Socjologia

Współczesna koncepcja rodziny jest o wiele bardziej obejmująca niż w minionych dekadach. Co według Ciebie składa się na rodzinę? (Zdjęcie (a) dzięki uprzejmości Gareth Williams/flickr; zdjęcie (b) dzięki uprzejmości Guillaume Paumier/ Wikimedia Commons)

Małżeństwo i rodzina to kluczowe struktury w większości społeczeństw. Podczas gdy te dwie instytucje były historycznie ściśle powiązane w kulturze amerykańskiej, ich związek staje się coraz bardziej złożony. Związek pomiędzy małżeństwem i rodziną jest interesującym tematem badań dla socjologów.

Czym jest małżeństwo? Różni ludzie definiują je w różny sposób. Nawet socjologowie nie są w stanie zgodzić się co do jednego znaczenia. Dla naszych celów, będziemy definiować małżeństwo jako prawnie uznaną umowę społeczną między dwojgiem ludzi, tradycyjnie opartą na relacji seksualnej i implikującą trwałość związku. Praktykując relatywizm kulturowy, powinniśmy również wziąć pod uwagę różne warianty, takie jak to, czy wymagany jest związek prawny (pomyśl o małżeństwie „common law” i jego odpowiednikach), lub czy w związek mogą być zaangażowane więcej niż dwie osoby (rozważ poligamię). Inne odmiany definicji małżeństwa mogą obejmować to, czy małżonkowie są przeciwnej czy tej samej płci i jak jedno z tradycyjnych oczekiwań wobec małżeństwa (posiadanie dzieci) jest rozumiane dzisiaj.

Socjologowie są zainteresowani związkiem między instytucją małżeństwa a instytucją rodziny, ponieważ, historycznie rzecz biorąc, małżeństwa są tym, co tworzy rodzinę, a rodziny są najbardziej podstawową jednostką społeczną, na której zbudowane jest społeczeństwo. Zarówno małżeństwo jak i rodzina tworzą role statusowe, które są usankcjonowane przez społeczeństwo.

Więc czym jest rodzina? Mąż, żona i dwoje dzieci – a może nawet zwierzę domowe – służyli jako model tradycyjnej amerykańskiej rodziny przez większość dwudziestego wieku. Ale co z rodzinami, które odbiegają od tego modelu, takimi jak rodzina z jednym rodzicem lub para homoseksualna bez dzieci? Czy one również powinny być uważane za rodziny?

Kwestia tego, co stanowi rodzinę, jest głównym obszarem debaty w socjologii rodziny, jak również w polityce i religii. Konserwatyści społeczni mają tendencję do definiowania rodziny w kategoriach struktury, w której każdy członek rodziny pełni określoną rolę (np. ojca, matki lub dziecka). Socjologowie, z drugiej strony, mają tendencję do definiowania rodziny bardziej w kategoriach sposobu, w jaki jej członkowie odnoszą się do siebie nawzajem, niż na podstawie ścisłej konfiguracji ról statusowych. Tutaj zdefiniujemy rodzinę jako społecznie uznaną grupę (zwykle połączoną przez krew, małżeństwo, konkubinat lub adopcję), która tworzy emocjonalną więź i służy jako ekonomiczna jednostka społeczeństwa. Socjologowie wyróżniają różne typy rodzin w zależności od tego, w jaki sposób ktoś do nich wchodzi. Rodzina orientacyjna odnosi się do rodziny, w której dana osoba się rodzi. Rodzina prokreacyjna opisuje rodzinę, która powstaje poprzez małżeństwo. Te rozróżnienia mają znaczenie kulturowe związane z kwestiami pochodzenia.

W oparciu o dwa paradygmaty socjologiczne, socjologiczne rozumienie tego, co stanowi rodzinę, może być wyjaśnione przez interakcjonizm symboliczny oraz funkcjonalizm. Te dwie teorie wskazują, że rodziny są grupami, w których uczestnicy postrzegają siebie jako członków rodziny i postępują zgodnie z tym. Innymi słowy, rodziny to grupy, w których ludzie łączą się, tworząc silną pierwotną więź grupową i utrzymują emocjonalne więzi ze sobą przez długi okres czasu. Do takich rodzin można zaliczyć grupy bliskich przyjaciół lub kolegów z drużyny. Ponadto, perspektywa funkcjonalistyczna postrzega rodziny jako grupy, które pełnią istotne role dla społeczeństwa – zarówno wewnętrzne (dla samej rodziny), jak i zewnętrzne (dla społeczeństwa jako całości). Rodziny dbają o wzajemny dobrostan fizyczny, emocjonalny i społeczny. Rodzice opiekują się i socjalizują dzieci. W późniejszym okresie życia, dorosłe dzieci często opiekują się starszymi rodzicami. Podczas gdy interakcjonizm pomaga nam zrozumieć subiektywne doświadczenie przynależności do „rodziny”, funkcjonalizm oświetla wiele celów rodzin i ich role w utrzymaniu zrównoważonego społeczeństwa (Parsons i Bales 1956).

Wyzwania, przed którymi stoją rodziny

Ludzie w Stanach Zjednoczonych jako całość są nieco podzieleni, jeśli chodzi o określenie, co stanowi, a co nie stanowi rodziny. W badaniu przeprowadzonym w 2010 roku przez profesorów z Uniwersytetu Indiana, prawie wszyscy uczestnicy (99,8 procent) zgodzili się, że mąż, żona i dzieci stanowią rodzinę. Dziewięćdziesiąt dwa procent stwierdziło, że mąż i żona bez dzieci nadal stanowią rodzinę. Liczby te spadają dla mniej tradycyjnych struktur: niezamężnych par z dziećmi (83 procent), niezamężnych par bez dzieci (39,6 procent), męskich par gejowskich z dziećmi (64 procent) i męskich par gejowskich bez dzieci (33 procent) (Powell et al. 2010). Badanie to ujawniło, że dzieci są kluczowym wskaźnikiem w ustalaniu statusu „rodziny”: odsetek osób, które zgodziły się, że pary bez ślubu i pary homoseksualne stanowią rodzinę prawie się podwoił, gdy dodano dzieci.

Badanie ujawniło również, że 60 procent amerykańskich respondentów zgodziło się, że jeśli uważasz się za rodzinę, to jesteś rodziną (koncepcja, która wzmacnia perspektywę interakcjonistyczną) (Powell 2010). Rząd jednak nie jest tak elastyczny w swojej definicji „rodziny”. U.S. Census Bureau definiuje rodzinę jako „grupę dwóch lub więcej osób (z których jedna jest właścicielem domu) spokrewnionych przez urodzenie, małżeństwo lub adopcję i zamieszkujących razem” (U.S. Census Bureau 2010). Podczas gdy ta uporządkowana definicja może być używana jako środek do konsekwentnego śledzenia wzorców związanych z rodziną na przestrzeni kilku lat, wyklucza ona osoby takie jak kohabitujące pary heteroseksualne i homoseksualne bez ślubu. Pomijając kwestie prawne, socjologowie twierdzą, że ogólne pojęcie rodziny jest bardziej zróżnicowane i mniej ustrukturyzowane niż w przeszłości. Społeczeństwo dało więcej swobody w projektowaniu rodziny, robiąc miejsce na to, co działa dla jej członków (Jayson 2010).

Rodzina jest rzeczywiście subiektywną koncepcją, ale jest to dość obiektywny fakt, że rodzina (niezależnie od tego, jaka jest jej koncepcja) jest bardzo ważna dla ludzi w Stanach Zjednoczonych. W badaniu przeprowadzonym w 2010 roku przez Pew Research Center w Waszyngtonie, 76 procent dorosłych ankietowanych stwierdziło, że rodzina jest „najważniejszym” elementem ich życia – tylko jeden procent stwierdził, że jest „nieważna” (Pew Research Center 2010). Jest ona również bardzo ważna dla społeczeństwa. Prezydent Ronald Regan w szczególności stwierdził: „Rodzina zawsze była kamieniem węgielnym amerykańskiego społeczeństwa. Nasze rodziny pielęgnują, zachowują i przekazują każdemu kolejnemu pokoleniu wartości, które podzielamy i cenimy, wartości, które są podstawą naszych wolności” (Lee 2009). Podczas gdy struktura rodziny mogła się zmienić w ostatnich latach, podstawy emocjonalnej bliskości i wsparcia są nadal obecne. Większość respondentów ankiety Pew stwierdziła, że ich dzisiejsza rodzina jest przynajmniej tak samo bliska (45%) lub bliższa (40%) jak rodzina, z którą dorastali (Pew Research Center).