Constipatie is een veelvoorkomend symptoom. De behandeling van constipatie omvat vaak aanpassingen van de levensstijl, zoals het verhogen van de vochtinname, het consumeren van meer vezels en regelmatig bewegen.
Soms kan het symptoom van constipatie wijzen op ernstige medische aandoeningen, zoals hypothyreoïdie of diabetes. Structurele afwijkingen van de dikke darm, zoals vernauwingen in de dikke darm of andere ziekten van de dikke darm of het rectum, kunnen ook constipatie veroorzaken. Daarom is het raadzaam om constipatie aan uw arts te melden als het aanhoudend is of moeilijk te beheersen.
Sommige personen die constipatie hebben, hebben een aandoening waarbij de zenuwen en spieren betrokken zijn die het proces van defecatie regelen. Afwijkingen die de bekkenspieren, de spinale zenuwen en de spieren van het anorectale gebied aantasten, kunnen leiden tot de ontwikkeling van constipatie. Dergelijke aandoeningen worden defecatiestoornissen genoemd. Zij worden gekenmerkt door persen en onvolledige lediging van het rectum.
Sommige mensen hebben constipatie als gevolg van abnormale zenuwen en spieren van de dikke darm zelf. Bij deze personen is de beweging van materiaal in de dikke darm duidelijk vertraagd. Mensen met vertraagde colonactie (medisch coloninertie genoemd) hebben moeite met het verplaatsen van de ontlasting door de dikke darm.
Colonische traagheid
Bij colonische traagheid kan de ontlasting in delen van het colon opgeslagen blijven en niet voldoende doorstromen naar het deel van het colon (rectosigmoïd) dat verantwoordelijk is voor de voortstuwing en afvoer van de ontlasting uit het lichaam – de processen die bij defecatie betrokken zijn.
Er zijn verschillende aandoeningen die een vertraagde werking van het colon kunnen veroorzaken. Medicijnen zoals sommige antihypertensiva, pijnstillers die opioïden bevatten, antidepressiva, antipsychotica, en anticholinergica kunnen allemaal de colonwerking vertragen.
Lees meer over medicijnen die de colonfunctie kunnen beïnvloeden
Hypothyreoïdie, diabetes en sommige reumatologische aandoeningen kunnen ook de functie van de zenuwen en spieren in de dikke darm verminderen en ernstige constipatie veroorzaken.
Ten slotte zijn er sommige individuen die coloninertie ontwikkelen zonder een aanwijsbare oorzaak. Deze aandoening wordt idiopathisch genoemd. Het wordt het meest gezien bij jonge vrouwen.
De symptomen van colon inertie omvatten lange vertragingen in de passage van de ontlasting vergezeld van een gebrek aan urgentie om de darmen te bewegen. Personen met colon inertie laten vaak 7-10 dagen achter elkaar geen ontlasting passeren. Soms gaat colon inertie gepaard met afwijkingen in de motiliteit van de bovenste darm, waaronder vertraagde lediging van de maag en pseudo-obstructie van de dunne darm (een aandoening die symptomen van verstopping veroorzaakt, maar geen daadwerkelijke verstopping).
Omdat er een groot aantal mogelijke oorzaken zijn voor de symptomen van constipatie, zal uw arts de medicijnen die u gebruikt willen bekijken en mogelijk tests uitvoeren om te zoeken naar ziekte of naar afwijkingen van de dikke darm. Ten slotte kan de anorectale functie worden getest om te bepalen of er sprake is van een aandoening in dit gebied.
Colon Marker/Transit Studies
Uw arts kan u ook een colon marker onderzoek laten ondergaan, de meest gebruikelijke klinische methode om de snelheid van de colonbeweging te onderzoeken. Deze eenvoudige test meet de beweging van stoffen die in de loop van de tijd de dikke darm binnenkomen en verlaten. De tijd die nodig is om deze stoffen uit te scheiden wordt colon transit genoemd.
Om een markertest uit te voeren, wordt een capsule met een aantal kleine ringen (meestal 24) via de mond ingenomen. Deze ringetjes zijn speciaal behandeld zodat ze duidelijk zichtbaar zijn op een röntgenfoto van de buik. Na inname lost de capsule op en komen de ringen vrij in de dunne en dikke darm. Na 12 uur zijn de ringen meestal allemaal in de dikke darm aanwezig.
Wanneer na 24 uur of langer een röntgenfoto wordt gemaakt, kan het aantal ringen worden geteld dat in de dikke darm aanwezig is. De meeste artsen maken een röntgenfoto 3 en 5 dagen na inname van de capsule. Als alternatief kunnen dagelijks röntgenfoto’s worden gemaakt totdat alle ringen zijn uitgescheiden. Op dag 5 wijst de aanwezigheid van minder dan 20% van de ingeslikte ringen op een normale colonpassage. Als meer dan 20% van de ringen op de röntgenfoto’s worden geteld, is er sprake van een vertraagde colon transit.
Als de colon transit tijd normaal is, en medicijnen of andere medische aandoeningen uitgesloten zijn, kan de behandeling bestaan uit:
- Verhoogde water- en vezelinname
- Het volgen van een darmtrainingsprogramma (regelmatige en ongehaaste routine voor het hebben van stoelgang)
- Het krijgen van voldoende lichaamsbeweging
Als anorectale disfunctie een oorzaak is, kan biofeedback-therapie helpen bij het opnieuw trainen van de spieren om het vrijkomen van de darminhoud te vergemakkelijken en de symptomen te verlichten.
Wat moet er gebeuren als het markeronderzoek op dag 5 een afwijking laat zien? Aangezien een verscheidenheid van oorzaken kan leiden tot de ontwikkeling van vertraagde colontransit, moet verdere evaluatie worden gedaan om ziekten in het colon, medische aandoeningen, of oorzaken in verband met medicijnen uit te sluiten.
Daarnaast is het vaak nuttig om vast te stellen of er sprake is van een defecatiestoornis waarbij de bekkenmusculatuur of een afwijking van het anorectale gebied betrokken is. Als de enige afwijking die na een evaluatie wordt gevonden een vertraagde colontransit is, wordt de diagnose coloninertie gesteld.
Idiopathische coloninertie
Idiopathische coloninertie is een aandoening die meestal voorkomt bij vrouwen. Het begint vaak op jonge leeftijd (tussen 20-30 jaar). Deze aandoening kan leiden tot ernstige en hardnekkige constipatie.
Het is niet ongewoon dat personen met colon inertie beginnen met het gebruik van stimulerende laxeermiddelen als een behandeling. De meeste, maar niet alle artsen zijn van mening dat het gebruik van laxeermiddelen op lange termijn (chronisch) kan leiden tot extra schade aan de zenuwen en spieren van de dunne darm. Het is belangrijk dat een patiënt of arts nagaat of er andere middelen zijn om constipatie te behandelen.
Medicijnen
Als dieetveranderingen geen verlichting brengen, kunnen medicijnen een geschikte volgende stap zijn. Naast de traditionele laxeermiddelen bestaan er nieuwe receptplichtige middelen voor constipatie, zoals linaclotide (Linzess) en lubiprostone (Amitiza). Of ze nu vrij verkrijgbaar zijn of op recept, overleg met een arts voordat u langdurig of chronisch geneesmiddelen gebruikt.
Biofeedback-therapie
Biofeedback is een pijnloze therapie waarbij speciale apparatuur wordt gebruikt om iemand te helpen zenuw- of spierfuncties waar te nemen waar we ons normaal niet bewust van zijn. Iemand kan bijvoorbeeld leren om de bekkenbodemspieren en de anale sluitspieren te ontspannen zoals nodig is voor een stoelgang.
Bij patiënten met constipatie zijn biofeedback-technieken over het algemeen gebruikt om patiënten te helpen die spasmen van de bekkenspieren hebben tijdens de defecatie. Bij sommige van deze aandoeningen, zoals het falen van de bekkenbodemspieren om te ontspannen (bekkenbodem dyssynergia), hebben mensen vaak een succesvolle reactie op biofeedback therapie. Sommige patiënten met colon inertie kunnen ook verbeteren met biofeedback therapie.
Lees meer over biofeedback therapie
Chirurgie
Chirurgische technieken kunnen effectief zijn bij sommige patiënten die colon inertie hebben. Bij deze operatie wordt het grootste deel van de dikke darm verwijderd en wordt de dunne darm weer met het rectum verbonden. Zorgvuldige overweging en selectie is uiterst belangrijk om te bepalen welke patiënten het meest waarschijnlijk baat zullen hebben bij een operatie voor chronische constipatie, en welke niet.
Samenvatting
Chronische constipatie is een veelvoorkomend GI-probleem. Het is een symptoom, geen ziekte. Het is belangrijk om een arts te raadplegen om de oorzaak van het symptoom vast te stellen. Dit is vooral belangrijk als constipatie gepaard gaat met pijn, bloedingen, of een recente verandering in de darmgewoonten.
Bespreek het gebruik van eventuele medicijnen met uw arts om te zien of ze kunnen bijdragen aan uw symptomen. Zodra de oorzaak nauwkeurig is vastgesteld, kan het meest effectieve behandelplan beginnen.
Opgenomen uit IFFGD-publicatie: Constipatie, Colon Inertie, en Colon Marker Studies door Eli D. Ehrenpreis, MD, assistent professor in de klinische geneeskunde, University of Chicago Department of Medicine, Chicago, IL.
