Patricia Lee “Patti” Smith (geboren op 30 december 1946) is een Amerikaanse zangeres, dichteres en beeldend kunstenares die een zeer invloedrijke component was van de New Yorkse punkrockbeweging, met name met haar debuutalbum ‘Horses’ uit 1975. Ze werd de “Godmother of Punk” genoemd en integreerde de beat poetry performance stijl met drie-akkoorden rock. Smiths bekendste nummer is “Because the Night”, dat ze samen met Bruce Springsteen schreef en dat in 1978 nummer 13 bereikte in de Billboard Hot 100. In 2007 werd ze opgenomen in de Rock and Roll Hall of Fame.
Smith werd geboren in Chicago, Illinois, USA. Haar moeder, Beverly, was een jazz zangeres, en haar vader, Grant, werkte in de Honeywell fabriek. Ze bracht haar hele jeugd door in Deptford, New Jersey. Opgegroeid als dochter van een Jehova’s Getuige moeder, beweert ze dat ze een sterk religieuze, op de Bijbel gebaseerde opvoeding heeft gehad, maar als tiener de georganiseerde religie verliet omdat ze vond dat het te beperkend was. (Ze schreef later de openingszin van haar coverversie van Them’s Gloria in reactie op deze ervaring). Nadat ze in 1964 was afgestudeerd aan de Deptford Township High School, ging Smith in een fabriek werken.
In 1967 verliet ze Glassboro State Teachers College (nu Rowan University) en verhuisde naar New York City. Daar ontmoette ze fotograaf Robert Mapplethorpe toen ze in een boekwinkel werkte met vriendin, dichteres Janet Hamill. Mapplethorpe’s foto’s van haar werden de covers voor de LP’s van de Patti Smith Group, en ze bleven bevriend tot Mapplethorpe’s dood in 1989. In 1969 ging ze met haar zus naar Parijs en begon daar als straatartieste op te treden. Toen Smith terugkeerde naar New York City, woonde ze met Mapplethorpe in Hotel Chelsea. De twee frequenteerden de modieuze Max’s Kansas City en CBGB nachtclubs. Hetzelfde jaar verscheen Smith met Wayne County in Jackie Curtis’s toneelstuk “Femme Fatale”. Als lid van het St. Mark’s Poetry Project bracht ze de vroege jaren ’70 schilderend, schrijvend en optredend door. In 1971 speelde ze – voor slechts één avond – in Sam Shepard’s “Cowboy Mouth”. (De gepubliceerde notities van het stuk vragen om “een man die eruit ziet als een coyote en een vrouw die eruit ziet als een kraai”). Ze werkte samen met Allen Lanier van Blue Öyster Cult, die verschillende nummers opnam waaraan Smith had bijgedragen, waaronder Debbie Denise (naar haar gedicht “In Remembrance of Debbie Denise”), Career of Evil, Fire of Unknown Origin, The Revenge of Vera Gemini, en Shooting Shark. Gedurende deze jaren schreef Smith ook rockjournalistiek, waarvan een deel werd gepubliceerd in het tijdschrift Creem.
Tegen 1974 trad Patti Smith zelf op met rockmuziek, aanvankelijk met gitarist en rockarchivaris Lenny Kaye, en later met een volledige band bestaande uit Kaye, Ivan Kral op bas, Jay Dee Daugherty op drums en Richard Sohl, op piano. Gefinancierd door Robert Mapplethorpe, nam de band een eerste single op, “Hey Joe/Piss Factory”, in 1974. De A-kant was een versie van de rockstandaard met toevoeging van een gesproken stuk over de voortvluchtige erfgename Patty Hearst (“Patty Hearst, you’re standing there in front of the Symbionese Liberation Army flag with your legs spread, I was wondering were you gettin’ it every night from a black revolutionary man and his women…”). De B-kant beschrijft de hulpeloze woede die Smith had gevoeld toen ze aan de lopende band in een fabriek werkte en de redding die ze ontdekte in de vorm van een gestolen boek, de Illuminations van de 19e eeuwse Franse dichter Arthur Rimbaud.
Patti Smith Group werd getekend door Clive Davis van Arista Records, en in 1975 verscheen Smiths eerste album, Horses, dat te midden van enige spanningen werd geproduceerd door John Cale. Het album versmolt punk rock en gesproken poëzie en begint met een cover van Van Morrison’s Gloria, en Smith’s openingswoorden: “Jezus stierf voor iemands zonden, maar niet de mijne.”
Terwijl de Patti Smith Group door de Verenigde Staten en Europa toerde, groeide de populariteit van punk. Het rauwere geluid van het tweede album van de groep, Radio Ethiopia, weerspiegelde deze ontwikkeling. Radio Ethiopia was aanzienlijk minder toegankelijk dan Horses en kreeg slechte kritieken. Verschillende nummers hebben echter de tand des tijds doorstaan, en Smith voert ze nog regelmatig uit tijdens concerten. Op 23 januari 1977, tijdens een tournee ter ondersteuning van de plaat, danste Smith per ongeluk van een hoog podium in Tampa, Florida en viel 15 voet in een betonnen orkestbak, waarbij hij verschillende nekwervels brak. De blessure vereiste een periode van rust en een intensieve fysiotherapieronde, waarin ze in staat was om haar leven opnieuw te evalueren, nieuwe energie op te doen en te reorganiseren. De Patti Smith Group produceerde nog twee albums voor het einde van de jaren 1970. Easter (1978) was haar commercieel meest succesvolle plaat, met de single Because the Night die ze samen met Bruce Springsteen schreef. Wave (1979) was minder succesvol, hoewel de nummers Frederick en Dancing Barefoot beide commerciële airplay kregen.
Voor de release van Wave ontmoette Smith, inmiddels gescheiden van haar jarenlange partner Allen Lanier, Fred Sonic Smith, voormalig gitarist van de Detroit rockband MC5 en zijn eigen Sonic’s Rendezvous Band, die net zoveel van poëzie hield als zij. (“Dancing Barefoot” en “Frederick” van “Wave” zijn allebei aan hem opgedragen.) De grap die destijds de ronde deed was dat ze alleen met Fred trouwde omdat ze dan haar naam niet hoefde te veranderen. Patti en Fred kregen een zoon, Jackson, en later een dochter, Jesse. Gedurende het grootste deel van de jaren ’80 was Patti semi-gepensioneerd van muziek, en woonde met haar familie ten noorden van Detroit in St. Clair Shores, Michigan. In juni 1988 bracht ze Dream Of Life uit, met daarin het nummer People Have the Power. Fred Smith overleed op 4 november 1994. Kort daarna werd Patti geconfronteerd met de onverwachte dood van haar broer, Todd, en haar oorspronkelijke toetsenist, Richard Sohl. Toen haar zoon Jackson 21 werd, besloot Smith terug te verhuizen naar New York. Na de impact van deze sterfgevallen, drongen haar vrienden Michael Stipe van R.E.M. en Allen Ginsberg (die ze al kende sinds haar vroege jaren in New York) er bij haar op aan om weer op pad te gaan. In december 1995 toerde ze kort met Bob Dylan (opgetekend in een fotoboek van Stipe).
In 1996 nam Smith samen met haar jarenlange collega’s het beklijvende Gone Again op, met About a Boy, een eerbetoon aan Kurt Cobain. Smith was een fan van Cobain, maar was meer boos dan bedroefd over diens zelfmoord. Datzelfde jaar werkte ze samen met Stipe aan E-Bow the Letter, een nummer op R.E.M.’s New Adventures in Hi-Fi, dat ze ook live met de band heeft uitgevoerd. Na de release van “Gone Again”, heeft Patti Smith twee nieuwe albums opgenomen: Peace and Noise in 1997 (met de single 1959, over de invasie van Tibet) en Gung Ho in 2000 (met liedjes over Ho Chi Minh en Smiths overleden vader). Een box set van haar werk tot dan toe, “The Patti Smith Masters”, kwam uit in 1996, en in 2002 verscheen “Land (1975-2002)”, een twee-CD compilatie met onder andere een memorabele cover van Prince’s When Doves Cry. Smiths solotentoonstelling “Strange Messenger” was te zien in het Andy Warhol Museum in Pittsburgh op 28 september 2002.
Op 27 april 2004 bracht Patti Smith Trampin’ uit, dat verschillende liedjes over moederschap bevatte, deels als eerbetoon aan Smiths moeder die twee jaar eerder was overleden. Smith was curator van het Meltdown festival in Londen op 25 juni 2005, waarvan het voorlaatste evenement de eerste live uitvoering was van “Horses” in zijn geheel. Gitarist Tom Verlaine nam de plaats in van Oliver Ray. Deze live-uitvoering werd later in het jaar uitgebracht als “Horses/Horses”. In augustus 2005 gaf Smith een literaire lezing over de gedichten van Arthur Rimbaud en William Blake. Op 10 juli 2005 werd Smith door het Franse ministerie van Cultuur benoemd tot Commandeur in de Ordre des Arts et des Lettres. Naast haar invloed op de rockmuziek, noteerde de minister ook Smiths waardering voor Arthur Rimbaud. Op 15 oktober 2006 trad Patti Smith op in nachtclub CBGB, met een 3½ uur durende tour de force om het muziekpodium van Manhattan af te sluiten. Ze betrad het podium om 21u30 (EDT) en sloot voor de nacht (en voor altijd voor de zaal) af om enkele minuten na 01u00, waarbij ze haar nummer Elegie uitvoerde, en tot slot een lijst voorlas van punkrockmuzikanten en voorvechters die in de voorgaande jaren waren overleden.
Smith werd ingewijd in de Rock and Roll Hall of Fame op 12 maart 2007. Ze droeg haar onderscheiding op aan de nagedachtenis van haar overleden echtgenoot, Fred, en gaf een uitvoering van The Rolling Stones klassieker, Gimme Shelter. Als slotnummer van de Rock and Roll Hall of Fame Induction Ceremony werd Smith’s “People Have the Power” gebruikt voor de grote celebrity jam waarmee het programma altijd wordt afgesloten.
Van 28 maart tot 22 juni 2008 vond in de Fondation Cartier pour l’Art Contemporain in Parijs een grote tentoonstelling plaats van het beeldende werk van Patti Smith, “Land 250”, samengesteld uit stukken die tussen 1967 en 2007 zijn gemaakt. Tijdens de Rowan Commencement ceremonie in 2008, ontving Smith een eredoctoraat voor haar bijdragen aan de populaire cultuur. Smith is het onderwerp van een documentaire film uit 2008, “Patti Smith: Dream of Life”. http://www.dreamoflifethemovie.com/
In juni 2012 bracht Smith haar 11e studioalbum, “Banga”, uit. In een interview met CBS News Sunday Morning op 1 april 2012 legde Smith de titel van het album uit: “voor degenen die nieuwsgierig zijn, je kunt vinden wat Banga is als je De meester en Margarita van Boelgakov leest.” In De meester en Margarita is Banga de hond van Pontius Pilatus die Pilatus vrijuit kon laten klagen over de hemicrania die hem martelden. Andere nummers op het album zijn ook geïnspireerd door literatuur, met name “April Fool,” geïnspireerd door Nikolai Gogol.
www.pattismith.net
MySpace
