De tola (Hindi: तोला; Urdu: تولا tolā) ook wel getranslitereerd als tolah of tole, is een traditionele Oud-Indiase en Zuid-Aziatische eenheid van massa, nu gestandaardiseerd op 180 troy grains (11,663 8038 gram) of precies 3/8 troy ounce. Het was de basiseenheid van massa in het Brits-Indiase systeem van maten en gewichten dat in 1833 werd ingevoerd, hoewel het al veel langer in gebruik was. Het werd ook gebruikt in Aden en Zanzibar: in laatstgenoemd gebied was één tola gelijk aan 175,90 troy grains (0,97722222 Britse tolas, of 11,33980925 gram).
De tola is een Vedische maat, waarvan de naam is afgeleid van het Sanskriet tol (तोलः wortel तुल्) dat “wegen” of “gewicht” betekent. Een tola was van oudsher het gewicht van 100 ratti (ruttee) zaden, en het exacte gewicht varieerde naargelang de plaats. Het is echter ook een handige massa voor een munt: verschillende prekoloniale munten, waaronder de munt van Akbar de Grote (1556-1605), hadden een massa van “één tola” met een kleine variatie. De allereerste roepie (Urdu: رپيا; rupayā), geslagen door Sher Shah Suri (1540-45), had een massa van 178 troy grains, of ongeveer 1% minder dan de Britse tola. De Britse Oost-Indische Compagnie gaf een zilveren roepie uit van 180 troy grains, en dit werd de praktische standaardmassa voor de tola tot ver in de 20e eeuw.
De Britse tola van 180 troy grains (vanaf 1833) kan eerder worden gezien als een standaardisering dan als een herdefiniëring: de vorige standaard in het Bengaalse presidentschap, het systeem van “sicca-gewichten”, was de massa van één Murshidabad-rupee, 179,666 troy grains. Voor de grotere gewichten die in de handel (in het Bengaalse presidentschap) werden gebruikt, bleek de variatie in de standaarden van vóór 1833 groter te zijn dan de aanpassing.
De tola vormde de basis voor de eenheden van massa onder het Brits-Indiase stelsel, en was ook de standaardmaat voor goud- en zilvermunten. Hoewel de tola sinds 1956 officieel is vervangen door metrieke eenheden, is hij nog steeds in gebruik en is hij een populaire benaming voor goudstaven in Bangladesh, India, Nepal, Pakistan en Singapore, waarbij een staaf van tien tola het meest wordt verhandeld. In Nepal worden tot op heden gouden munten ter grootte van een tola geslagen, hoewel de munteenheid van Nepal rupee heet en geen officiële band met de tola heeft. De tola wordt ook gebruikt op de meeste goudmarkten (bazars/souks) in de Verenigde Arabische Emiraten en in alle landen van de Samenwerkingsraad voor de Arabische Staten van de Golf (GCC).
Tola wordt nog steeds gebruikt als maatstaf voor charas (Indiase hasjiesj). Op de zwarte markt staat één tola echter gelijk aan een massa van ~10g en niet aan de werkelijke massa van één tola.
