, aby być zdolnym do przenoszenia się między ludźmi i wywoływać choroby. Ważne jest, aby zauważyć, że późniejsze przenoszenie COVID-19 odbywa się z osoby na osobę. To właśnie transmisja między ludźmi spowodowała globalne rozprzestrzenienie się choroby. Zestaw najczęściej zadawanych pytań dotyczących nietoperzy i pandemii COVID-19 znajduje się w części COVID-19 i nietoperze.
Zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej (lub SARS) został zidentyfikowany w Azji w 2002 roku, a wirus (SARS-CoV), jak się uważa, pochodzi od nietoperzy podkowca chińskiego, przenosząc się również na ludzi za pośrednictwem żywiciela pośredniego. W przypadkach zespołu oddechowego Bliskiego Wschodu (lub MERS) osoby dotknięte chorobą (w tym kilka osób z Wielkiej Brytanii) albo odwiedziły Bliski Wschód, albo zaraziły się chorobą poprzez bliski kontakt z zakażonym pacjentem lub wielbłądem.
W Wielkiej Brytanii niewielka liczba koronawirusów została znaleziona u kilku naszych gatunków nietoperzy. Jednak, podobnie jak większość gatunków z rodziny Coronoviridae, NIE są one szkodliwe dla ludzi.
Czy istnieje ryzyko zarażenia się wirusem Ebola od nietoperzy w Wielkiej Brytanii?
Nie istnieje ryzyko zarażenia się wirusem Ebola od żadnego z rodzimych gatunków nietoperzy występujących w Wielkiej Brytanii.
Mimo spekulacji i poszlak, że gatunki nietoperzy mogą być rezerwuarem wirusów Ebola w Afryce, nie zostało to udowodnione. Obecność przeciwciał przeciwko wirusowi Ebola w przeszłości wskazywała na kilka gatunków nietoperzy z zachodniej i środkowej Afryki jako źródło wirusa. Jednak nowsze badania nie wykazały obecności wirusa Ebola lub krążącego RNA wirusa Ebola, wskazującego na aktywne zakażenie wirusem Ebola, u nietoperzy. Pomimo szeroko zakrojonych wysiłków naukowców, wirus Ebola nie został wyizolowany od nietoperzy.
Zjadanie naczelnych i innego mięsa z buszu może być prawdopodobną drogą zakażenia ludzi wirusem Ebola, a następnie rozprzestrzeniania się choroby poprzez kontakty międzyludzkie.
Na stronie internetowej EUROBATS znajduje się oświadczenie w sprawie stanowiska. Bat Conservation International ma więcej szczegółów na temat nietoperzy i Eboli. Informacje na temat Eboli znajdują się na stronie Public Health England, a Centrum Kontroli Chorób w USA również posiada wiele informacji na temat tej choroby.
Czy nietoperze w Wielkiej Brytanii przenoszą choroby?
Niewielka liczba nietoperzy w Wielkiej Brytanii została uznana za nosicieli wirusów wścieklizny zwanych European Bat Lyssaviruses. Istnieją dwa znane typy: EBLV-1 i EBLV-2, z których oba zostały znalezione w Wielkiej Brytanii. Wirusy EBLV nie są klasyczną odmianą wścieklizny, która jest zwykle kojarzona z psami; klasycznej wścieklizny nigdy nie odnotowano u rodzimych europejskich gatunków nietoperzy.
Wirusy EBLV są przenoszone poprzez ugryzienie lub zadrapanie lub poprzez kontakt śliny nietoperza z błonami śluzowymi (oczy, usta lub nos). W związku z tym nie ma zagrożenia dla społeczeństwa, jeśli nie będziesz miał do czynienia z nietoperzami. Jeśli musisz obchodzić się z nietoperzem (np. jeśli jest uziemiony/zraniony), załóż rękawiczki, aby chronić się przed potencjalnym ryzykiem.
Agencja Zdrowia Zwierząt i Roślin (APHA) przebadała ponad 13 000 nietoperzy w Wielkiej Brytanii od 1986 roku na obecność EBLV w ramach programu pasywnego nadzoru i u mniej niż 40 nietoperzy wykryto EBLV. Nietoperze te zostały przysłane przez obywateli i osoby pracujące z nietoperzami.
Nie znaleziono żadnych innych chorób odzwierzęcych u nietoperzy w Wielkiej Brytanii.
Czy mogę złapać wściekliznę lub inne choroby od nietoperzy gniazdujących w moim domu?
Jedyną znaną chorobą występującą u nietoperzy w Wielkiej Brytanii, która może być przeniesiona z nietoperzy na ludzi, jest wścieklizna, wywoływana przez europejskie lizawirusy nietoperzy (EBLV), które znaleziono u niewielkiej liczby nietoperzy. Ryzyko zarażenia się EBLV od nietoperza w Wielkiej Brytanii jest bardzo małe z kilku powodów:
- Bierny nadzór nad nietoperzami pod kątem wścieklizny w Wielkiej Brytanii od 1986 roku wykazał tylko niewielką liczbę nietoperzy z ponad 13 000 przebadanych z wynikiem pozytywnym na obecność EBLV.
- Kontakt człowieka z nietoperzami jest bardzo rzadki, nawet jeśli mieszkają one w tych samych budynkach.
- EBLV jest przenoszony przez ugryzienie lub zadrapanie przez zakażonego nietoperza lub przez przedostanie się jego śliny do rany lub błony śluzowej. Nie ma zatem żadnego ryzyka dla Ciebie, jeśli nie zbliżysz się do nietoperza lub nie będziesz się z nim stykać. Nietoperze nie są agresywne, chociaż jak każde dzikie zwierzę mogą ugryźć w obronie własnej w przypadku kontaktu z nimi. Nietoperz, który wydaje się szczerzyć zęby, w rzeczywistości „skanuje” cię za pomocą swojej unikalnej metody echolokacji – buduje obraz swojego otoczenia za pomocą rodzaju sonaru, który jest w większości niesłyszalny dla ludzi.
- Istnieje skuteczne leczenie poekspozycyjne dostępne u lekarzy pierwszego kontaktu dla osób narażonych na zakażenie wirusem EBLV; musi ono być zastosowane jak najszybciej po narażeniu.
- Niestety, w 2002 roku pracownik zatrudniony przez nietoperze ze Szkocji zmarł na wściekliznę spowodowaną zakażeniem wirusem EBLV-2, dlatego BCT stosuje podejście zapobiegawcze i zaleca, aby każdy, kto został ugryziony przez nietoperza, jak najszybciej zasięgnął porady lekarza pierwszego kontaktu.
Widzę nietoperze latające w moim ogrodzie/ parku/ w pobliżu rzeki – czy powinienem się martwić?
Wcale nie, obserwowanie nietoperzy w okolicy, w której mieszkasz jest dobrym znakiem, ponieważ nietoperze są wskaźnikiem zdrowego środowiska. Nietoperze potrzebują miejsc do grzędowania, czystej wody do picia i wielu owadów do jedzenia, dlatego obserwowanie nietoperzy sugeruje, że w Twojej okolicy jest dużo dobrych siedlisk, które wspierają całą gamę dzikich zwierząt.
Jedyną chorobą związaną z nietoperzami w Wielkiej Brytanii jest wścieklizna wywoływana przez europejskie lizawirusy nietoperzy (EBLV) (które zostały znalezione tylko u niewielkiej liczby nietoperzy), która może być przenoszona tylko przez bezpośredni kontakt (np. ugryzienie lub zadrapanie). Nie ma zatem żadnego ryzyka, jeśli nie będziesz miał do czynienia z nietoperzem. Jeśli z jakiegokolwiek powodu musisz obchodzić się z nietoperzem, noś rękawiczki.
Czytałem wiele historii w Internecie o nietoperzach wlatujących w nocy do sypialni i gryzących ludzi. Czy powinienem się martwić?
Wiele informacji znalezionych w Internecie na ten temat dotyczy nietoperzy w innych częściach świata, gdzie sprawy mają się zupełnie inaczej, albo jeśli chodzi o gatunki nietoperzy (np. nietoperze wampiry występujące tylko w Ameryce Środkowej i Południowej), albo choroby, które nietoperze w różnych częściach świata mogą przenosić.
W Wielkiej Brytanii wszystkie nasze nietoperze żywią się tylko owadami, są też bardzo płochliwymi stworzeniami i dlatego nie interesują się ludźmi, w rzeczywistości tam, gdzie to możliwe, będą unikać kontaktu z nimi, np. grzędować w częściach budynku, które są niezakłócone i oddalone od ludzi. Sporadycznie nietoperze wlatują przez otwarte okna, ale tylko przez przypadek i jeśli tak się stanie, będą próbowały znaleźć drogę powrotną. Oznacza to, że będą latać dookoła pokoju w poszukiwaniu otwartego okna. Jeśli po jakimś czasie nie znajdą drogi powrotnej, zmęczą się i osiedlą gdzieś, by tymczasowo odpocząć. Będzie to gdzieś ukryte, jak za zasłoną lub ramą obrazu, więc czują się bezpiecznie.
Jedyna choroba związana z nietoperzami w Wielkiej Brytanii to wścieklizna spowodowana przez europejskie lizawirusy nietoperzy (EBLV) (które znaleziono tylko u niewielkiej liczby nietoperzy). EBLV są przenoszone tylko przez bezpośredni kontakt (np. ugryzienie lub zadrapanie). Dlatego nie ma ryzyka, jeśli nie będziesz miał do czynienia z nietoperzem (np. jeśli zobaczysz nietoperza latającego po pomieszczeniu i wychodzącego z powrotem). Więcej informacji o tym, co zrobić w przypadku znalezienia uziemionego nietoperza znajdziesz na stronach naszej infolinii.
Jeśli znajdę rannego nietoperza, czy będzie on stanowił zagrożenie dla mojego zdrowia?
Jest wiele powodów, dla których nietoperz może zostać znaleziony na ziemi, na przykład może być odwodniony lub zaatakowany przez kota. Nietoperze nie są zwykle agresywne, ale są to dzikie zwierzęta i dlatego, jak w przypadku każdego dzikiego zwierzęcia, zawsze zalecamy używanie rękawic, jeżeli trzeba się z nim obchodzić, aby je powstrzymać.
Niewielka liczba nietoperzy w Wielkiej Brytanii jest nosicielami europejskiego wirusa nietoperzy (EBLV). Noszenie grubych rękawic w przypadku konieczności kontaktu z nietoperzem zmniejszy ryzyko dla osoby obsługującej, ponieważ wirus może być przenoszony tylko przez kontakt bezpośredni (np. ugryzienie lub zadrapanie). Nie są znane żadne inne choroby przenoszone przez nietoperze w Wielkiej Brytanii, które mogłyby zaatakować ludzi.
Czy nietoperze mogą zarazić moje zwierzęta domowe?
Nie są znane żadne przypadki zarażenia zwierząt domowych przez nietoperze w Wielkiej Brytanii. Nietoperze są bardzo płochliwymi stworzeniami, wolą grzędować z dala od ludzi lub ich zwierząt domowych. Jedynym momentem, w którym zwierzę domowe może wejść w kontakt z nietoperzem jest zmierzch lub świt, kiedy nietoperze opuszczają lub wracają do swoich grzęd i lecą niżej nad ziemią (i mogą być łatwiej złapane). Ponieważ nietoperze są dzikimi zwierzętami, zawsze zaleca się zminimalizowanie kontaktu ze zwierzętami domowymi tak dalece, jak to możliwe, np. trzymanie kotów w domu po zmierzchu.
Niewielka liczba przypadków EBLV została stwierdzona u zwierząt innych niż nietoperze, ale w Wielkiej Brytanii nie odnotowano żadnych przypadków u zwierząt domowych, takich jak psy czy koty. Jako środek ostrożności zalecamy jednak, aby zwierzęta domowe były trzymane z dala od nietoperzy. Jeśli jest Pan/Pani właścicielem zwierzęcia i obawia się Pan/Pani potencjalnego zagrożenia dla swojego pupila, sugerujemy omówienie tej kwestii z lekarzem weterynarii.
Co z nietoperzami za granicą, czy przenoszą one wiele chorób?
Badania wykazały, że wiele gatunków nietoperzy, szczególnie w tropikach, jest rezerwuarem wirusów i innych patogenów, które mogą powodować pojawiające się choroby zakaźne u ludzi. Może się tak dziać tam, gdzie ludzie coraz bardziej wkraczają w siedliska nietoperzy, na przykład poprzez wylesianie lub tam, gdzie się na nie poluje i je zjada. Nietoperze nie są jednak nosicielami większej ilości wirusów chorobotwórczych (zoonotycznych) niż inne grupy zwierząt (ssaki i ptaki) o podobnej różnorodności gatunkowej. Istnieje ponad 1400 różnych gatunków nietoperzy, co stanowi drugą co do wielkości grupę ssaków pod względem liczby gatunków. Jako grupa, nietoperze są uważane za „rezerwuary” (żywicieli długoterminowych) wielu wirusów, ale większość z nich nie jest szkodliwa i nie może być przekazywana ludziom.
Więcej informacji o nietoperzach i chorobach w innych częściach świata można znaleźć na stronie EcoHealth Alliance, a strona Bat Conservation International również zawiera informacje o nietoperzach i chorobach. Strona Światowej Organizacji Zdrowia i Centrum Kontroli Chorób w Stanach Zjednoczonych są również dobrymi źródłami rzeczowych informacji o wielu chorobach, nie tylko tych związanych z nietoperzami.
Czy mogę zarazić się histoplazmozą od brytyjskich nietoperzy lub ich odchodów?
Nie, histoplazmoza nie jest związana z brytyjskimi nietoperzami lub ich odchodami. Wszystkie zgłoszone przypadki w Wielkiej Brytanii były związane z podróżami do innych części świata, gdzie histoplazmoza jest endemiczna. Najczęściej występuje ona w Ameryce Północnej i Środkowej, a także w Afryce równikowej, części Azji i Australii. W niektórych z tych obszarów, np. w USA, histoplazmoza związana jest z odchodami nietoperzy (guano). Jednak w Wielkiej Brytanii tak nie jest, nasze nietoperze nie są związane z histoplazmozą.
