Maya Angelou’s beste gedichten, geselecteerd door Dr Oliver Tearle
Maya Angelou (1928-2014) was natuurlijk niet alleen een dichteres: ze was een invloedrijke burgerrechtenactiviste in de Verenigde Staten, en haar autobiografie, I Know Why The Caged Bird Sings, is een klassieker in het genre. Maar verschillende van haar gedichten zijn bekend, en ze was populair als dichteres tijdens haar leven, en een paar van de gedichten die volgen, blijven op zijn minst beroemd. Hieronder hebben we vijf van Maya Angelou’s allerbeste gedichten uitgezocht, als een ‘ingang’ naar haar werk.
‘Still I Rise’. Dit prachtige zelfbewuste gedicht over jezelf oprapen en streven om te bereiken, zelfs in het gezicht van tegenspoed, werd gebruikt voor een reclamecampagne van de UNCF in de VS, maar de boodschap van zelfbewustzijn en vastberadenheid is er een die door iedereen gehoord zou moeten worden. Het is de perfecte plek om te beginnen met het verkennen van Angelou’s poëzie – en het ideale gedicht om onze selectie van haar vijf must-read gedichten aan te voeren.
‘Fenomenale vrouw’. Een ‘fenomenale vrouw’ zijn betekent niet dat je een bepaalde maat hebt of een bepaalde vorm. Het gaat erom hoe je jezelf draagt, en hoe je je gedraagt. Net als verschillende andere gedichten op deze lijst van Maya Angelou gedichten, gaat ‘Fenomenale vrouw’ over ongebogen zijn, over je hoofd hoog houden en trots zijn op wie je bent.
‘Gekooide vogel’. Dit gedicht, waarin de vrije vogel tegenover de gekooide vogel wordt gesteld, is misschien schatplichtig aan William Blake: Angelou’s verwijzing naar een ‘vogel die / door zijn nauwe kooi sluipt / zelden door / zijn tralies van woede kan kijken’ roept Blake’s beroemde couplet ‘A Robin Redbreast in a Cage / Puts all Heaven in a Rage’ op. Maar de meer directe link is die met Angelou’s eigen werk, en haar autobiografie I Know Why the Caged Bird Sings uit 1969. De vrije vogel heeft geen behoefte aan zang, maar de gekooide vogel zingt omdat hij niet vrij is. Er zijn hier duidelijke parallellen tussen Afro-Amerikaanse vrouwen in de Verenigde Staten en blanke Amerikaanse vrouwen, maar Angelou reduceert haar gedicht niet tot zo’n rechtlijnige gelijkstelling. In plaats daarvan kan het worden gelezen als een gedicht over vrijheid en isolement in meer algemene termen (hoewel wij persoonlijk vinden dat het goed is om de specifieke context in gedachten te houden).
‘On the Pulse of Morning’. Dit gedicht verdient zijn plaats op onze lijst van Maya Angelou’s beste gedichten, zowel vanwege zijn historische belang als vanwege zijn literaire verdiensten (het gedicht kreeg gemengde kritieken van de critici): Angelou droeg dit gedicht voor bij de inauguratie van de Amerikaanse president Bill Clinton in januari 1993. Daarmee was Angelou pas de tweede dichter ooit die een gedicht voordroeg bij een presidentiële inauguratie (de eerste was Robert Frost bij de inauguratie van John F. Kennedy in 1961) en de eerste vrouw die dat deed (en de eerste Afro-Amerikaan).
‘Life Doesn’t Frighten Me’. Een gedicht over het overwinnen van angst en niet toestaan dat het je beheerst, ‘Life Doesn’t Frighten Me’ is het perfecte gedicht om deze selectie van Maya Angelou’s beste gedichten af te sluiten: een krachtige verklaring van zelfvertrouwen en het belang van het onder ogen zien van iemands angsten. Angelou somt een aantal dingen op, van blaffende honden tot groteske sprookjes in de traditie van Moeder de Gans, maar komt terug op haar mantra: ‘Het leven maakt me helemaal niet bang’. We zijn vooral dol op Angelou’s beeld van het lopen over de oceaanbodem en nooit te hoeven ademen.
De auteur van dit artikel, Dr Oliver Tearle, is literair criticus en docent Engels aan de Loughborough University. Hij is de auteur van, onder andere, The Secret Library: A Book-Lovers’ Journey Through Curiosities of History
Afbeelding: via Wikimedia Commons.
