In een legendarische aflevering van Batman: The Animated Series, wordt Batman wakker als Bruce Wayne en beseft hij dat de wereld op zijn kop is gezet. Wayne is bijvoorbeeld Batman niet, en zijn ouders, waarvan lang werd aangenomen dat ze dood waren, leven nog. Maar pas als hij een boek openslaat en onzinnige symbolen ziet in plaats van woorden, realiseert hij zich dat hij in een droom zit.
In de aflevering, getiteld “Perchance to Dream,” redeneert hij dat “omdat lezen een functie is van de rechterkant van de hersenen, terwijl dromen van de linkerkant komen,” dan zou het onmogelijk moeten zijn om te lezen terwijl hij droomt. Wayne’s conclusie is niet perfect, maar Harvard University droom expert en assistent-professor in de psychologie Deirdre Barrett, Ph.D., zou hem loven voor zijn manier van redeneren. Barrett vertelt Inverse dat droomonderzoek inderdaad heeft aangetoond dat de meeste mensen niet kunnen lezen in hun dromen.
In feite, zegt ze, verliezen de meeste dromers niet alleen het vermogen om te lezen, maar het vermogen tot taal helemaal. “Het meeste lijkt te maken te hebben met het feit dat ons hele taalgebied veel minder actief is,” zegt ze.
“Ook al beschrijven mensen dingen waarbij ze met een groep vrienden zijn en over iets praten, als je echt vraagt of ze stemmen en specifieke zinnen of zinnen hebben gehoord, zal de overgrote meerderheid van de mensen nee zeggen.” Onder druk om erover na te denken, zullen mensen het begrip “telepathie” gebruiken om de communicatie in die dromen te beschrijven.
Wanneer we slapen, is het hele taalgebied van de hersenen minder actief, waardoor lezen, schrijven en zelfs spreken in dromen zeer zeldzaam is.
Wayne had gelijk over het feit dat de taalverwerkende delen van de hersenen voornamelijk geconcentreerd zijn in de linkerhersenhelft, maar dat is geen harde en snelle regel. Sommige mensen hebben het taalverwerkingsvermogen in beide hersenhelften, en bij sommige mensen is het zelfs geconcentreerd aan de rechterkant. Bovendien is bij lezen in het bijzonder de oogzenuw betrokken, die de woorden verwerkt die je ziet, en, voor mensen die in braille lezen, zelfs de tastzin-verwerkende cortex.
Niettemin, de vele delen van de hersenen die te maken hebben met het interpreteren van taal bevinden zich aan de achterkant en in het midden van je hersenen en zijn, in het algemeen, veel minder actief terwijl we slapen.
Zij omvatten, van cruciaal belang, twee gebieden die bekend staan als Broca’s gebied en Wernicke’s gebied. Deze twee gebieden, genoemd naar de wetenschappers die ze ontdekten, zijn van cruciaal belang geweest om te bepalen wat er in het taalcentrum van de hersenen gebeurt als we dromen, zegt Barrett.
Broca’s gebied is het deel van de hersenen dat zich bezighoudt met het vormen en uitdrukken van taal – dat wil zeggen, het verbinden van betekenis aan woorden. Het gebied van Wernicke houdt zich bezig met grammatica en syntaxis, waardoor we woorden op een zinvolle manier kunnen samenvoegen. Normaal gesproken werken ze samen, zodat we in zinnen kunnen communiceren. Maar bij de weinigen die zich kunnen herinneren dat ze in hun dromen taal lezen, horen of spreken, wijzen de zinnen die eruit komen er altijd op dat het gebied van Wernicke defect is, aldus Barrett.
Broca’s gebied en Wernicke’s gebied werken samen om zinvolle communicatie mogelijk te maken.
In een lezing die ze in 2014 gaf, presenteerde ze fragmenten van taal die universiteitsstudenten beweerden zich woordelijk te herinneren uit hun dromen. Ze zijn grammaticaal volkomen logisch, maar het gaat om groepen woorden die niet helemaal bij elkaar passen – een observatie die vaak wordt gedaan bij mensen met een aandoening die bekend staat als afasie van Wernicke.
“Gisteravond had ik een droom waarin mijn vriend me een stekelvarken gaf en tegen me zei: “Laat hem niet wegkomen. Hij wil wegrennen.”
“Ik hoorde iemand praten. Ik besefte dat het de stem van Adam West was! . De stem zei: ‘Lola was de guloff en Jeannie was zijn vrouw.'”
Rare uitspraken zoals deze suggereren dat het Wernicke-gebied, in het bijzonder, het deel van het taalcentrum van de hersenen is dat niet al te goed functioneert tijdens de slaap. Maar, zegt Barrett, wetenschappers weten het niet zeker, omdat er geen studies zijn geweest die heel nauwkeurig hebben gekeken naar de vraag of er meer of minder activiteit is in Wernicke’s versus Broca’s gebieden.
Besluiten, wijst ze erop, “er is veel variatie tussen individuen, gemiddeld, en tussen de ene droomperiode en de andere.” Ze verwijst naar de verschillende droomtoestanden, waaronder diepe slaap en REM-slaap, het type dat wordt geassocieerd met de meest levendige soorten dromen. Omdat zo weinig studies mensen wakker maken tijdens de REM-slaap om hen te vragen wat ze zich herinneren, zegt ze, is er nog genoeg te leren over welke rol, als die er al is, taal speelt in die dromen.
“Afgelopen nacht had ik een droom dat mijn vriend me een stekelvarken gaf, en tegen me zei: ‘Laat hem niet wegkomen. He wants to run.'”
Artwork als eerbetoon aan ‘Kubla Khan’, waarvan Coleridge zegt dat het woordelijk tot hem kwam in een droom.
Noch, het is veilig om te zeggen dat de meeste mensen taal niet op een bijzonder betekenisvolle manier gebruiken als ze slapen. Maar dat maakt de mensen die dat wel doen juist zo bijzonder: Deze kleine klasse van mensen, zegt Barrett, bestaat overwegend uit schrijvers – vooral dichters.
Samuel Taylor Coleridge, wijst ze erop, schreef zijn klassieke gedicht Kubla Khan nadat hij het in een droom had gezien (het gedicht heeft tenslotte als ondertitel A Vision in a Dream: A Fragment). “Er zijn een aantal andere dichters die zeggen dat ze een lange strofe of drie lange strofen hebben gedroomd – veel meer dan de meesten van ons ooit in onze dromen lezen,” zegt Barrett.
Deel van de reden dat dit het geval is, is omdat schrijvers en dichters meer over taal nadenken dan de meeste mensen, en het vasthouden van deze gedachten in de geest vlak voor de slaap kan de inhoud van hun dromen beïnvloeden, legt ze uit. Maar dichters in het bijzonder kunnen de taalinhoud in hun dromen nuttiger vinden dan anderen.
“Mijn overtuiging over waarom dichters zoveel waarschijnlijker lijken om bruikbare dingen te dromen op elke lengte is terug te voeren op dat Wernicke’s afasie probleem – poëzie hoeft niet zo strak logisch te zijn,” zegt Barrett.
“Er is veel speling in betekenis.”
De meesten van ons zullen waarschijnlijk nooit droomtaal op dezelfde manier ervaren. In 1996 publiceerde een gerespecteerd droomonderzoeker Ernest Hartmann, Ph.D., een baanbrekend artikel over wat we wel en niet ervaren in onze dromen, getiteld “We Do Not Dream of the Three Rs.” Hij verwees naar lezen, schrijven en rekenen – energie-intensieve handelingen die ons dagelijks leven overweldigen – en ontdekte dat minder dan één procent van de mensen die hij onderzocht ze in hun dromen ervaren.
Voor de 99 procent van ons die dat niet doen, blijft er niets anders over dan de vrije tijd te waarderen.
Foto’s via PlayLingual, Flickr / lookcatalog
Foto’s via PlayLingual, Flickr / lookcatalog
Geschreven door Yasmin Tayag
Meer artikelen van Yasmin – Volg Yasmin op Twitter
tweetshare
Meer van Inverse
-
Superman kan niet zonder slaap omdat hij in wezen een plant is
-
Waarom Apple’s “nachtdienst” goed voor je is
-
Facebook weet wanneer je slaapt, weet wanneer je wakker bent
-
Hoe je in slaap kunt vallen zodat je geen wrak bent
-
In het eindeloze donker van de winter zijn onze hersenen te verward om wakker te blijven
