Some Parasites of Freshwater Fish

Note number: FN 0023
Publikowano: March 2008

Niżej krótko opisano niektóre z bardziej oczywistych lub powszechnie spotykanych pasożytów ryb słodkowodnych. Dalsze szczegóły dotyczące ich historii życiowych, wpływu na ryby i metod zwalczania podane są w odnośnikach.

Większość ryb żyjących w środowisku naturalnym jest nosicielami pewnych pasożytów. Są one czasami oczywiste, ale częściej są trudne do wykrycia inaczej niż za pomocą specjalistycznych technik i zwykle wydają się mieć niewielki wpływ na ryby-gospodarzy.

Jednakże w czasach stresu, odporność ryb jest często obniżona i niektóre pasożyty mogą znacznie zwiększyć swoją liczebność i wpłynąć na zdrowie ryb. W takiej sytuacji ryby często tracą kondycję, co czyni je bardziej podatnymi na drapieżnictwo, lub nawet mogą umrzeć z powodu skutków działania pasożytów.

Ryby, które są w jakiś sposób zranione, np. po ataku drapieżnika, mogą nosić ranę, która następnie zostaje zainfekowana przez pasożyta.

Zakażenia grzybicze

Zakażenia grzybicze charakteryzują się białymi naroślami, jak wata, na ciele i płetwach zakażonych ryb.

Zazwyczaj grzyby zakażają tylko ryby, które doznały jakiejś rany lub uszkodzenia lub są osłabione lub zestresowane z powodu innej choroby. Grzyb jest często identyfikowany jako Saprolegnia, ale kilka innych gatunków grzybów może również zarażać ryby.

Protozoanowe (jednokomórkowe zwierzęce) pasożyty, takie jak Costia, Chilodonella, Triochodena i Ichthyophthirius, mogą zarażać ryby, szczególnie w warunkach akwarium lub intensywnej hodowli.

Zakażenia Ichthyophthirius znane są powszechnie jako „biała plama”, ponieważ pasożyt powoduje powstawanie małych, białych cyst na skórze i płetwach zarażonych ryb.

Tapeworms and Flukes

Kilka cestodes (tasiemców) i trematodes (motyli) jest pasożytami ryb słodkowodnych.

Ryby zarażone Ligula wykazują rażące rozdęcie brzucha. Zawarte robaki są białe, segmentowane i mogą mieć do 200 mm długości, często dłuższe niż zarażona ryba.

Silnie zarażone ryby są słabe i wolno się poruszają, co czyni je łatwym celem dla drapieżników. Strzeble (minnows), szczególnie strzebla pospolita, są często zarażone przez Ligula.

Kilka larwalnych trematodów zarażających ryby powoduje to, co jest powszechnie znane jako „czarna plama” ze względu na charakterystyczne, małe (około 2 mm średnicy) ciemnobrązowe lub czarne plamy, które rozwijają się w mięśniach i na ciele, płetwach, skrzelach i oczach zarażonych ryb.

Gdy pasożyt zaraża ryby, tworzy cystę w tkance gospodarza. Cysta zostaje następnie otoczona komórkami barwnikowymi, co nadaje jej charakterystyczny ciemny kolor. Zarażenia „czarną plamą” występują u kilku gatunków ryb słodkowodnych, ale szczególnie podatne na zarażenie wydają się być ryby z rodziny galasówkowatych, przy czym niektóre z nich noszą setki cyst na ciele i płetwach.

Organizm wywołujący „czarną plamę” został wcześniej zidentyfikowany jako Neascus, ale istnieje kilka gatunków trematodów, których stadia larwalne wywołują czarną plamę; gatunki te nie zostały jeszcze zidentyfikowane. Dorosłe trematody są zazwyczaj znajdowane u ptaków żywiących się rybami.

Eustrongyloides jest robakiem z rodziny nicieni, którego postać larwalna jest zazwyczaj znajdowana w mięśniach i organach wewnętrznych pstrągów, karmazynów (okoni angielskich) i niektórych rodzimych ryb.

Silnie zarażone ryby mogą być poważnie wychudzone i mieć liczne grudki pod skórą, z których każda jama zawiera cienkiego, zwiniętego, czerwonego robaka o długości około 20-30 mm. W filetach pobranych z zarażonych ryb może znajdować się kilka robaków, ale jeżeli mięso jest odpowiednio ugotowane, robaki można łatwo usunąć i mięso jest bezpieczne do spożycia.

Eustrongyloides stale rozprzestrzenia się w wodach wiktoriańskich, w szczególności w jeziorach, a dzieje się tak z powodu naturalnego cyklu ptaków żywiących się rybami, spożywających zarażone ryby i przenoszących żywe robaki lub ich jaja do innych wód. Nie ma żadnych dostępnych środków kontroli, a kilka wód w południowo-zachodniej Wiktorii zawiera obecnie populacje ryb, które są silnie zaatakowane przez tego nicienia.

Pijawki

Pijawki są również pasożytnicze na rybach słodkowodnych. Przyczepiają się do skóry za pomocą przyssawki i żywią się krwią żywiciela. Pozostawiają charakterystyczne blizny w kształcie litery Y, które mogą być podatne na zakażenie przez inne pasożyty.

Mułże słodkowodne

Larwy (glochidia) małży słodkowodnych pasożytują na rybach. Są one uwalniane do wody przez dorosłe małże, a kiedy ryba przepływa wystarczająco blisko, aby je zakłócić, glochidia przyczepiają się do skóry lub skrzeli ryby za pomocą kolczastych zaworów. Podrażniona tkanka żywiciela rośnie i tworzy cystę na każdym glochidium.

Rozwój od glochidium do małego małża trwa około
10 tygodni, w tym czasie małż przebija się przez cystę, opuszcza żywiciela i osiada na podłożu.

Na obecność glochidiów wskazują liczne białe lub szarawe „pęcherze” na skrzelach, skórze i płetwach ryb. Ryby mogą być poważnie zestresowane przez przyczepienie dużej liczby glochidii, szczególnie gdy infestacja dotyka skrzeli i może znacznie upośledzać oddychanie.

Glochidia są w stanie wpłynąć na większość rodzimych gatunków, ale nie są znane z wpływu na gatunki introdukowane.

Skorupiaki

Kilka skorupiaków pasożytuje na rybach. Lernaea, choć powszechnie nazywana robakiem kotwicznym, jest w rzeczywistości skorupiakiem. Po dołączeniu do ryby, głowa jest pochowany w mięsie powodując stan zapalny, czerwona rana. Tylko ciało podobne do robaka i bliźniacze torebki jajowe są odsłonięte.

Obecność dużej liczby tych pasożytów może poważnie stresować rybę-gospodarza, a duże, głębokie rany często są następnie zakażane przez bakterie lub grzyby.

Argulus, wesz rybia, jest płaskim, owalnym, krabopodobnym organizmem, z ośmioma odnóżami i małym, spłaszczonym ogonem.

Pływa swobodnie w wodzie, dopóki nie znajdzie żywiciela, a następnie przyczepia się za pomocą dwóch dużych przyssawek i wpycha się ostrymi, przypominającymi trąbę ustną ustami do ryby, aby żywić się jej krwią.

Duża liczba Argulusa może osłabić ryby będące żywicielami z powodu ilości wycofywanej przez nie krwi. Małe, czerwone, miejsca przyczepienia są również podatne na infekcje grzybicze.

Argulus powszechnie infekuje ryby karpiowate, szczególnie jeśli są trzymane w warunkach akwariowych.

Dalsza lektura

Ashburner, L. D. 1970. Some aspects of fish diseases. Australian Society for Limnology, Bulletin 2: 21-23.

Ashburner, L. D. 1973. Presumptive Columnaris disease at Snobs Creek Hatchery 1968. Australian Society for Limnology, Bulletin 5: 5-6.

Ashburner, L. D. 1974. Coccidiosis in an Australian fish, the Macquarie perch Maquaria australasica Cuvier, 1830. Australian Society for Limnology, Bulletin 6: 33- 34.

Ashburner, L. D. 1976. Choroby ryb i potencjalne choroby ryb w Australii. Animal Quarantine 5(1): 1-7.

Ashburner, L. D. 1977. Mycobacteriosis in hatchery- confined chinook salmon (Oncorhynchus tshawytscha Walbaum) in Australia. Journal of Fish Biology 10: 523-528.

Ashburner, L. D. 1978. Management of diseases of hatchery fish. Post-Graduate Committee in Veterinary Science, University of Sydney. Proceedings of the Fauna Course for Veterinarians, Extract No. 36: 387-449.

Ashburner, L. D. and Ehl, A. S. 1973. Chilodonella cyprini (Moroff), pasożyt ryb słodkowodnych i jego leczenie. Australian Society for Limnology, Bulletin 5: 3-4.

Beumer, J. P., Ashburner, L. D., Burbury, M. E., Jette, E. and Latham, D. 1982. A checklist of the parasites of fishes from Australian and its adjacent Antarctic territories. Commonwealth Agricultural Beaureax, Institute of Parasitology Technical Communication No. 48. 99 pp.

Butcher, A. D. 1941. Ogniska białej plamki lub Ichthyophthiriasis (Ichthyophthirius multifiliis Fouquet, 1876) w wylęgarniach Ballarat Fish Acclimatisation Society z uwagami na temat eksperymentów laboratoryjnych. Proceedings of the Royal Society of Victoria 53: 124-144.

Cadwallader, P. L. 1978. Pierwszy rekord Richardsonianus australis (Bosisto, 1859) (Hirudinea:Richardsonianidae) biorąc posiłek krwi z ryby. Proceedings of the Royal Society of Victoria 90: 283-286.

Canon, L. R. G. 1975. Choroby – czy stanowią problem w przemyśle rybnym? Australian Fisheries 34(9): 32-33.

Dogiel, V. A., Petrushevski, G. K. and Polyanski, Yu I. 1970. Parasitology of Fishes. Tropical Fish Hobbyist Publications, Surrey, Anglia. 384 pp.

Fryer, G. 1969. A new freshwater species of the genus Dolops (Crustacea:Branchiura) parasitic on a galaxiid fish of Tasmania – with comments on disjunct distribution patterns in the Southern Hemisphere. Australian Journal of Zoology 17: 49-64.

Pollard, D. A. 1974. Biologia śródlądowej formy normalnie katadromicznych ryb łososiowatych Galaxias maculatus (Jenyns) VI. Effects of cestode and nematode parasites. Australian Journal of Marine and Freshwater Research 25: 105-120.

Robinson, S. E. 1982. The ecology of golden perch (Macquaria ambigua) in Lake Burley Griffin and Lake Ginninderra. Department of the Capital Territory, A.C.T. Conservation Service, Conservation Memorandum No. 11. 27 pp.

Podziękowania

Niniejsza notatka informacyjna została pierwotnie opracowana przez Charlesa Barnhama PSM, i została wcześniej opublikowana w marcu 2008 r.

Niniejsza notatka informacyjna została zrecenzowana przez Duncana Hilla.

Niniejsza notatka informacyjna jest nieznacznie zmienioną wersją Parasites of Freshwater Fish in Victoria, z A Guide to Freshwater Fish of Victoria, P L Cadwallader & G N Backhouse, 1983.

.