Een pasgeborene met een navelmassa

Discussie

Het antwoord is B: umbilicaal pyogeen granuloom. Een solide, rode navelmassa met een zacht, fluweelachtig uiterlijk zonder een fistelachtig kanaaltje suggereert een granuloom. Een umbilicaal pyogeen granuloom is een veel voorkomende, goedaardige afwijking bij pasgeborenen. Het ontwikkelt zich in de eerste weken van het leven en zou bij de geboorte niet aanwezig moeten zijn. Het ontstaat uit overtollig granulatieweefsel dat na de navelstrengscheiding aan de basis van de navel blijft zitten.1 Een navelgranuloom ziet er vaak pedunculair uit en kan een kleine hoeveelheid sereuze of serosanguineuze drainage afscheiden.

Embilicale hernia’s, omphaloceles en gastroschisis zijn meestal duidelijk bij een brute inspectie. Umbilicale hernia’s ontstaan als gevolg van een fasciaal defect waardoor ingewanden kunnen uitsteken wanneer het kind zich inspant of huilt. Navelbreuken zijn bedekt met huid, waardoor ze te onderscheiden zijn van granulomen en poliepen. Hoewel ze als aangeboren worden beschouwd, zijn navelbreuken die zich tijdens de kindertijd ontwikkelen meestal niet zichtbaar bij de geboorte. Navelbreuken komen vaker voor bij premature kinderen en bij kinderen van Afro-Amerikaanse afkomst.2 Navelbreuken sluiten zich bij de meeste kinderen spontaan als ze ongeveer drie jaar oud zijn en worden zelden opgesloten. Het afplakken of vastbinden van de hernia leidt niet tot een snellere oplossing.3

Een omphalocele is een ernstige aangeboren aandoening waarbij ingewanden die in een zakje zijn opgesloten, uit een middellijndefect aan de basis van de navel steken. Gastroschisis wordt gekenmerkt door het ontbreken van een membraneuze zak. Bij gastroschisis steekt de darminhoud lateraal uit ten opzichte van een intacte navelstreng.4 Het is belangrijk om deze twee buikwandafwijkingen te onderscheiden omdat een omphalocele geassocieerd is met een hogere incidentie van andere anomalieën.

Minder vaak voorkomende aandoeningen zijn onder meer navelpoliepen, urachale tractus en omphalomesenteric duct restanten.5 Deze vereisen chirurgische correctie. Umbilicale poliepen zijn stevige massa’s die bestaan uit darm- of urinewegweefsel. Zij zijn meestal groter dan granulomen en reageren niet op zilvernitraat. Een patent urachus is een embryonaal kanaal dat zich uitstrekt van de blaas naar de navel en dat met tussenpozen urine lekt. Een naveldrainage met bil- of fecaal materiaal zou een onderzoek moeten uitlokken om een persisterend omphalomesenterisch kanaal uit te sluiten, een resterend kanaal tussen het ileum en de navel.

Neonatale navelontsteking, of omphalitis, wordt gekenmerkt door roodheid, verharding, en purulente of onwelriekende drainage uit de navelstomp. De symptomen van omphalitis beginnen twee tot drie dagen na de geboorte en kunnen overgaan in necrotiserende fasciitis of systemische infectie.6 Omphalitis moet agressief worden behandeld met antibiotica.

Er zijn verschillende niet-invasieve maatregelen beschikbaar om umbilicale pyogene granulomen te behandelen. Granuloomvorming wordt bevorderd wanneer de navelstreng te laat wordt losgemaakt en er ontsteking optreedt. Door topische antibiotica toe te passen en de wrijving van een natte luier te elimineren, kan het granulatieweefsel epithelialiseren. De gebruikelijke behandeling bestaat erin de navelstomp te drogen en het granuloom voorzichtig te cauteriseren met een 75 % zilvernitraatstaafje. Vanwege het risico van drainage kan het granuloom met een gaasje worden afgedroogd om chemische brandwonden of verkleuring van de omringende huid te voorkomen.7 Bovendien is voorzichtigheid geboden als zilvernitraat wordt gebruikt voor grote granulomen, omdat de chemicaliën van herhaalde toepassingen kunnen lekken op gezond weefsel. In een kleine gerandomiseerde gecontroleerde studie werd geconcludeerd dat conservatieve maatregelen zoals drogen aan de lucht met alcoholdoekjes moeten worden geprobeerd alvorens te cauteriseren met zilvernitraat.8 Het persisteren van een verondersteld umbilicaal pyogeen granuloom na herhaalde toepassingen van zilvernitraat rechtvaardigt verdere evaluatie om andere pathologie uit te sluiten.

Cryochirurgie, elektrocauterisatie, zout en ligatuur zijn andere behandelingsopties. In een kleine studie werd cryochirurgie geassocieerd met depigmentatie van de huid, maar het kreeg de voorkeur omdat herhaalde toepassingen niet nodig waren.9 Cryotherapie bood ook een snellere genezing in vergelijking met het gebruik van chemicaliën en elektrocauterisatie. Het tweemaal daags aanbrengen van keukenzout op umbilicale pyogene granulomen gedurende drie dagen is een eenvoudige, kosteneffectieve en genezende methode die door de ouders thuis kan worden uitgevoerd.10 Het aanbrengen van een dubbele ligatuur kan worden overwogen voor pedunculaire umbilicale pyogene granulomen.11 Voorstanders van deze techniek waarschuwen tegen het gebruik van dubbele ligaturen op wijdverbreide of brosse laesies en benadrukken het belang van het eerst uitsluiten van meer kritische diagnoses. Grotere granulomen of granulomen die niet verdwijnen met de bovenstaande maatregelen kunnen chirurgische excisie vereisen.