Een knie die besluit te “knallen” of krakende geluiden te maken, kan behoorlijk alarmerend zijn. Ik denk dat we allemaal wel eens door de knieën zijn gegaan en dat onze knieën een hard geluid maakten, maar dat het geen pijn deed. In de meeste gevallen gaat het echter om een onschuldige zachte weefselband die op een ongewone manier wrijft in het kniegewricht, een geluid maakt, maar geen pijn doet of schade veroorzaakt. Wat in deze vraag beschreven wordt, gaat daarentegen over een pijnlijke “krak” of “knak” in de knie. Er zijn meerdere mogelijke oorzaken.
Het kniegewricht is van binnen bekleed met kraakbeen – dezelfde parelwitte bekleding die we zien op het uiteinde van een kalkoen- of kippenbotje. Dit kraakbeen beschermt het gewricht als we de knie gedurende ons leven miljoenen keren buigen, strekken en buigen. Als dit kraakbeen versleten of gerafeld raakt, kan het normale soepele gevoel dat gepaard gaat met het buigen van de knie ruw worden – wat leidt tot een kloppend of knallend gevoel. Als het kraakbeen ernstig beschadigd raakt (bijna zoals bij een kuil op een snelweg), kunnen ernstige pijnlijke kneuzingen en zwellingen optreden.
Andere mogelijke oorzaken van “mechanische” symptomen in de knie zijn meniscusscheuren of losse lichamen in de knie. De meniscus is een ander type kraakbeen dat fungeert als de schokdemper van de knie. De mediale meniscus ligt aan de binnenkant van de knie tussen de kraakbeeneinden van het dijbeen en het pijpbeen, terwijl de laterale meniscus aan de buitenkant ligt. Bij iemand met een voorgeschiedenis van een kniedraaiend letsel of ongeval komen scheuren van de meniscus vrij vaak voor. Als de scheur ernstig genoeg is, kan de knie stevig in één positie blijven staan — waardoor de persoon niet meer kan buigen of strekken zonder hulp van een arts. Gelukkig komen deze ernstige scheuren niet vaak voor, maar kleinere scheuren, die leiden tot een kloppend gevoel en pijn, worden routinematig gezien in de praktijk van een orthopedisch chirurg.
Loose bodies zijn kleine stukjes kraakbeen of ander weefsel die vrij rond het gewricht bewegen en klachten van knallen en klapperen veroorzaken. Deze worden normaal gesproken goed gezien met MRI of röntgenfoto’s, en patiënten reageren zeer goed op kleine operaties waarbij de fragmenten worden verwijderd.
Bij jonge, actieve patiënten met deze klachten (en zonder voorgeschiedenis van letsel), is de meest voorkomende diagnose de knieschijf. Als patiënten bijvoorbeeld trainen op de elliptische machine of de stairmaster, beweegt de knieschijf heen en weer door een groef aan het uiteinde van het dijbeen. Als de knieschijf niet bedekt is door een glad oppervlak van kraakbeen (een aandoening die chondromalacia heet) kan het kraken en vastgrijpen pijnlijk en frustrerend zijn. Als de knieschijf een slechte spiercontrole heeft, kan hij zelfs uit de groef springen en een “mijn knie knalt er gewoon uit” gevoel veroorzaken. Beide problemen kunnen gepaard gaan met zwelling, pijn en onvermogen om actief te zijn.
In al deze situaties is het belangrijk om het volgende te overwegen: mechanische symptomen (popping, catching, of locking) die volgen op een verwonding aan de knie of die opgemerkt worden met een aanzienlijke zwelling moeten behandeld worden door een zorgverlener. Vaak helpen röntgenfoto’s van de knie en MRI’s om een diagnose te bevestigen. Anders kan het sterk houden van de quadriceps (dijbeen) spieren met oefeningen en eventueel fysiotherapie veel van deze klachten verlichten.
