Drew Baldwin, CSSH’21
Opgegroeid uit Berkeley, Californië, denk ik graag dat mijn ervaringen daar mij gevormd hebben tot wie ik nu ben. Als student internationale zaken maakt studeren in het buitenland deel uit van mijn academische vereisten, dus ik hoop dat ik tijdens en na mijn studie kan blijven reizen. Naast mijn liefde voor reizen, heb ik altijd al een gave gehad (en genoten) om te schrijven, vooral over andere mensen van over de hele wereld. Ik kijk ernaar uit om buiten mijn comfortzone te treden en nieuwe mensen en culturen te leren kennen.
Hoe komt het dat een land onderontwikkeld raakt? Is het de geografie? Het milieu? Uitbuiting? Onrust?
In een lezing die ik onlangs bijwoonde aan de University of Education, Winneba, raadde de professor ons allen aan “How Europe Underdeveloped Africa” van Walter Rodney te lezen. Als iemand die altijd al geïntrigeerd is geweest door de onrust van Afrika, en graag naar ontwikkelingseconomie kijkt, ging ik onmiddellijk op zoek naar Rodney’s boek. De rest van dit artikel is een samenvatting van wat ik tot nu toe heb geleerd in zowel mijn lezing van “How Europe Underdeveloped Africa,” als mijn eigen ervaringen tijdens mijn dialoog in Ghana.
In een poging om onderontwikkeling te verklaren, vergelijkt Rodney Afrika met een individu dat probeert te slagen in het leven. Dit betekent dat men rekening moet houden met zaken als moraal, klasse-afkomst, sociale verhoudingen, enzovoort, alleen al om de toestand van een individu als geheel te bepalen. De individuen die het sterkst en het meest capabel zijn, zullen slagen. Klinkt dat bekend? Het is net als de Darwinistische evolutietheorie survival of the fittest.
Wanneer de meeste mensen aan Afrika denken, denken zij aan armoede en onrust. Velen denken misschien aan de zeer verontrustende foto van het hongerende kind. Of ze denken dat iedereen in houten hutten leeft zonder dak boven hun hoofd. Ik moet toegeven dat ik, voordat ik in Accra aankwam, dacht dat Ghana rustig was en niet veel infrastructuur had. Maar in plaats daarvan was het bruisend en met winkels langs elke straat. Het is dan wel geen New York City, maar de mensen houden net zo veel van hun thuis.
In economisch opzicht is Ghana meer ontwikkeld dan de meesten denken. De dorpen zijn uitgegroeid tot steden, en de kinderen van het land gaan naar hogere universiteiten in een ongekend tempo. Ghana heeft nu sanitaire voorzieningen en een werkende riolering, allemaal voorzien van stromend water en een duurzame infrastructuur. Op het gebied van ontwikkeling heeft Ghana nog een paar hordes te nemen, maar het houdt de buitenwereld voor de gek. Het land is veel meer ontwikkeld dan men vaak denkt.
In de geschiedenislessen in de Verenigde Staten leren studenten over slavernij in termen van hoe het de Verenigde Staten heeft beïnvloed. Ze leren over de beklemmende ervaringen van slaven op Amerikaanse bodem, maar zelden leren ze over de behandeling van slaven voordat de Afrikanen Amerika bereikten. Sommigen weten misschien van de transatlantische slavenhandel of de driehoekshandel, maar weten zij ook van de slavenkastelen? Begrijpen zij de economische gevolgen van de slavernij?
Wanneer economen de redenen willen ontcijferen voor de onderontwikkeling van een continent of natie als Afrika, is het gebruikelijk om eerst naar de slavernij te kijken. Natuurlijk rijzen er hypothetische vragen, zoals: Wat als slavernij nooit had plaatsgevonden? Zou Afrika dan nog steeds zo onderontwikkeld zijn? Maar niemand zal ooit de antwoorden op deze vragen weten. Het enige wat economen hebben zijn cijfers en historische verslagen.
Het exacte aantal geïmporteerde Afrikanen blijft onduidelijk. Sommige aantallen zijn te laag gerapporteerd, andere nooit, maar schattingen lopen uiteen van tien miljoen slaven tot meer dan honderd miljoen. Deze getallen geven een beeld van Afrika’s massale verlies aan arbeidskrachten. Nog crucialer was dat het verlies van Ghana bestond uit sterke, weerbare jonge mannen en aantrekkelijke jonge vrouwen.
In het begin wilden de kopers alleen lange, breedgeschouderde mannen, maar toen zij zich realiseerden hoe waardig vrouwen op plantages waren, zwol het aantal slaven nog meer aan. De gevolgen van deze massale uittocht van Afrikanen waren catastrofaal. Afrika verloor al zijn sterkste arbeiders, en het geboortecijfer daalde door de grote aantallen vrouwen in de vruchtbare leeftijd die werden verscheept. Het land kon niet langer worden ontgonnen en getemd voor infrastructuur, een van de cruciale eerste stappen van ontwikkeling. De Afrikaanse bevolking bleef onzeker en bang achter toen hun families uit elkaar werden gerukt. Het geweld nam in het hele continent een hoge vlucht toen gemeenschappen zich tegen elkaar keerden.
Sommigen kunnen aanvoeren dat als slavernij een reden was voor onderontwikkeling, er een aanzienlijke kloof zou bestaan tussen landen waar gevangenen werden meegenomen en andere die dat niet deden. Het grootste deel van West-Afrika werd gebruikt tijdens de slavernij, voornamelijk omdat het aan de juiste kust lag, zodat het gemakkelijk bereikbaar was voor de rest van Europa. Hoe dan ook, de theorie dat slavernij heeft bijgedragen tot onderontwikkeling moet worden gehandhaafd op grond van het feit dat slavenhandel een onderontwikkelingsfactor was voor de inhoud als geheel. Uiteindelijk was geen enkel Afrikaans land ooit duidelijk vrij van Europa’s heerschappij.
Het tweede argument voor onderontwikkeling is het kolonialisme. Voordat ik dieper inga op de sceptici die beweren dat het kolonialisme heilzaam was, wil ik het volgende zeggen: Kolonialisme zal nooit als goed worden gezien in de ogen van de gekoloniseerden.
Het kolonialisme van Afrika zou ook kunnen worden aangeduid als de intense uitbuiting van Afrika ten bate van de rest van de kapitalistische wereld. Toen ik onlangs een middelbare school in Cape Coast bezocht, vroeg ik de leerlingen mij vragen te stellen over de VS. Eén vraag stak er het meest bovenuit: Waarom nemen blanken dingen van ons af die niet van hen zijn?
Ik kon de vraag niet goed beantwoorden, en ik kan hem nog steeds niet goed beantwoorden. Zeker, ik weet dat Afrika wordt uitgebuit voor grondstoffen, zoals pre-onafhankelijk Ghana, of de Goudkust. Het enige wat ik de student kon geven was mijn korte geschiedenisles.
Europa koloniseerde Afrika onder de valse voorwendselen dat zij het continent dingen schonken als sociale orde, nationalistische trots en een bloeiende economie. Maar het enige wat Europa deed, was Afrika zijn trots ontnemen door hun ontwikkeling te voltooien en terug te nemen wat de Europeanen dachten dat hun rechtmatig toekwam.
Onder het leiderschap van Europa verloor Afrika 70 jaar lang zijn macht. De landen verloren al hun individuele macht, wat alleen maar leidt tot een verlies aan vermogen om ook de eigen cultuur, identiteit, belangen en ideeën te verdedigen. Afrika verloor zijn onafhankelijkheid van de ene dag op de andere, en de gevolgen daarvan zijn net zo groot als het lijkt.
Nu de landen in Afrika door de jaren heen hun onafhankelijkheid hebben verworven, is het tijd voor hen om op eigen kracht te groeien. Een van de belangrijkste instrumenten voor deze groei is de reden dat ik nu in Ghana ben: onderwijs.
Onderwijs is voor alle samenlevingen van cruciaal belang om een sociale structuur in stand te houden en levens te behouden. Onderwijs kan worden beschouwd als iets informeels als een moeder die haar kinderen leert hoe ze goede gastheren moeten zijn, of het kan zo formeel zijn als het bezoeken van een hogere universiteit. Formeel onderwijs voor Ghanezen begon in de slavenkastelen, voor de kinderen die in de kastelen werden geboren. De rest van Afrika, inclusief Ghana, heeft nog steeds een kloon van wat lijkt op het Britse onderwijssysteem.
Onderwijs in onderontwikkelde landen brengt sociale en economische verandering. Hoewel Afrika klap na klap heeft gekregen, herstelt het zich. En het belangrijkste is dat het zich herstelt zonder de hulp van een externe leider.
