Himono-onna, Minato-ku joshi, Age-Man… Misschien heb je deze termen wel eens gehoord of heb je ze herhaaldelijk voorbij zien komen op sociale media. Wat betekenen ze, en wat hebben ze te maken met vrouwen in Japan? Nou, dit artikel zal uw vragen beantwoorden-en u een glimp geven van niet alleen de vrouwen achter deze inventieve groepen, maar de Japanse samenleving als geheel.
Als je nu al een tijdje in Japan woont, heb je misschien mensen dingen horen zeggen als: “Ze is zeker een leeftijdsgenoot, haar man kreeg promotie vlak nadat ze getrouwd waren,” of “Dat meisje is zo nikushoku-joshi, het maakt haar niet uit of de jongen op wie ze verliefd is een vriendin heeft of niet. Ze gaat gewoon voor hem, “- of zelfs, “Ik was een bari-kyari totdat ik zwanger werd. Nu ben ik een yuru-kyari en verdien ik minder dan vroeger, maar ik ben blij dat ik die beslissing genomen heb, want iedereen in mijn familie is gelukkig!”
De lijst is eindeloos en dit zijn allemaal woorden en zinnen die soorten vrouwen in de Japanse cultuur categoriseren en beschrijven. Je hebt waarschijnlijk gemerkt dat Japanse vrouwen (en mannen) graag en de neiging om anderen en zichzelf te categoriseren op basis van hun persoonlijkheid, acties en gedrag, maar ook hoe ze ervoor gekozen om hun leven te leiden.
Maar waarom zo veel labels bestaan in Japan?
Deze tendens heeft waarschijnlijk veel te maken met het belang van wa (和, groepsharmonie) in de Japanse samenleving: men moet altijd bij een groep horen en zich daaraan conformeren, en men moet zowel afhankelijk zijn van als verantwoordelijk voor de andere leden van die groep. Dit is, denk ik, de reden waarom er zoveel categorieën/groepen zijn voor Japanse vrouwen, en waarom je tijdens een joshi-kai (女子会, vrouwenbijeenkomst) en andere soortgelijke gelegenheden, opmerkingen zoals hierboven steeds weer hoort maken.
Zonder verder oponthoud, laat me een aantal veelgebruikte termen en zinnen introduceren die vaak worden gebruikt om een bepaald type Japanse vrouw af te beelden. Sommige van hen hebben een hele geschiedenis, maar worden nog steeds vaak gehoord in het dagelijks leven; anderen zijn modewoorden die de laatste jaren zijn opgedoken op sociale media en / of verschenen in vrouwelijke modebladen.
‘Age-man’ & ‘Sage-man’
Motiveren of je partner naar beneden slepen?
De term age-man (アゲマン) werd een modewoord in het begin van de jaren negentig, nadat de gelijknamige film van regisseur Juzo Itami een hit werd in Japan. Deze komedie, die in het Engels “Tales of a Golden Geisha” heet, vertelt het verhaal van een geisha die geluk brengt aan de mannen met wie ze een relatie aanknoopt. Age komt van het werkwoord ageru, dat “opvoeden” of “grootbrengen” betekent – in dit geval, geluk. Over de herkomst van de term man wordt veel gediscussieerd, maar deze twee verklaringen hebben aan populariteit gewonnen:
- Man wordt geschreven als “間”-een kanji dat gewoonlijk “tijd”, “interval” of “pauze “betekent – maar ook de betekenis “geluk”, “kans” of “serendipiteit” draagt
- Man is ook een verkorte versie van een denigrerende Japanse slang die equivalent is aan het Engelse “c-woord.”
Hoe dan ook, als een vrouw wordt aangeduid met het type age-man, wordt ze gezien als iemand die geluk brengt aan haar mannelijke partner. Door bij haar te zijn, voelt de man zich gemotiveerd en boekt hij succes, zoals een promotie of een loonsverhoging. Aan de andere kant, als ze een salie-man (サゲマン) is (salie komt van sageru, wat “naar beneden halen” of “verlagen” betekent), sleept ze haar man naar beneden – hij kan een moeilijke tijd doormaken nadat ze in zijn leven is gekomen.
‘Bari-kyari’ & ‘Yuru-kyari’
Wat komt op de eerste plaats, je werk, je gezin of je hobby?
Er waren vroeger twee grote categorieën die Japanse vrouwen van elkaar scheidden: sengyo-shufu (専業主婦) (voltijdse huisvrouw) en carrièrevrouwen (キャリアウーマン). Tegenwoordig, met een toename van vrouwen in de beroepsbevolking – vooral werkende moeders – zijn er echter aanvullende termen die vrouwen met een baan uitdrukken. De eerste is bari-kyari, en de andere yuru-kyari.
Bari-kyari (バリキャリ) is samengesteld uit deze twee woorden: bari, een afgekorte versie van baribari, wat beschrijft hoe iemand heel hard werkt of iets heel energiek doet; en kyari, wat een afkorting is voor “carrièrevrouw”. In feite verwijst deze term dus naar vrouwen op een stevig carrièrepad, die meer belang hechten aan het slagen in hun carrière dan aan het leiden van een productief persoonlijk leven.
Yuru-kyari (ゆるキャリ), waarbij yuru komt van yurui (wat “ontspannen” of “relaxed” betekent), is min of meer het tegenovergestelde van bari-kyari. Dit is een categorie vrouwen wiens prioriteit niet ligt bij het werk maar eerder bij hun gezin, hobby en/of persoonlijk leven. Als zodanig werken zij het liefst in hun eigen tempo. Zoals je je waarschijnlijk wel kunt voorstellen, veranderen veel Japanse vrouwen van bari-kyari in yuru-kyari als ze eenmaal een kind hebben – dit komt omdat, zoals ik al eerder schreef, vrouwen in Japan meer hebben bijgedragen en nog steeds meer bijdragen aan de opvoeding van kinderen, in vergelijking met hun mannelijke partners.
‘Yochien-mama’
De nieuwe hoogstaande full-time huisvrouw
Onlangs zag ik dat de andere grote categorie vrouwen, sengyo-shufu, ook een “upgrade” heeft gekregen-“yochien-mama” (幼稚園ママ). Ik zag deze term voor het eerst toen ik Very doorbladerde, een Japans modetijdschrift voor vrouwen van in de 30 en 40 jaar. De term verwijst naar vrouwen die meestal getrouwd zijn (met een goedverdienende echtgenoot), kinderen hebben en een bevredigend leven leiden. Yochien is een Japans woord voor “kleuterschool”, dus deze term betekent rechtstreeks “een moeder met een kind op een kleuterschool”.
Japanse vrouwen categoriseren graag anderen – en zichzelf – op basis van hun persoonlijkheid, acties en gedragingen, en de manier waarop ze hun leven hebben ingericht
Het gaat erom dat het kind naar een kleuterschool gaat, niet naar een hoikuen (dagopvang). Omdat yochien meestal tussen 9.00 en 14.00 uur plaatsvindt, is het meestal niet geschikt voor werkende moeders; kinderen naar de kleuterschool sturen wordt dan ook gezien als iets wat fulltime huisvrouwen zouden doen, vandaar dat je bij het horen van de term yochien-mama meteen denkt: “O, dat moet een chique en trendy manier zijn om sengyo shufu uit te drukken.” De laatste term is immers min of meer ouderwets.
‘Nikushoku-joshi’
Hoe geïnteresseerd en proactief ben je in het nastreven van romantiek?
De term nikushoku-joshi (肉食女子), die voor het eerst werd bedacht door columniste Maki Fukasawa in 2006, betekent letterlijk “vleesetend meisje.” Zoals de naam al doet vermoeden, duidt het op een type vrouw dat proactief is in het nastreven van romantiek en niet bang is om de eerste stap in relaties te zetten. Ze zijn vaak ook vrij seksueel open en agressief, en aarzelen meestal niet om seks te hebben voordat ze de hele situatie van “wil je met me uitgaan?” hebben doorlopen.
Nikushoku-joshi is uitgevonden als een soort antoniem voor soshoku-danshi, of “plantenetende man”. Het is waarschijnlijk gemakkelijk voor te stellen welk type mannen in deze categorie passen – degenen die niet echt mannelijk of mannelijk zijn, zowel van buiten als van binnen, en die niet actief romantische relaties nastreven. Ze hebben meestal niet zo’n grote zin in seks en lijken liever tijd door te brengen met hun mannelijke vrienden dan met meisjes. Onnodig te zeggen dat carnivore meisjes en herbivore jongens vaak een geweldig paar zouden vormen – tegenpolen trekken elkaar immers aan, nietwaar?
Nikushoku-joshi werd uitgevonden als een soort antoniem voor soshoku-danshi, oftewel “plantenetende man”
‘Himono-onna’
Thuis alleen = geluk
Aan de andere kant van het spectrum van nikushoku-joshi staat himono-onna (干物女), wat vertaald kan worden als “gedroogde vis vrouw.” De term – voor het eerst verschenen in “Hotaru no Hikari,” een Japanse mangaserie die populair was in de late jaren 2000 – werd gebruikt om de hoofdpersoon uit te drukken, die geen interesse had in het zoeken naar romantiek en graag haar vrije tijd alleen thuis doorbrengt, de hele dag een pyjama draagt en manga leest, bier drinkt of slaapt.
Veel vrouwelijke lezers sympathiseerden met haar, en de term bleef bestaan tot op de dag van vandaag, maar met een iets bredere betekenis. Het wordt nu gebruikt om alleenstaande vrouwen in hun late tienerjaren tot 30-er jaren, wier liefdesleven is opgedroogd (zoals himono)-maar niet geïnteresseerd zijn in en zelfs moeite hebben om terug te springen in de dating scene.
‘Minato-ku joshi’
Mooie dames die op jacht zijn naar “high spec guys”
Minato-ku joshi (港区女子), is een woord dat het laatste jaar of zo in een stroomversnelling lijkt te zijn geraakt. Het gaat om dames – voornamelijk universiteitsstudenten en jonge twintigers – die graag tijd doorbrengen in Minato Ward, een van de duurste plaatsen om te wonen in Japan. Met Minato Ward bedoel ik de chique buurten van Roppongi, Azabu Juban, Nishi-Azabu en Aoyama, waar de zogenaamde “high spec guys” – goed opgeleide, goed uitziende mannen die veel verdienen, zoals bedrijfseigenaren, artsen of elite salarismannen die bij grote bedrijven werken – wonen, werken en nacht na nacht feesten. Minato-ku joshi’s enige doel in het leven is om rond deze mannen, met behulp van hun jeugd, schoonheid en humor om te krijgen wat ze willen – zij het gratis diner in high-class restaurants, dure geschenken, zoals designer handtassen en sieraden, of connecties met beroemdheden en andere rijke en beroemde jongens.
Veel Minato-ku joshi zijn toevallig ook kirakira joshi (キラキラ女子), die een “glanzend en glinsterend” leven leiden. Simpel gezegd, ze bezitten alles – ze zijn mooi, hebben een geweldig gevoel voor mode, zijn vrolijk, positief, en leuk om mee te praten. Ze zijn geestig en intelligent, en de meesten van hen zijn ook succesvol in hun carrière.
Het bovenstaande is slechts een greep uit de vele “etiketten” die Japanse vrouwen in de loop der tijd voor zichzelf of anderen hebben bedacht. Er zullen er zeker nog veel meer volgen en dit is zeker geen volledige lijst van het ontelbare aantal categorieën die in het Japanse spreektaalwoordenboek bestaan. Voor nu hoop ik echter dat je in staat zult zijn om enkele van de “codewoorden” te herkennen de volgende keer dat je op een joshi-kai bent met Japanse vrouwen.
